20. Hukuk Dairesi 2019/4452 E. , 2019/6388 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
İş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkin olarak açılan davada .... İş ile ... İş Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, iş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
.... İş Mahkemesince, davacı iş kazası tespit davası açmıştır. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 5521 sayılı Kanunun 5. maddesi "İş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz" diyerek yetkili mahkemenin davalının ikametgahı ya da işin yapıldığı yer olduğunu belirtmiştir. Davamızda davalıların ikametgahı Ankara olup işin yapıldığı yer ...... Davalı ... cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunarak dosyanın ... İş Mahkemelerine gönderilmesini talep etmiş olması gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiştir.
.... İş Mahkemesince de davanın .... İş Mahkemesi 2016/421 E. - 2017/552 K. sayılı yetkisizlik kararı ile mahkememize geldiği, dosyanın incelenmesinde davalı ... Kurumunun 2 haftalık cevap süresi içinde cevap dilekçesi sunmadığı, süresinde sunulmayan cevap dilekçesi ile öne sürülen yetki itirazının dikkate alınmasının mümkün bulunmadığı, diğer davalı yönünden ise süresinde sunulan cevap dilekçesi ile birden fazla yetkili mahkemenin bulunduğunun bildirildiği ancak yetkili mahkeme olarak davalının seçimlik hakkını kullanmadığı bu halde usulüne uygun yetki itirazından bahsedilmesinin olanaklı olmadığı, davanın nitelik itibariyle kesin yetki hali teşkil edecek uyuşmazlık dahilinde bulunmadığı, bu hale nazaran usulüne uygun yetki itirazı bulunmadığından yetkili hale gelen .... İş Mahkemesince yargılamaya devam edilmesi gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. maddesinde iş uyuşmazlıklarında yer itibari ile yetkili iş mahkemeleri belirlenmiştir. Buna göre, ""İş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılacağı gibi işçinin işini yaptığı iş yeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber olmaz.""
İş mahkemelerinde yetki kuralı, Hukuk Muhakemeleri Kanununun yetki kurallarına uygun olup buna ek olarak işin yapıldığı yer mahkemelerini de yetkili kılmaktadır.
İş akdine istinaden açılan davalarda yetkili mahkeme, dava tarihinde davalının ikametgahının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesidir.
Genel yetki kuralı dışında düzenleme öngörülmemiş olması karşısında, 6100 sayılı HMK"da yer verilen özel yetkiye ilişkin düzenlemelerin iş mahkemelerinin yetkisinin belirlenmesinde dikkate alınması gerekmektedir.
6100 sayılı HMK"nın 19. maddesinde" (1) Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir. (2) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. (3) Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir. (4) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usûlüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir." şeklinde düzenlenmiştir.
Somut olayda her ne kadar davalı taraf süresi içinde cevap dilekçesi sunmuş olsa da, cevap dilekçesinde, yetkili mahkemelerin ""Amasya veya Ankara"" mahkemeleri olması gerektiğinin belirtildiği, bu şekilde birden fazla mahkemenin yetkili mahkeme olarak gösterildiği; bu durumda davalının usûlüne uygun olarak yetki itirazında bulunduğunun kabul edilemeyeceği, usûlüne uygun yetki itirazında bulunulmadığı durumlarda ise davanın ilk açıldığı mahkemenin yetkili hale geleceği (HMK 19/son) anlaşılmaktadır. Bu nedenle, uyuşmazlığın çözümünde .... İş Mahkemesi yetkilidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince .... İş Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 07/11/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.