Danıştay 6. Daire 2021/8435 Esas 2021/11100 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/8435
Karar No : 2021/11100

DAVACI : …

DAVALILAR : 1- … Bakanlığı/ANKARA
2- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
3- … Belediye Başkanlığı/…

DAVANIN ÖZETİ : 22/02/2018 tarih ve 30340 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Otopark Yönetmeliğinin ve 21/03/2021 tarih ve 31434 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Otopark Yönetmeliğinin tümünün iptaline, ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve ... Belediye Başkanlığına otopark bedeli olarak ödenen 148.409 TL'nin iadesine ve taksitler halinde ödenmek üzere senede bağlanan 445.226,13 TL bakımından davacının borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesi istenilmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakimi …'ın raporu ile dosyadaki belgeler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinde, idari dava türleri; iptal, tam yargı ve kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olarak sayılmış olup anılan Kanun maddeleri uyarınca idari yargıda tespit davası açılması olanağı bulunmamaktadır.
Aynı Kanunun 3. maddesinde; idari davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılacağı; dilekçelerde; tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adreslerinin, davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin, davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihinin gösterileceği; ayrıca dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örneklerinin dava dilekçesine ekleneceği, dilekçeler ile bunlara ekli evrakın örneklerinin karşı taraf sayısından bir fazla olacağı, hususları düzenlenmiştir.
Anılan Kanunun 3. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde, dava dilekçelerinde davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin gösterileceği; 14. maddesinin 3. fıkrasının (g) bendinde, dilekçelerin 3 ve 5 inci maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden inceleneceği; 15. maddenin 1. fıkrasının (d) bendinde, dilekçelerde 14 üncü maddenin 3/g bendine aykırılık görülmesi halinde otuz gün içinde 3 ve 5 inci maddelere uygun şekilde düzenlemek veya noksanları tamamlamak üzere dilekçenin reddine karar verileceği; 5 inci fıkrasında; 1. fıkrasının (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.
Yargılama usulü ilkeleri uyarınca, idari yargı merciilerinin taleple bağlı olarak hukuka uygunluk denetimi yapmaları nedeniyle ilgililerce dava dilekçelerinde davanın konusunun hiç bir tereddüde mahal bırakmaksızın açık ve net olarak ortaya konulması gerekmektedir.
Davacı, maliki olduğu taşınmazda yapı ruhsatı almak üzere Mudanya Belediye Başkanlığına başvurduğunu, idare tarafından, bina altına yapılacak olan otoparkın girişinin otopark yönetmeliği hükümleri uyarınca ana caddeden olamayacağı, bu nedenle girişin yan yoldan yapılması gerektiği, ancak yan yoldan otoparka giriş verilebilmesi için de yol genişliğinin en az 6 metre olması gerektiği, oysa ki taşınmazın yan yolunun da 5 metre olduğu, bu nedenle davacı taşınmazında otopark ihtiyacının bina altından karşılanmasının mümkün olmadığının ve davacının yapı ruhsatı alabilmesi için otopark bedeli olarak 593.409 TL'nin %25'inin peşin, kalanının taksitle ödenmesi gerektiğinin bildirildiği, bunun üzerine otopark bedelinin %25'lik ilk kısmı peşinen ödediğini, kalan kısmın ise senede bağlanmak suretiyle taksitlendirildiğini ileri sürerek 22/02/2018 tarih ve 30340 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Otopark Yönetmeliğinin ve 21/03/2021 tarih ve 31434 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Otopark Yönetmeliğinin tümünün iptaline, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Mudanya Belediye Başkanlığına ödenen 148.409 TL'nin iadesine ve taksitler halinde ödenmek üzere senede bağlanan 445.226,13 TL bakımından borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesi istemiyle görülmekte olan davayı açmıştır.
Dava dilekçesinde; dava konusu Otopark Yönetmeliği ve yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmeliğin Anayasaya aykırı olduğu, ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca vatandaşlardan alınan otopark ücretlerinin otopark inşası için kullanılmadığı, bu düzenlemeler siyasi amaçlara yönelik finansman olarak kullanıldığından hukuk devleti ilkesine aykırı olduğu, Belediye Kanunu uyarınca belediyelerin otopark yapma görev ve yetkisinin olmadığı halde otopark ücreti almalarının hukuki bir yanı bulunmadığı, mahalli müşterek ihtiyaçlardan olan otoparkların, yapı ruhsat aşamasında alınan otopark ücretiyle karşılanmasının uygun olmadığı, Anayasada mahalli müşterek ihtiyaçların öncelikler gözetilerek mali kaynakların yeterliliği ölçüsünde yerine getirileceği düzenlendiği halde otopark ücretinin tamamının vatandaştan alınmasını öngören dava konusu yönetmeliklerin Anayasaya aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Dilekçede, davacıdan otopark ücreti tahsil edilmesine yönelik olarak tesis edilen idari işlemin ve bu işlemin dayanağı olan Yönetmelik hükmünün açıkça belirtilmesi gerekirken bu yapılmadan Yönetmeliğin tümünün iptali istemiyle dava açıldığı görülmektedir.
Yönetmelik gibi düzenleyici işlemlerin iptalinin istenebilmesi için yürürlük tarihinden itibaren yahut bu yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin bireysel işlemlerin şahıslara tebliğinden sonraki altmış gün içinde idari yargı merciinde dava açılması gerekmektedir. Bu kapsamda, dava dilekçesinde hangi yönetmelik hükümlerinin iptalinin istenildiği ve hangi idari işlem üzerine bu maddelerin dava konusu edildiği hususunda bir açıklama yapılmadığı görüldüğünden davanın bu haliyle incelenmesine olanak bulunmamaktadır.
Davacının dilekçesindeki iddialar esas alınarak yapılan inceleme neticesinde; dava dilekçesinin yenilenmesi halinde, davacı tarafından herhangi bir idari işlemin iptali istenilmese dahi otopark ücreti tahsiline ilişkin idari işlemin ve bu işlemin tebliğine ilişkin bilgi ve belgenin dava dilekçesine eklenmesi, uygulama işlemi üzerine iptali istenilen dayanak Yönetmelik madde/maddelerinin tereddüte mahal vermeyecek şekilde belirtilmesi ve her birinin hangi yönlerden hukuka aykırı olduğunun açıklanması gerekmektedir.
Öte yandan, dava dilekçesinde, davalı belediyelerce taksitler halinde ödenmek üzere senede bağlandığı ileri sürülen 445.226,13-TL bakımından borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesi isteminin yer aldığı görülmekte ise de dava dilekçesinin yenilenmesi halinde, yukarıda anılan 2577 sayılı Kanunun 2. maddesinde tespit davasının, idari dava türleri içerisinde sayılmadığı hususunun göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Kanunun 3. maddesi hükmüne uygun bulunmayan dava dilekçesinin, aynı Kanunun 3622 sayılı Kanun ile değişik 15. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca bu kararın bildirim tarihinden itibaren 30 gün içinde belirtilen eksiklikler giderilerek yeniden dava açılmak üzere reddine, 15. maddenin beşinci fıkrası gereğince yeniden verilen dilekçede aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceğinin davacıya duyurulmasına, dilekçe örneği ve eklerinin davacıya iadesine, yenileme dilekçesi verilmesi halinde davacıdan ayrıca harç alınmamasına, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 11/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.