Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava Türü : İşe iade

YARGITAY İLAMI
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili, ... bünyesinde son olarak da Bolu Belediyesinin temizlik işlerini hizmet alım sözleşmesi imzalamak suretiyle yürüten diğer davalı ... Otomotiv İnşaat Turizm Taşımacılık Temizlik ve Gıda San. Dış Ticaret Ltd. Şti"nde çalışan davacı işçinin çalışmasının ilk günden fesih tarihine kadar aralıksız devam ettiğini, iş sözleşmesinin 29/05/2015 tarihinde fesih bildirimiyle geçersiz ve sendikal nedenle feshedildiğini, fesih nedeninin "4857 sayılı İş Kanunun 15. maddesinin ilgili bendine göre iş sözleşmeniz deneme süresi içeresinde 29/05/2015 tarihinde fesih edilecektir " şeklinde belirtildiğini, feshin geçerli bir nedeni bulunmadığı gibi asıl nedenin davacının ... Sendikasına üye olması, sendikal faaliyetlere katılması ve işyerindeki sendikal örgütlenme çalışmalarına katılması olduğunu öne sürerek feshin geçersizliğinin tespiti ile davacının işe iadesine karar verilmesini ve işe başlatma/ başlatmama şartı aranmaksızın ödenmesi gereken tazminatın miktarının davacının 12 aylık brüt ücreti tutarında belirlenmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili; davacının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında ihaleyi alan şirket bünyesinde işçi olarak çalıştırıldığını, feshin ihaleyi alan şirket tarafından yapıldığını ve Belediye"ye husumet yöneltilemeyeceğini, davacının sendikal nedenle iş akdininin feshinin müvekkil belediye ile ilgisi olmadığını, davalı ... Otomotiv İnş. Tur. Taş. Temizlik ve Gıda San. Dış Tic. Ltd.Şti. vekili ise; davacı ile 01/04/2015 tarihinde işin süresine göre hazırlanmış belirli süreli iş sözleşmesi yapılmış olduğunu, sözleşmenin 6. maddesinin "deneme süreleri" başlıklı olduğunu, sözleşmenin bu hükmünde 2 aylık deneme süresinin kararlaştırıldığını, davacının önceki işveren nezdindeki çalışmalarının karşılıklı olarak tasfiye edildiğini, davacının sendikal üyeliği hakkında bilgileri olmadığnı, davalıdan önce diğer davalının temizlik işinin başka bir şirketçe yürütüldüğünü, sendika tarafından işçilerin e-devlet şifrelerinin izinsiz olarak ele geçirildiğini, şikayet dilekçeleri bulunduğunu, davacının çalışma süresinin altı aydan az olduğunu, davacının sendikal tazminat talebinin yerinde olmadığını savunarak davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece, feshin geçerli nedene dayanmadığı ve sendikal nedenle iş akdinin feshedildiği gerekçesiyle davacının davalı şirkete işe iadesine, işe iadenin mali sonuçlarından davalıların birlikte sorumlu tutulmasına, işe başlatma/ başlatmama şartı aranmaksızın ödenmesi gereken tazminatın miktarının davacının 12 aylık brüt ücreti tutarında belirlenmesine karar verilmiştir.

Dosya içeriğine göre; davalı Belediyede 17.2.2014-29.05.2015 tarihleri arasında kesintisiz şekilde çöp kamyonu aracı arkası işçisi olarak çalışan davacının iş akdinin 29.05.2015 tarihinde noter kanalıyla gönderilen bildirim ile deneme süresi içerisinde sonlandırıldığı belirtilerek feshedildiği, davacının davalı şirket ile imzalanan 01.04.2015 tarihli iş akdinin öncesinde ve sonrasında kesintisiz şekilde davalı Belediyede çalıştığı bu nedenle haklı ya da geçerli bir fesih nedeni olmadığı anlaşıldığından, mahkemece feshin geçersiz olduğunun tespiti ile davacının davalı şirkete ait işyerindeki işe iadesine karar verilmesinde ve işe iadenin mali sonuçlarından davalıların birlikte sorumlu tutulmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Açıklanan nedenle davalıların temyiz itirazları yerinde değildir.
Dava konusu olayda uyuşmazlık feshin, sendikal nedene dayanıp dayanmadığı noktasında olup mahkemece bu konuda yapılan araştırma hüküm kurmaya elverişli değildir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18.maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Dairemizce aynı gün temyiz incelemesi yapılan hdavacı ile aynı nedenle iş akdi sonlandırılan toplam 47 işçinin açmış olduğu işe iade davasında feshin sendikal nedene dayalı olduğu kabul edilerek verilen mahkeme kararları isabetli bulunmuştur. Ancak her bir dosya birbirinden bağımsız olup, sendikal nedenin varlığının her bir dosya açısından ayrı ayrı incelenmesi gerekmektedir.
Somut olayda, davalı şirket tarafından iş akdine dava dilekçesinde de belirtildiği üzere 29.05.2015 tarihinde son verilmiştir. Bir başka deyişle, davalı alt işveren şirket fesih iradesini 29.05.2015 tarihinde açıklamıştır. Davacı ise Belediye İş Sendikası tarafından sunulan üyelik kayıt fişine göre 01.06.2015 tarihinde sendikaya üyelik için başvuruda bulunmuş ve aynı tarihte üyelik başvurusu onaylanmıştır.
Davalı alt işveren şirket tarafından 2015 Mayıs ayında 61 işçinin iş akdine son verilmiş olup bu işçilerden 55"inin sendika üyesi olduğu, iş akdine son verilen 6 işçinin sendika üyesi olmadığı ve sendika üyesi olmayan işçilerin 4" ünün çıkış kodunun da davacı gibi ""kod 1: deneme süresi içerisinde fesih "" olarak belirtildiği görülmektedir.
İş akdine sendikal nedenle son verildiğinin kabulü için fesih tarihinde sendikaya üye olunması mutlak bir şart olarak aranmamakta ise de; davacının sendikaya üye olmak için yapmış olduğu başvurunun işverenin fesih iradesini açıkladığı 29.05.2015 tarihinden sonra olması ve iş akdine davacı ile aynı nedenle son verilen sendika üyesi olmayan 4 işçinin de bulunması karşısında mahkemece davacının sendikal faaliyetlerde bulunup bulunmadığına yönelik bir araştırma yapılarak feshin sendikal nedene dayalı olup olmadığının tereddüde yer bırakmayacak şekilde belirlenmesi gerekirken davacı tanıklarından davacının sendikal faaliyetlerde bulunup bulunmadığı sorulup netleştirilmeden hüküm kurulmuştur.
Açıklanan nedenlerle, mahkemece davacı tanıkları yeniden dinlenilerek davacının iş akdine sendikal nedenle son verilip verilmediği, davacının sendikal faaliyetlerinin bulunup bulunmadığı belirlenmeli, varsa sendikal nedeni ortaya koyan bulgular somut bir şekilde tespit edilmelidir. Bu husus gözetilmeden yazılı şekilde eksik araştırma ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, 12/05/2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.