MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
(Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın süresi içinde davacılar vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacılar vekili, zorunlu trafik sigortası bulunmayan traktörün asli kusurlu olarak, murisin kullandığı davalı ... şirketine zorunlu trafik sigortalı motorsiklete çarpması sonucu murisin vefat ettiğini, müvekkillerinin murisin eşi ve çocukları olup destekten yoksun kaldığını, murisin davacı eş ... adına ruhsatı olan av bayisi işlettiğini, aylık gelirinin yaklaşık 3.000,00-3.5000,00 TL olduğunu beyanla, belirsiz alacak olarak davacı eş ... için 1.000,00 TL maddi, davacı çocukların her biri için ayrı ayrı 1.000,00’er TL maddi tazminatın dava tarihinden işleyecek ticari faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, bedel artırım dilekçesiyle taleplerini davacı eş ... için davalı ... yönünden 88.482,05 TL, davalı ...Ş. yönünden 170.650,27 TL, davacı çocuk ... için davalı ... yönünden 7.494,00 TL, davalı ...Ş. yönünden 22.482,00 TL, davacı çocuk ... için davalı ... yönünden 10.662,57 TL, davalı ...Ş. yönünden 31.867,73 TL’ye yükseltmiştir.
Davalılar ayrı ayrı davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, Dairemizin uyulan bozma kararı, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre,davanın davalı ...Ş. açısından feragat nedeniyle reddine, davanın davalı ... açısından asıl ve 09/11/2018 havale tarihli ıslah dilekçesi ile ıslah edilen kısım yönünden kabulü ile; davacı eş ..."ın maddi tazminat talebi kabul edilerek 98.227,65 TL destekten yoksun kalma tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalı ... Hesabından alınarak davacı ..."a verilmesine, davacı çocuk ... ..."ın maddi tazminat talebi kabul edilerek 8.223,64 TL destekten yoksun kalma tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalı ... Hesabından alınarak davacı ... ..."a verilmesine, davacı çocuk ... ..."ın maddi tazminat talebi kabul edilerek 11.736,75 TL destekten yoksun kalma tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalı ... Hesabından alınarak davacı ... ..."a verilmesine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
Yargılamaya hakim olan ilkelerden olan “taleple bağlılık ilkesi” 1086 sayılı HUMK"nın 74. maddesinde (6100 sayılı HMK m. 26) düzenlenmiş olup, hakim tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır ve ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez.
Somut olayda, davacı vekili 20.05.2014 tarihli ıslah dilekçesinde ... yönünden davacı ... için 88.482,05 TL, davacı ... ... için 7.494,00 TL davacı ... ... için 10.662,57 TL olarak ıslah etmiştir.
Mahkemece bu miktar üzerinden davanın kabulüne karar verilerek, hüküm kurulurken talepten fazlasına hükmedilemeyeceğinin gözetilmemesi doğru görülmemiş kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
2-Davacılar vekilinin davalı ...Ş. lehine hükmedilen vekalet ücreti yönünden temyizi, dava 15.11.2013 tarihinde açılmış olup, davalı ...Ş. tarafından dava açıldıktan sonra 21.07.2015 tarihinde davacılara taraflarca imzalanan protokol ile ödeme yapılmıştır. Davalı taraf dosyaya gönderdiği dilekçe ile tarafların karşılıklı olarak uzlaştığını ve davacıdan herhangi bir vekalet ücreti ve yargılama gideri talebi olmadığını beyan etmiştir.Yargılama sırasında davalı ... tarafından davacıya ödeme yapıldığı, aralarında sulh protokolü düzenlendiği ve davacının davalı ... yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşılmaktadır. Davalı ... yararına vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
3-Maddi tazminatın (zararın) hesaplanmasında gelirin doğru olarak belirlenmesi önemli bir yer tutmaktadır. Davacı vekili dava dilekçesinde desteğin kazadan önce davacı adına kayıtlı ruhsatlı av malzemeleri satışı yapılan işyerinde çalışarak gelir elde ettiğini ve gelirinin çok iyi olduğunu iddia etmiştir.
Mahkemece, ... Ticaret Odasından desteğin kazanacağı aylık kazancın 1.800,00 TL olduğu öğrenilmiş ve bilirkişi raporundan da bu kazanç esas alınmıştır. Ancak işyeri destek adına kayıtlı olmayıp davacı adına kayıtlı olduğundan tazminata esas alınan davacının gelirinin belirlenmesine ilişkin araştırma yetersizdir.
Desteğin işi yürütürken kişisel yetenek ve emeği ile gelire sağladığı katkı oranında, davacının zarara uğradığının kabulü gerekmektedir. Mahkeme tarafından bu hususta herhangi bir irdeleme ve araştırma yapılmadan, hesaplanan tazminatın hüküm altına alınması doğru değildir.
Buna göre av malzemeleri satışı ile uğraşan desteğin şahsi katkısı belirlenmeli ve bu kişinin yerine başkasının çalıştırılması halinde ona ödenecek ücretin ne kadar olduğu tesbit edilerek, anılan tüm bu araştırmaların sonuçları dahilinde gerçek gelirin net biçimde saptanmasından sonra, daha önce rapor düzenleyen bilirkişiden, tazminat hesabı konusunda ek rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
4-Destekten yoksun kalma tazminatının mahiyeti ve amacı, ölenin eylemli yardımını alanların, desteğin ölümünden sonra da bu yardımdan mahrum kalmaması olduğuna göre; destekten yoksun kalma tazminatına hükmedilebilmesi için, her şeyden önce, destek alma hakkı olan kişinin destek alma ihtiyacının devam etmesi gerekir. Bu itibarla; ölenden eş sıfatıyla destek alan kişinin yeniden evlenmesi halinde, bu kişinin desteğinden yararlandığı kişinin yardımından yoksun kaldığından bahsedilemeyeceği ve desteği olan eşinden dolayı destek tazminatına hak kazanamayacağı açıktır.
../...


- 4 -
2019/5812
2020/8102

Davacı vekili, müvekkilinin eşi olan desteğin meydana gelen kazada öldüğünü açıklayıp zarar sorumlusu davalıdan destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunmuş, mahkemece davacının ve eşi olan desteğin bakiye yaşam süresi boyunca destekten yoksun kalma tazminatı hesaplanarak karar verilmiştir.
TBK"nun 53. maddesi gereği, ölüm neticesi olarak diğer kimseler müteveffanın yardımından mahrum kaldıkları takdirde, onların bu zararını da tazmin etmek lazım gelir. Yasa metninden de anlaşılacağı gibi destekten yoksun kalma tazminatının konusu, desteğin yitirilmesi nedeniyle yoksun kalınan zarardır. Buradaki amaç, destekten yoksun kalanların, desteğin ölümünden önceki yaşamlarındaki sosyal ve ekonomik durumlarının korunmasıdır. Olaydan sonraki dönemde de, destek olmasa bile, onun zamanındaki gibi aynı şekilde yaşayabilmesi için muhtaç olduğu paranın ödettirilmesidir.
Destekten yoksun kalma tazminatının mahiyeti ve amacı, ölenin eylemli yardımını alanların, desteğin ölümünden sonra da bu yardımdan mahrum kalmaması olduğuna göre; destekten yoksun kalma tazminatına hükmedilebilmesi için, her şeyden önce, destek alma hakkı olan kişinin destek alma ihtiyacının devam etmesi gerekir.
Somut olaya bakıldığında; davacının, ölen eşinin desteğinden yoksun kaldığı iddiası ile tazminat talep ettiği; ancak, davacı eşin davadan önce 10.03.2013 tarihinde yeniden evlenmiş olduğu, mahkemenin hükme esas aldığı hesap raporunda ise, davacının muhtemel bakiye ömür süresinin tamamı için tazminat hesabı yapıldığı ve bu miktar tazminata karar verildiği anlaşılmaktadır.
Oysa, destekten yoksun kalma tazminatının yukarıda ifade edilen amaç ve kapsamı karşısında; somut gerçeğin bulunduğu durumda varsayımlara dayalı hesaplama yapılamayacağı; destek alacaklısı olan davacının ancak eşinin ölüm tarihi ile kendisinin yeniden evlendiği tarih aralığı için tazminata hak kazanabileceği gözetilip hesaplama yapılmalıdır.
Buna göre mahkemece davacı için, davaya konu kaza tarihi ile davacının yeniden evlendiği tarih arasındaki süre için tazminatın hesaplanması hususlarında, daha önce rapor düzenleyen bilirkişiden hükme esas alınan rapordaki veriler kullanılarak ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alınıp oluşacak sonuca göre (kazanılmış haklar da gözetilmek suretiyle; güncel asgari ücretler kullanılmayarak ve işlemiş/işleyecek dönem hesabında yeni tarihler esas alınmayarak) karar verilmesi gerekirken, hatalı tespit ve hesaplama içeren rapor benimsenerek, eksik incelemeyle hüküm tesisi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (2) nolu bentde açıklanan nedenle davacılar vekilinin, (1),(3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harçların istek halinde temyiz eden davacılar ile davalı ..."na geri verilmesine 03/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.