K  A  R  A  R

Davacı           : N.Y.

            Vekili             : Av. E.A.A.

Davalılar        : 1-Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili              : Av. D.B.

                          2-Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili              : Av. U.E.

O L A Y          : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/380 Esas ve 2010/249 karar sayılı dosyası ile 23.03.1998 tarihli imar planı kapsamında Ankara ili, Çankaya İlçesi, Öveçler Mahallesi, 25693 ada da 188,95 m² lik yerin imar planında yolda kaldığı, bu parselin 23.03.1998 imar planı kapsamında 27804 ve çeşitli adalara ayrılmış ve gayrimenkulün bir kısmının da yolda kaldığını, bu kararın Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 19.12.2011 tarih, 2010/6729 Esas ve 2011/7299 karar sayılı ilamı onanmış ve yine karar düzeltme talebi üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 26.11.2012 tarih, 2012/2445 Esas ve 2012/11143 Karar sayılı ilamıyla talep reddedilerek kesinleştiğini, söz konusu taşınmazın büyük bir kısmı imar çalışmaları sırasında davalı belediyeler tarafından kamulaştırma yapılmadan yola katıldığı, davacının 188,95 m² lik yerine davalı belediyeler tarafından kamulaştırmasız olarak el atıldığı ve bu haksız fiil karşısında herhangi bir bedel de ödenmediğini, davacının mağdur edildiğini belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile, şimdilik 100,00 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargıda dava açmıştır.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde ve ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 16. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 29.05.2013 gün ve E:2013/70 sayı ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdikleri dilekçeleri üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı"na gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8"inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu"nun 2"nci maddesinin 1"inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa"nın 10"uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Eyüp Sabri BAYDAR, Ali ÇOLAK, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Ayhan Akarsu ve Mehmet AKBULUT’un katılımlarıyla yapılan 03.03.2014 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa"nın 27.maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı"nca, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı açısından, 10. maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet Ali GÜMÜŞ’ün davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/380 Esas ve 2010/249 karar sayılı dosyası ile 23.03.1998 tarihli imar planı kapsamında Ankara ili, Çankaya İlçesi, Öveçler Mahallesi, 25693 ada da 188,95 m² lik yerin imar planında yolda kaldığının tespit edildiğinden 188,95 m2lik kısmın mülkiyetinin davacı N.Y.’e ait olduğunun tesbitine karar verildiği, bu kararın Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 19.12.2011 tarih, 2010/6729 Esas ve 2011/7299 karar sayılı ilamı onanmış ve yine karar düzeltme talebi üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 26.11.2012 tarih, 2012/2445 Esas ve 2012/11143 Karar sayılı ilamıyla talep reddedilerek kesinleştiğini, söz konusu taşınmazın büyük bir kısmı imar çalışmaları sırasında davalı belediyeler tarafından kamulaştırma yapılmadan yola katıldığı, davacının 188,95 m² lik yerine davalı belediyeler tarafından kamulaştırmasız olarak el atıldığı ve bu haksız fiil karşısında herhangi bir bedel de ödemediğini, davacının mağdur edildiğini belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile, şimdilik 100,00 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Dosya kapsamında yapılan incelemede; dosya arasında bulunan bilirkişi raporları arasında çelişki olduğundan, Mahkememiz tarafından Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesine 13.01.2014 tarihinde müzekkere yazılarak, imar planında yol olarak ayrılan dava konusu taşınmazın fiilen de yol olarak kullanılıp kullanılmadığı hususu sorulmuş; Mahkemesince bilirkişiden alınan 22.01.2014 tarihli ek bilirkişi raporunda “… dava konusu Ankara ili; Çankaya İlçesi, Öveçler Mahallesi, 27801 ada 2ve 3 parseller ile 27804 ada 1 parsel arasında kalan 1300. Sokağa ( 94. Sokak) tekabül eden alanın 188,95 m2 olduğu, fiili olarak zeminde yol olarak kullanıldığı…” belirlendiğinden, taşınmaza fiili el atıldığı anlaşılmıştır.

Belediyelerin 3194 sayılı imar Kanunu 8. maddesi ve 18. maddesinin verdiği yetki ile arazi ve arsalar üzerinde imar planlarının hazırlanması ve yürürlüğe konulması, arazi ve arsa düzenlemesi gibi faaliyetleri kapsamında yaptıkları imar planlarından kaynaklanan işlemlerin tek yanlı ve kamu gücüne dayanan irade açıklamaları ile tesis edilen genel ve düzenleyici işlemler olduğu bu yönü ile de idari eylem ve işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıkların idari yargı yerlerinde çözümlenmesi gerektiği tartışmasızdır. Buna karşılık, Belediyece, Kamulaştırma Kanunu’nda öngörülen usul ve yöntemlere uygun idari nitelikte uygulama işlemleri yapılmaksızın, dava konusu taşınmazlardan bir tanesine fiilen el atılması karşısında, idarenin bu eyleminin kamulaştırmasız el atma niteliğini taşıdığı açıktır.

Öte yandan, İdarenin yürütmekle yükümlü bulunduğu kamu hizmetine ilişkin olarak uygulamaya koyduğu plan ve projeye göre meydana getirdiği yol, kanal, baraj, su yolları, su şebekesi gibi tesislerin kurulması, işletilmesi ve bakımı sırasında kişilere verdiği zararların tazmini istemiyle açılacak davaların görüm ve çözümünün, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları muhtel olanlar tarafından açılacak tam yargı davaları kapsamında yargısal denetim yapan idari yargı yerine ait olduğu; idarece herhangi bir ayni hakka müdahalede bulunulduğu, özel mülkiyete konu taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığı veya plan ve projeye aykırı iş görüldüğü iddiasıyla açılacak müdahalenin men’i ve meydana gelen zararın tazmini davalarının ise, mülkiyete tecavüzün önlenmesine ve haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde çözümleneceği, yerleşik yargısal içtihatlarla kabul edilmiş bulunmaktadır.

Nitekim, yukarıda belirtilen genel kabul doğrultusundaki Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulunun 11.2.1959 günlü, E:1958/17, K:1959/15 sayılı kararının III. bölümünde,  “İstimlaksiz el atma halinde amme teşekkülü İstimlak Kanununa uygun hareket etmeden ferdin malını elinden almış olması sebebiyle kanunsuz bir harekette bulunmuş durumdadır. Ve bu bakımdan dava Medeni Kanun hükümlerine giren mülkiyete tecavüzün önlenmesi veya haksız fiil neticesinde meydana gelen zararın tazmini davasıdır. Ve bu bakımdan adliye mahkemesinin vazifesi içindedir.” görüşüne yer verilmiştir.

Bu durumda, idarenin dava konusu taşınmaza kamulaştırmasız el atmasından doğan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümü,  adli yargı yerinin görevine girmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun reddine karar vermek gerekmiştir.

S O N U Ç      : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN REDDİNE, 03.03.2014 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.