Bölge Adliye Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2020/1516-2020/1439
İlk Derece Mahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi
No : 2015/622-2020/57

Asıl dava, itirazın iptali birleşen dava ise davacının Kurumca iptal edilen sigortalı çalışmalarının gerçek ve fiili olduğunun tespiti ile aksine kurum işleminin iptali, istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne dair verilen karara karşı davacı/karşı davalı Kurum vekili ve davalı/karşı davacı ... vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince davacı/karşı davalı Kurum vekili ve davalı/karşı davacı ... vekilinin istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı/karşı davalı Kurum vekili ve davalı/karşı davacı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı-karşı davalı SGK vekili dava dilekçesinde özet olarak; kurum sigortalısı ..."ın müracaatı sonrası kendisine analık iş göremezlik rapor ücreti ile emzirme-doğum ödemesi yapıldığını, ancak Kurum tarafından yapılan inceleme sonucunda sigortalı ..."ın (eşi ve işvereni) ... yanındaki tüm çalışmalarının fiili olmadığının tespit edildiğinden kendisine ödenen analık iş göremezlik rapor ücreti ve emzirme-doğum ödemesinin yersiz olduğunun tespit edildiğini, bu sebeple Kurum alacağının tahsili için ... 7. İcra Dairesi"nin 2015/11206 sayılı icra takip dosyası üzerinden icra takibine girişildiğini, ancak borçlu /davalının borcu bulunmadığı iddiasıyla bu takibe itiraz ettiğini belirterek, borçlunun haksız ve dayanaksız borca itirazının iptaline, ... 7. İcra Müdürlüğü"nün 2015/11206 takip sayılı icra takibinin devamına, borçlu aleyhine % 20"den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleriyle vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen dosyada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı işverene ait işyerinde 07/01/2012 tarihinden itibaren kasiyer, tezgahtar olarak çalıştığını, müvekkilinin bu çalışmalarından dolayı SGK"na sigorta primlerinin yattığını, davalı SGK tarafından, müvekkilinin sigortalı olduğu 16/08/2013- 05/12/2013 tarihleri arasındaki müvekkile yapılan ödemelerin işverenin eşi olması nedeniyle, sahte sigortalılık olarak değerlendirilerek iptal edildiğini ve iptal edilen dönem içinde kurum tarafından sigortalıya ödenen ödemelerin iadesi için icra takibine geçildiğini, icra takibi sonrasında yapılan araştırma sonucu müvekkilin davalı işveren yanında çalıştığı dönemlerin iptal edildiğini belirterek, kurum işleminin iptalini müvekkilinin fiili çalışmaları nedeniyle sigortalı çalıştığının tespitine karar verilmesini, ... 1. İş Mahkemesinde 2015/622 esas sayılı dava dosyası ile birleştirilmesini talep ve dava etmiştir.
II.CEVAP:
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle, müvekkilinin davalı işverene ait işyerinde 07/01/2012 tarihinden itibaren kasiyer, tezgahtar olarak çalıştığını, müvekkilinin bu çalışmalarından dolayı SGK"na sigorta primlerinin yattığını, davalı SGK tarafından, müvekkilinin sigortalı olduğu 16/08/2013- 05/12/2013 tarihleri arasındaki müvekkile yapılan ödemelerin işverenin eşi olması nedeniyle, sahte sigortalılık olarak değerlendirilerek iptal edildiğini ve iptal edilen dönem içinde kurum tarafından sigortalıya ödenen ödemelerin iadesi için icra takibine geçildiğini, icra takibi sonrasında yapılan araştırma sonucu müvekkilin davalı işveren yanında çalıştığı dönemlerin iptal edildiğini, oysa ki müvekkilinin davalı işverene ait işyerindeki çalışmalarının gerçek çalışma olup sahte sigortalılığın söz konusu olmadığını belirterek, haksız açılan davanın davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen dosyada davalı SGK vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın ... aleyhine açılması gerekirken SGK İl Müdürlüğü ... aleyhine yöneltildiğini, bu nedenle davanın husumetten reddi gerektiğini,kurum müfettişlerince düzenlenen rapora göre davacı ..."ın iş bu davada tespitini talep ettiği dönemlerde tüm çalışmalarının fiili olmadığı ve sahte sigortalılık nedeniyle sigortalı çalışmalarının iptali gerektiği ile kendisine ödenen ödeneklerin iadesi gerektiği tespitinin yapıldığını, kurum alacağının tahsili için ... aleyhine ... 7.İcra Müdürlüğü"nün 2015/11206 takip sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, borçlu ..."ın borcu bulunmadığını belirterek borca itiraz ettiğini ve icra takibinin durduğunu, bunun üzerine itirazın iptali talebi ile Mahkememizin 2015/622 esas sayılı dosyasında tarfalarınca dava açıldığını, davalı ..."ın hem daavcı ..."ın eşi hem de işvereni olduğu birlikte gözetildiğinde, ayrıca kurum nezdinde düzenlenen 29.12.2014 tarihli ve CP-235 sayılı İnceleme ve Araştırma Raporu da incelendiğinde; davacı ..."ın davalı ..."a ait 1244.318.007 sicil no"lu işyerinde fiili çalışmasının olmadığının açık olduğunu, bu nedenle haksız ve yersiz olan davacı iddialarının reddi gerektiğini belirtmiştir.
III.MAHKEME KARARI
A.İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
Mahkemece asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
B.BAM KARARI:
Davacı/karşı davalı SGK ve Davalı karşı davacı ... vekillerinin istinaf başvurusunun HMK"nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı/karşı davalı SGK vekili; Mahkemece yapılan incelemenin eksik ve yetersiz olduğu, davalı ...’ın hem davacı ...’ın eşi hem de işvereni olduğu birlikte gözetildiğinde, ayrıca Kurum nezdinde düzenlenen 29.12.2014 tarihli ve CP-235 sayılı İnceleme ve Araştırma Raporu da incelendiğinde; davacı ...’ın davalı ...’a ait 1244318.007 sicil no’lu işyerinde fiili çalışmasının olmadığının açık olduğu, ayrıca müvekkil Kurum işlemine dayanak olan müfettiş raporu ile yerel Mahkemece alınan bilirkişi raporu arasında çelişkinin mevcut olduğu, bu çelişki giderilmeden verilen hükmün de yasal olmadığı,belitilerek verilen kararın bozulması talep edilmiştir.
Davalı karşı davacı ... vekilince katılma yoluyla verilen temyiz dilekçesiyle; ... 1. İş Mahkemesi 2015/622 E 2020/57 K sayılı kararında Asıl Davayı Ret ettiği halde Asıl davada davacı olan SGK lehine vekalet ücretine hükmettiği, anılan karara yönelik istinaf istemlerinin Bölge Adliye Mahkemesince "Ücreti vekalet konusunda hükümde meydana gelen karışıklık maddi hatadan ibaret olup yerinde düzeltilebilecek nitelikte olduğu" gerekçesi ile reddedildiği,anılan karara yönelik yalnızca vekalet ücreti kısmına dair verilen hükmün bozulmasına yada düzeltilerek onanmasına karar verilmesi istenmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Sahte sigortalılığa dayanan davalar hizmet tespiti içerikli olmakla, davanın yasal dayanağını oluşturan 5510 sayılı Yasa’nın 86. maddesinde bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması halinde somut bilgilere dayanması inandırıcı olmaları koşuluyla bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen komşu işyeri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen diğer tanıklarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece, tarafların sunduğu deliller ile yetinilmemeli, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri esas alınarak kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmeli, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır
Yukarıda anlatılanlar ışığında Mahkemece, Emniyet vasıtasıyla tespit edilerek dinlenen ve beyanlarına itibar edilen tanıklar arasından, komşu işyeri sahibi olanların işyerlerine ait vergi ve ruhsat kayıtları ile çalışanları yönünden hizmet döküm cetvelleri celp edilerek, davalı- karşı davacı ...’ın işvereni ve aynı zaman da eşi olan ..."a ait işyerinden 01.05.2013 ila 15.04.2014 tarih aralığındaki sigortalı çalışmaları ile komşu işyeri sahip ve çalışanlarının faaliyet/çalışma dönemleri karşılaştırılmalı, böylelikle uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
O halde, davacı/karşı davalı Kurum ve davalı/karşı davacı ... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurularının esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı/karşı davacıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 18/10/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi