Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/80 Esas 2022/790 Karar Sayılı İlamı

Ankara 8. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik verilen hüküm davalı vekilince duruşmasız, davacı vekilince duruşmalı temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. 15.02.2022 gününde temyiz talebinde bulunan davacı vekili Avukat ... ile temyiz talebinde bulunan davalı vekili Avukat ...'un gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçelerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında ... ... Afet Bölgesi 1.etap 528 adet kalıcı afet konutu, 1 adet 32 derslikli lise, 1 adet 32 derslikli ilköğretim okulu, 1 adet cami, 1 adet ticaret merkezi ile altyapı ve çevre düzenlemesi inşaatının yapımı konusunda 03/01/2012 tarihinde sözleşme imzalandığını, davalı idarenin 01/02/2012 tarih ve 536 sayılı Başkanlık oluru ile arazinin yerini değiştirdiğini, inşaatın Özalp yolu üzerindeki ... Gölü yakınında 517/1 parsel üzerinde ve bildirilen yeni proje doğrultusunda yapılmasının, yapılacak mukayeseli keşif doğrultusunda alt yapı, üst yapı ve çevre düzenlemesi imalatlarının iş sonu hesaplarında dikkate alınmasının kararlaştırıldığını, kararın bildirimi üzerine müvekkilinin 03/02/2012 tarihli yazısı ile yer değişikliği nedeniyle oluşacak aleyhe sonuçlar için tüm yasal haklarını saklı tuttuğunu bildirdiğini, inşaatın tamamlanarak geçici kabulünün yapıldığını, yapılan uyarılara rağmen davalı idare tarafından iş yerinin değiştirilmesinden kaynaklı ortaya çıkan maliyet artışları ve oluşan zararların tam olarak karşılanmadığını belirterek 20.000,00 TL’nin tahsilini talep etmiş, 10.11.2016 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 7.861.380,18 TL’ye çıkartmıştır.
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; inşaat malzeme, ekipman, taşınma vs. giderlerinden YİGŞ’nin 6/6 maddesi uyarınca idarenin sorumlu olmadığını, hafriyat giderlerinin arttığı iddiasına katılmadıklarını, değişen kazı miktarları ile ilgili 2. ve 3. mukayeseli keşiflerin yapıldığını ve kazı miktarlarının bu keşif tutanaklarında değerlendirildiğini, onaylı projeler üzerinde istinat duvarı metrajlarının hesaplandığını, bitkisel peyzaj metrajları ile ilgili artış ve eksilişlerin 2. mukayeseli keşifte değerlendirildiğini, tünel kalıp ödemesi yapılırken yeni fiyat analizinden yararlanıldığını, kule vinç ile ilgili maliyetlerin bu birim fiyata dahil edildiğini, konut sayısının 532'ye çıktığı iddiasını kabul etmediklerini, enerji hattı ile ilgili idareye bir sorumluluk yüklenemeyeceğini, güneş enerji sistemi yaptırılması nedeniyle oluşan metraj miktarlarının hesaplandığını ve 1. mukayeseli keşifte değerlendirildiğini, davacının düzenlenen hakkedişlere itiraz etmediğini, mukayeseli keşiflerin de davacı tarafından hazırlandığını ve idare tarafından değişiklik yapılmadan kabul edildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonunda, ıslah da dikkate alınarak davanın kabulüne, 7.861.380,18 TL’nin tahsiline karar verilmiş, kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi sonucunda Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi’nin 2017/200 Esas – 2018/604 Karar ve 30.05.2018 tarihli kararı ile davacının istinaf talebinin reddine, davalının istinaf talebinin ise kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak 93.000,00 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi sonucunda (kapatılan) 15. Hukuk Dairesi’nin 2018/4450 Esas – 2019/1001 Karar ve 07.03.2019 günlü kararı ile davacı yüklenici tarafından sözleşme dışı iş olarak yapılan ve mukayeseli keşiflere girmediği anlaşılan servis yolları, saha içi nakliyeler, tünel kalıp ek revizyonları, kule vinç maliyetlerinin hesaplanması için mahallinde uzman bilirkişi kurulu ile keşif yapılarak sonucuna uygun karar verilmesi gerekçesiyle bozulduğu anlaşılmıştır. Bozma ilamına uyan mahkemece mahallinde talimat mahkemesi aracılığıyla yaptırılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporu doğrultusunda bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşen 93.000,00 TL proje bedeli de eklenerek 1.041.867,66 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme yapılarak hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmanın şümulü dışında kalarak kesinleşen cihetlere ait temyiz itirazlarının incelenmesi artık mümkün olmamasına göre davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Bozma ilamında davacı yüklenici tarafından sözleşme dışı iş olarak yapıldığı ve mukayeseli keşiflere girmediği anlaşılan servis yolları, saha içi nakliyeler, tünel kalıp ek revizyonları, kule vinç maliyetlerinin alanında uzman bilirkişi kurulu ile birlikte keşif yapılarak bedellerinin hesaplanması gerektiği belirtilmiştir. Sözleşme dışı iş olduğu anlaşılan bu işler bedelinin dava tarihinde yürürlükte bulunan TBK’nin 526 ve devamı maddeleri uyarınca vekaletsiz iş görme hükümlerine göre yapıldıkları tarihteki mahalli piyasa rayiçlerine göre, piyasa rayiçleri içerisinde KDV ve yüklenici kârı da bulunduğundan rayiç bedellere ayrıca ekleme yapılmaksızın belirlenmesi gerekmektedir. Hükme esas alınan bilirkişi asıl ve ek raporları incelendiğinde, bilirkişilerin hesaplama yaparken söz konusu imalat bedellerinden % 8 yüklenici kârı düşerek sonuca gittiği anlaşılmış ise de, az yukarıda belirtildiği üzere davacının yaptığı bu imalatların davalı idarenin yararına olduğu kabul edildiğinden ve mahalli piyasa fiyatları içinde yüklenici kârı da olduğundan, kârın düşülerek hesaplama yapılması doğru olmamıştır. Bu nedenle söz konusu imalat bedellerine % 8 düşülen yüklenici kârı eklendiğinde davacının bu imalatlardan dolayı alacak toplamı 1.055.732,75 TL olup, bu miktara 93.000,00 TL proje bedeli eklendiğinde 1.146.732,75 TL davacının toplam alacağı çıktığından, mahkemece bu miktara hükmedilmesi gerekirken yüklenici kârının düşülerek sonuca gidilmesi doğru olmamış, kararın belirtilen nedenlerle bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ : Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davacı yararına takdir olunan 3.815,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, aşağıda yazılı harcın davalıdan alınması, temyiz peşin harcın talep halinde davacıya iadesine,
6100 Sayılı HMK'nın 373/2. maddesi gereğince dosyanın Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi'ne gönderilmesine, 15.02.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.