Danıştay 6. Daire 2018/7992 Esas 2021/11141 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/7992
Karar No : 2021/11141

TEMYİZ EDENLER : I- (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …

II- (DAVALI) … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : I- (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …

II- (DAVALI)… Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …
III- (DAVALI) … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Adana İli, Seyhan İlçesi … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan Seyhan Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı kabul edilen Adana Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dosyanın ve yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu Seyhan Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edilen ve Adana Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin, bu plan değişikliğinden önce yürürlükte olan Seyhan Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla kabul edilen ve Adana Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E;…, K;… sayılı kararı ile iptaline karar verilmesi üzerine, yargı kararını yerine getirmek amacı ile yapıldığı, dava konusu plan değişikliği ile taşınmazın 7 mt enkesitli taşıt yolu olarak planlanmış olan kısmının, 7 mt enkesitli yaya yolu olarak planlandığı, bu yönüyle şehircilik ilkeleri, planlama esasları, kamu yararı ve ilgili mevzuata uygun olduğu ancak davacının esas itirazının “ E=2,40 yoğunluklu alanlarda minimum parsel büyüklüğü 1000 m2’dir. Ancak mevcut parselasyon durumu ve yapılaşma nedeniyle bu şartı sağlamayan alanlarda, parsel şartı aranmaz. Yapılaşma koşulları ise çevredeki mevcut teşekkülata göre belirlenebilir.” şeklinde plan notuna yönelik olup davalı idareler tarafından parsel büyüklüğü hususunda bir tercih yapılmış ise de bölgedeki yapılaşmaların daha önceki planlarda bu sınırlamanın bulunmaması nedeniyle büyük bir bölümünün 1.000 m2'den daha küçük parseller üzerinde gerçekleştirildiği, davaya konu taşınmazın bulunduğu bölgede bulunan binaların yıkılıp yeni bir bina inşa edilmesi durumunda geçerli olamayacağı anlaşıldığından plan notunun şehircilik ilkeleri, planlama esaslarına, mevzuata ve hukuka uygun olmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dava konusu 1/1000 ölçekli imar planı değişikliği işleminin sadece plan notuna ilişkin olmadığı, taşınmazın bulunduğu alana yönelik öngörülen plan kararı açısından ölçekler arası tutarlığın sağlandığı, değişikliğin üst ölçekli planlarla uyumlu olduğu, 7 metre enkesitli taşıt yolunun yaya yoluna dönüştürülerek 7 metre en kesitli yaya yolu olarak planlanmasının ise … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı iptal kararındaki gerekçelerin yerine getirilmesi amacıyla tesis edildiği, anılan mahkeme kararının Danıştay Altıncı Dairesinin, 02.10.2017 tarih ve E:2015/2834, K:2017/6947 sayılı kararıyla ek gerekçe ile onandığı, dava konusu plan değişikliği ile davacıya ait parselin TAKS:0,60 - E=2,40 ve Hmax=Serbest yapılaşma koşullarında merkezi iş alanı kullanıma ayrıldığı, 7 metre enkesitli taşıt yolunun yaya yoluna dönüştürüldüğü ve 7 metre en kesitli yaya yolu olarak planlandığı, 7 metre en kesitli imar yolunun kaldırılması ile de davacı lehine bir durumun ortaya çıktığı, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile davacının parseline yönelik getirilen kullanım fonksiyonları açısından plan değişikliği işleminin bu kısmına ilişkin iptal kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılarak, istinaf başvurusunun kısmen kabulüne 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin, davacının parseline yönelik getirilen kullanım fonksiyonlarına ilişkin iptal kısmı yönünden kaldırılmasına davanın bu kısmının reddine, “E=2,40 yoğunluklu alanlarda minimum parsel büyüklüğü 1000 m²’dir. Ancak mevcut parselasyon durumu ve yapılaşma nedeniyle bu şartı sağlamayan alanlarda, parsel şartı aranmaz. Yapılaşma koşulları ise çevredeki mevcut teşekkülata göre belirlenebilir.” şeklinde getirilen plan notunun iptaline ilişkin bölümü yönünden istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile davacının parseline yönelik getirilen kullanım fonksiyonları yönünden davanın reddine ilişkin kısmının usul ve kanuna aykırı olup bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından; Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının plan notunun iptaline ilişkin bölümü yönünden istinaf başvurusunun reddine yönelik kısmının usul ve kanuna aykırı olup bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından; davalının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Davalılar tarafından;savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Adana İli, Seyhan İlçesi … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın bir kısmının 7 metre enkesitli taşıt yolu olarak belirlenmesine ilişkin Seyhan Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla kabul edilen ve Adana Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E; …, K; … sayılı kararı ile iptaline karar verilmesi üzerine, yargı kararının uygulanması amacıyla dava konusu taşınmazın 7 mt enkesitli yaya yolu olarak belirlenmesine yönelik Seyhan Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı kabul edilen Adana Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılması üzerine davacı tarafından plan değişikliği ile birlikte "E=2,40 yoğunluklu alanlarda minimum parsel büyüklüğü 1000 m²’dir. Ancak mevcut parselasyon durumu ve yapılaşma nedeniyle bu şartı sağlamayan alanlarda, parsel şartı aranmaz. Yapılaşma koşulları ise çevredeki mevcut teşekkülata göre belirlenebilir." şeklinde plan notunun iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “Dava Açma Süresi” başlıklı 7. maddesinde, dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay’da ve İdare Mahkemelerinde altmış (60) gün olduğu; ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabileceği kurala bağlanmış, yine aynı Yasanın işlem tarihi itibariyle yürürlükte olan “Üst Makamlara Başvurma” başlıklı 11.maddesinde, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, altmış (60) gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı kurala bağlanmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun 8.maddesinin birinci fıkrasının fıkrasının (b) bendinde, imar planlarının, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geldiği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, planların, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, bu planların onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edileceği, bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebileceği, belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazların ve planların belediye meclisince on beş gün içinde incelenerek kesin karara bağlanacağı, onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de yukarıdaki usullere tabi olduğu belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlığa konu taşınmazın bir kısmını 7 metre enkesitli taşıt yolu olarak belirleyen bir önceki imar planı değişikliğinin yargı kararı ile iptaline karar verilmesi üzerine, yargı kararının uygulanması amacıyla dava konusu imar planı değişikliği ile taşınmazın 7 metre enkesitli taşıt yolu olan kısmı tekrardan yaya yoluna dönüştürülerek, 7 metre en kesitli yaya yolu olarak planlandığı anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından, her ne kadar dava konusu imar planı değişikliği ile birlikte "E=2,40 yoğunluklu alanlarda minimum parsel büyüklüğü 1000 m²’dir. Ancak mevcut parselasyon durumu ve yapılaşma nedeniyle bu şartı sağlamayan alanlarda, parsel şartı aranmaz. Yapılaşma koşulları ise çevredeki mevcut teşekkülata göre belirlenebilir." şeklinde plan notunun iptali istemiyle dava açılmış ise de kullanım fonksiyonlarına ilişkin bir itirazda bulunulmamıştır. Davacının bizzat açmış olduğu dava sonucunda verilen yargı kararının uygulanmasına yönelik taşınmazından geçen 7 metre enkesitli taşıt yolununun 7 metre en kesitli yaya yolu olarak planlanmasını da dava konusu etmediği açıkça anlaşılmakta olduğundan, taşınmaza ait kullanım fonksiyonlarının da dava konusu edildiği kabul edilerek istinaf başvurusunun kısmen kabulüyle bu kısım yönünden davanın reddine ilişkin hüküm tesis eden Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet görülmemiştir.
Öte yandan "E=2,40 yoğunluklu alanlarda minimum parsel büyüklüğü 1000 m²’dir. Ancak mevcut parselasyon durumu ve yapılaşma nedeniyle bu şartı sağlamayan alanlarda, parsel şartı aranmaz. Yapılaşma koşulları ise çevredeki mevcut teşekkülata göre belirlenebilir." şeklinde plan notunun iptaline ilişkin mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş ise de öncelikle anılan plan notunun dava konusu edilen Seyhan Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı kabul edilen Adana Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğiyle mi yoksa bu plan değişikliğinden önce yürürlükte olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile mi getirilmiş olduğu açıklığa kavuşturulduktan sonra anılan plan notunun dava konusu edilen imar planı değişikliğinden önce getirilmiş olması durumunda iptal istemi hakkında öncelikle süre aşımı yönünden bir değerlendirilme yapıldıktan sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerektiğinden temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında bu yönden de isabet bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacı ve davalının temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kısmen kabulüne kısmen reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 11/10/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.