16. Hukuk Dairesi 2016/8805 E. , 2019/2840 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ... TESPİTİNE İTİRAZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sırasında ... İlçesi, Haktanır Mahallesi çalışma alanında bulunan 405 ada 23 parsel sayılı 441.488,16 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, kamu orta malı mera vasfıyla sınırlandırılmıştır. Davacı ... ve arkadaşları, çekişmeli taşınmazın bir bölümü hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine, çekişmeli taşınmazın ... tutanağının kesinleştirilmesi için ... Müdürlüğü’ne gönderilmesine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacı tarafa verilen kesin süre içerisinde keşif giderlerinin yatırılmadığı ve bu nedenle davacı tarafın 3402 sayılı Yasa"nın 36/1. maddesi uyarınca keşif delilinden vazgeçmiş sayıldığı ve mevcut delillerle de davanın ispatlanamadığı gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; verilen karar usul ve yasaya uygun düşmemektedir. 3402 sayılı ... Kanunu"nun 36/1. maddesinin ispat külfeti kendisine düşen taraf aleyhine uygulanabilmesi için, öncelikle dosyanın keşfe hazır hale getirilmiş olması ve yapılması öngörülen keşfin gün ve saatinin belirlenmesi zorunludur. Bundan sonra keşif günü ile ilgili ara kararında, keşfe katılacak hakim, katip, mübaşir, yerel bilirkişi adayları, taraf tanıkları, uzman bilirkişilere verilecek ücretler, vasıta parası ve yapılacak tebligatlarla ilgili masraflar kalemler halinde gösterilip, bu ücretlerin temini ve yatırılması için ilgililere makul bir süre tanınmalı, ilgiliye tanınacak süre ile keşif günü arasında da bilirkişi adayları, taraf tanıkları ve uzman bilirkişilere çıkarılacak davetiyelerin muhatabına ulaşabilmesi için yine uygun bir sürenin bulunmasına özen gösterilmeli, bu ara kararına uymamanın sonuçları, hazır bulunan davacıya ihtar edilmeli, hazır bulunmayanlara ise usulen tebliğ edilmelidir. Somut olayda, ... sırasında mera olarak sınırlandırılan çekişmeli taşınmazın sınırlandırılma işleminin iptali istemi ile dava açıldığı halde, davacı tarafça husumet yalnızca Hazineye yöneltilmiş, yasal hasım konumunda bulunan ... Belediye Başkanlığı taraf gösterilmediği gibi yargılama sırasında da mahkemece husumet yaygınlaştırılarak davaya dahil edilmesi sağlanmamıştır. Mera vasfıyla sınırlandırılan yerler hakkında açılacak davaların, ... ve ilgili kamu tüzel kişiliğine yöneltilmesi gerekir. Taraf teşkilinin sağlanması dava şartlarından olup mahkemelerce yargılamanın her aşamasında re"sen göz önünde bulundurulmalıdır. Yasal hasım konumunda bulunan ... Belediye Başkanlığı davaya dahil edilmediğinden dosyanın keşfe hazır hale getirildiğinden söz edilebilmesi mümkün değildir. Bu durum karşısında keşif masraflarının yatırılması için davacıya verilen kesin süre usulüne uygun değildir.
Hal böyle olunca, mahkemece öncelikle yasal hasım olan ... Belediye Başkanlığı"nı davaya dahil etmek üzere davacı tarafa süre ve imkan tanınmalı ve bu şekilde taraf teşkili sağlanıp dosya keşfe hazır hale getirilmeli; bundan sonra davacı tarafa keşif giderlerini yatırması için 3402 sayılı Yasa"nın 36. maddesi uyarınca yeniden yöntemine uygun, keşif gün ve saatinin de belirlendiği makul bir süre verilmeli, ara kararı gereklerinin yerine getirilmesi durumunda mahallinde keşif yapılmalı, bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, açıklanan hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
17.04.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.