10. Hukuk Dairesi 2021/1939 E. , 2021/12390 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 37. İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ve fer"i müdahil Kurum tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ve Fer"i müdahil Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalıya ait iş yerinde 19/04/2004 de çalışmaya başladığını, 2006 ya kadar sigortasının yapılmadığını, 2006-2011 döneminde ise yarım gün gösterildiğini, 09/08/2017 de işten çıktığını belirterek davalı işyerinde kesintisiz geçen ancak Kurum"a bildirilmeyen çalışmaların tespitini istemiştir.
II-CEVAP
Fer"i müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde; davanın ispatlanması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin Aydemir çanta adlı iş yeri sahibi olduğunu, davacının 19/04/2004 de çalışmaya başladığını, anlaştıkları üzere SSK girişinin yapılmadığını ve SSK sız çalıştığını, 27/04/2006 ya kadar bu şekilde çalışmanın sürdüğünü, bundan önce 12/10/2005 de davacının eşinin çalışmasına izin vermediğini söyleyerek işten ayrıldığını, 07/11/2005 de tekrar gelerek aynı şekilde çalışmaya başladığını, 27/04/2006 da bildirge verildiğini, hiç bildirim yapılmayan bu dönem için hak düşürücü sürenin dolduğunu, 27/04/2006 da ise yeni bir anlaşma yapıldığını günde 4 saat çalışma karşılığı anlaşıldığını buna göre bildirim yapıldığını, 01/01/2011 e kadar bu şekilde çalışmanın sürdüğünü bordroların da imzalandığını, davacının pazartesi, ... cuma gibi belli günlerde ya da bir haftanın tamamı çalışıp bir hafta tatil yaparak çalışmayı sürdürdüğünü, bu dönem için de hak düşürücü sürenin geçtiğini, 01/01/2011 de yeni bir anlaşma ile tam süreli çalışmaya başladığını, bildirimin de buna göre yapıldığını 09/08/2017 de işten ayrıldığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
"Davacının davasının kabulü ile,
Davacının davalıya ait 1127819 sicilli iş yerinde 19/04/2004-09/08/2017 döneminde hizmet akdi ile çalıştığının kabulü ile, kuruma eksik bildirilen dönem bakımından
19/04/2004-27/04/2006 döneminin tamamı ,
2006 yılı 4. Aydan 2 gün, 5,6,7. Aylardan 16 şar gün, 8. Aydan 15 gün, 9. Aydan 16 gün, 10. Aydan 17 gün, 11. ve 12. Aylardan 16 şar gün,
2007 yılı 1 ve 2. Aylardan 17 şer gün, 3. Aydan 15 gün, 4 . Aydan 16 gün, 5. Aydan 15 gün, 6 ve 7. Aylardan 16 şar gün, 8. Aydan 15 gün, 9 ve 10. Aylardan 17 şer gün, 11 ve 12. Aylardan 17 şer gün
2008 yılı 1 ve 2. Aylardan 15 er gün, 3. Aydan 16 gün, 4. Aydan 17 gün, 5. Aydan 15 gün, 6. Aydan 16 gün, 7. Aydan 15 gün, 8 ve 9. Aylardan 16 şar gün, 10. Aydan 15 gün, 11.aydan 16 gün, 12. Aydan 15 gün,
2009 yılı 1. Ay 18 gün, 2. Ay 15 gün, 3,4,5,6. Aylar 16 şar gün, 7. Ay 15 gün, 8 ve 9. Aylar 16 şar gün, 10. Ay 15 gün, 11. Ay 16 gün, 12. Ay 15 gün
2010 yılı 1,4,5,6,8,9,10,11. Aylar 16 şar gün, 2,3,7,12. Aylar 15 er gün eksik bildirim olduğunun tespitiyle davacının mevcut hizmetlerine ek olarak 19/04/2004 -27/04/2006 dönemi için 727 gün, 2006 da 130 gün, 2007 de 193 gün, 2008 de 187 gün, 2009 da 190 gün ve 2010 yılında 188 gün hizmetin dosyasına işlenmesi gerektiğinin ve çalışmaların asgari ücretle geçtiğinin tespitine," karar verlmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
1-Davalı ve fer"i müdahil Kurum vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK"nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine,
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ve feri müdahil vekili, kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Bu tür hizmet tespiti davaları kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece, öncelikle davacının davasını somutlaştırma yükümlülüğü kapsamında işverenin kim olduğu, işyerinde ne iş yaptığı, başka çalışan olup olmadığı, idarecilerin kim olduğu, işyerinin nerede olduğu ve komşularının kimler olduğunun davacıya sorulup açıklattırılması gerektiği, ayrıca tarafların sunduğu deliller ile yetinilmeyerek, kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmek suretiyle, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır. Bu amaçla hizmeti ortaya koyabilecek belgeler, varsa Kurum görevlileri tarafından düzenlenen rapor ve tutanaklar getirtilmeli, yine davalı iş yerinde aynı dönemde bildirimleri yapılan sigortalılar tanık sıfatıyla dinlenilmeli, gerektiğinde aynı çevrede faaliyet yürüten işverenler ve bunların çalıştırdığı kimseler yeniden Kurum ve Kolluk marifetiyle yöntemince belirlenerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı, böylelikle iddianın somut ve inandırıcı bilgilere dayalı biçimde kanıtlanıp kanıtlanmadığı değerlendirilmelidir. (HGK 29/06/2005 gün ve 2005/21-409- 413, 23/12/2009 gün ve 2009/10-581-619, 10/02/2010 gün ve 2010/10-72-72, 21/09/2011 gün ve 2011/10-527– 552)
Bu yasal düzenleme ve açıklamalar ışığı altında inceleme konusu dava değerlendirildiğinde,
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Mahkemenin davacının özellikle tanık olarak beyanı alınan ...’un bildirilmeye başladığı tarih olan 27.4.2006 tarihinden sonrası yönünden verilen karar isabetlidir.Fakat 19/04/2004-27/04/2006 dönemine ilişkin kabul eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.Bu nedenle bu süreye ilişkin araştırma genişletilmeli yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda araştırma yapılarak hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalı, davacının işyerinde çalışıp çalışmadığı hususu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak şekilde belirlenmelidir.
O halde, davalı ve feri müdahil kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının, HMK"nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının istek halinde davalı tarafa iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 18/10/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.