Danıştay 8. Daire 2018/1675 Esas 2021/4426 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/1675
Karar No : 2021/4426


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Odası
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Elektrik mühendisi olan davacı tarafından, serbest müşavir mühendislik ve büro tescil belgesinin iptaline ilişkin … tarih ve … sayılı Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davacının yalnızca bir tek tescilli büro adına tam zamanlı çalışmaya dayalı olarak serbest mühendislik yapmak üzere SMM belgesi almasına rağmen başka bir şirkette işçi olarak çalıştığı ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliği hükümleri uyarınca, verdiği 28.01.2015 tarihli taahhütnameye aykırı davrandığı sonucuna varılmakla adına düzenlenen SMM-BT belgesinin iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının çalışmakta olduğu … Otomotiv Sanayi A.Ş.'nin tescilli büro olmadığı, davacının bu şirkette mühendislik faaliyetinde bulunmadığı gibi tam zamanlı da çalışmadığı, uygulanan yaptırımın ölçüsüz ve Anayasada yer alan çalışma hakkına müdahale niteliğinde olduğu, eyleminin Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliği hükümlerine aykırı bir yönünün bulunmadığı ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliğinin 6. maddesinin birinci fıkrasında, "SMM yalnızca bağlantı içinde olduğu ve tam gün çalıştığı bir tek tescilli büro adına hizmet üretebilir." hükmüne yer verildiği, davacının serbest çalışmak amacıyla SMM belgesi aldığı halde başka bir şirkette tam zamanlı olarak çalıştığı tespit edildiğinden, idari soruşturma yapılarak SMM-BT belgesinin iptaline karar verildiği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Dava konusu işlemin tesisine dayanak alınan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliğinin 8/1-n bendi, Danıştay Sekizinci Dairesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararı ile "taahhütnameye aykırı davranış" kavramının belirlilik ilkesine uygun düşmediği, düzenlemenin bu haliyle hangi eylemlerin taahhütnameye aykırı davranış olarak kabul edileceği imkanını vermediği gerekçesiyle hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verilmiş olması karşısında; düzenleyici işlemin iptal edilmesi sebebiyle davaya konu bireysel işlem de konu unsuru yönünden dayanaksız kaldığından temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı, serbest müşavir mühendis (SMM) olarak kendi adına tescil ettirdiği büroda mühendislik hizmeti sunmakta iken aynı zamanda … Otomotiv Sanayi A.Ş. bünyesinde de işçi olarak çalıştığının tespit edildiğinden bahisle Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliğinin 6. maddesinin birinci fıkrasına aykırı davranışı sebebiyle aynı Yönetmeliğin 8/1-n bendi uyarınca Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararı ile hakkında idari soruşturma açılmış ve davalı idarenin … tarih ve … sayılı yazısı ile davacıdan adı geçen firma ile ilişkisini ortaya koyan savunmasını 15 gün içinde sunması istenilmiştir.
Davacının bila tarihli savunmasında, kendi tescilli bürosu dışında herhangi bir tescilli büro adına hizmet üretmediğini, … Otomotiv Sanayi A.Ş.'nin tescilli büro olmadığını bu nedenle soruşturmanın kapatılması gerektiğini beyan etmiştir.
Ankara Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu'nun … tarih ve … sayılı oturumunda almış olduğu karar ile Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliğinin 8/1-n bendinde belirtilen taahhütnameye aykırı davranışta bulunması sebebiyle davacının SMM-BT (serbest müşavir mühendislik ve büro tescil) belgelerinin iptal edilmesine karar verilmiş, söz konusu kararın davacıya bildirilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliğinin;
"İlkeler" başlıklı 6. maddesinin birinci fıkrasında, "Serbest Müşavir Mühendis yalnızca bağlantı içinde olduğu ve tam gün çalıştığı bir tek tescilli büro adına hizmet üretebilir." hükmü bulunmaktadır.
"Belge Verilmesi, Yenilenmesi ve Geçersiz Kılınması" başlıklı 8/1-l maddesinde, "Belge verilmesi, yenilenmesi ve geçersiz kılınması işlemleri aşağıdaki kurallara uygun olarak yürütülür: (...) l) EMO Yönetim Kurulu, Yönetmelik hükümleri gereğince SMM (Serbest Müşavir Mühendis) ve BT (Büro Tescil) belgeleri verilmesinde, yenilenmesinde, yenilenmemesinde ve geçersiz kılınmasında yetkili son karar organıdır. (...)" şeklinde düzenlenmiştir.
Aynı maddenin (n) bendinde ise, "Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği ve yönetmeliklerine uyacağına dair verdiği taahhütnameye aykırı davranan SMM'ler hakkında yapılacak idari soruşturma sonucuna göre SMM-BT belgelerinin iptaline EMO Yönetim Kurulu tarafından karar verilir." hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu işlemin tesisine dayanak alınan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliğinin 8/1-n bendi, Danıştay Sekizinci Dairesinin 30.09.2020 tarih ve E:2015/2348 K:2020/3938 sayılı kararı ile "taahhütnameye aykırı davranış" kavramının belirlilik ilkesine uygun düşmediği, düzenlemenin bu haliyle hangi eylemlerin taahhütnameye aykırı davranış olarak kabul edileceği imkanını vermediği gerekçesiyle hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verilmiştir.
Bu durumda, işlemin tesisine dayanak alınan düzenleyici işlemin iptal edilmesi sebebiyle davaya konu bireysel işlem de konu unsuru yönünden dayanaksız kaldığından, davacının bağlantı içinde olduğu ve tam gün çalıştığı bir tek tescilli büro adına hizmet üretebileceğine ilişkin kurala aykırı davranışının tespit edildiğinden bahisle bu davranışın aynı Yönetmeliğin 8/1-n bendi uyarınca "taahhütnameye aykırı davranış" olarak değerlendirilerek SMM-BT belgelerinin iptaline karar verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 07/10/2021 tarihinde kesin olarak oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :

(X)- Dava, Elektrik mühendisi olan davacı tarafından, serbest müşavir mühendislik ve büro tescil belgesinin iptaline ilişkin … tarih ve … sayılı Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 135. maddesinde, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; "belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzelkişilikleridir." şeklinde tanımlanmıştır.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliğinin, "İlkeler" başlıklı 6. maddesinin birinci fıkrasında, "Serbest Müşavir Mühendis yalnızca bağlantı içinde olduğu ve tam gün çalıştığı bir tek tescilli büro adına hizmet üretebilir." hükmü yer almıştır.
Olayda, davacının Oda'dan serbest mühendislik yapmak üzere SMM belgesi aldığı halde, … Otomotiv Sanayi A.Ş. bünyesinde işçi olarak çalıştığı tespit edilmiş, tam zamanlı olarak başka bir şirkette çalışan davacının SMM olarak çalışma koşullarını taşımadığı anlaşıldığından idari soruşturma açılarak savunmasına başvurulmuştur. Davacı, yazılı savunmasında, Yönetmelikte yer alan düzenlemenin bir başka tescilli büroda çalışmayı yasakladığını, çalıştığı şirketin ise tescilli büro olmadığını, bu şirkette mühendislik faaliyetinde bulunmadığını beyan etmiştir. Davacının savunması ve SMM belgesi olduğu halde bir başka şirkette tam zamanlı olarak çalışmaya devam etmesi hususları dikkate alınarak dava konusu işlem ile Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu tarafından SMM-BT belgelerinin iptaline karar verilmiştir.
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, yukarıda yer verilen düzenleme gereği, meslek mensuplarının halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini sağlamak amacı bulunmaktadır. Bu amaç çerçevesinde, anılan Yönetmeliğin 6/1. maddesinde yer verilen kural ile mesleğin belirli standartlar çerçevesinde ve halka kaliteli mühendislik hizmeti sunumunun sağlanması için mesleğin tam gün esasına göre ve tek bir tescilli büro tarafından yürütülmesi esası benimsenmiştir. Söz konusu kural ile halkın can ve mal güvenliğinin sağlanması da amaçlanmış olup, davalı idare tarafından yapılan idari soruşturmada davacının ikrara dayalı savunması da bir arada değerlendirildiğinde, Yönetmeliğin 6/1. maddesine aykırı davranışı sebebiyle SMM-BT belgelerinin iptaline karar verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, usul ve yasaya uygun temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşüncesiyle çoğunluk kararına katılmıyoruz.