MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davacının 10/12/2004-08/10/2013 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, davacının 10/12/2004-08/10/2013 tarihleri arasında davalı apartman yöneticiliği işyerinde 1 Aralık-30 Mart tarihleri arasında tam gün asgari ücretli, 1 Nisan 30 Kasım tarihleri arasında asgari ücretle part time günde 2 saat çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının dava konusu dönemde davalı veya başka bir işyerinden yapılmış herhangi bir hizmet bildiriminin bulunmadığı, davalı apartmanın 18 daireli olup merkezi sistem doğalgazlı olarak ısınmanın sağlandığı, davacının eşi ... ile davalı apartman yönetimi arasında kapıcı dairesinin kiralanması hususunda sözleşme yapıldığı, sözleşmede kira bedelinin belirlenmediği, ... tarafından 15/12/2004-30/01/2006 tarihli tahliye taahhütnamelerinin imzalandığı, davacının eşi ..."ın dava konusu dönemde dava dışı başka bir işyerinden bildirimlerinin bulunduğu, tanık beyanlarının alındığı ancak apartmandaki işlerin davacı tarafından mı yoksa eşi tarafından mı yapıldığı hususunda tanık beyanları arasında çelişkiler bulunduğu anlaşılmaktadır.
Bu tür hizmet tespitine yönelik davaların kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi icap ettiği, Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Yasal dayanağı 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı yasanın 86/9. maddesi olan bu tür davalarda, öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin, işveren, tarafından verilip verilmediği, ya da çalıştıklarının Kurumca tespit edilip edilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu yasal koşul oluşmuşsa işyerinin o dönemde gerçekten var olup olmadığı, Yasanın kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma iddiasının gerçeğe uygunluğu özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
.../...
Çalışma olgusu her türlü delille ispatlanabilirse de, çalışmasının konusu, sürekli, kesintili, mevsimlik mi olduğu, başlangıç ve bitiş tarihleri ve alınan ücret konularında tanıkların sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre isticvap olunmalı, işyerinin kapsam kapasite ve niteliği ile bu beyanlar kontrol edilmeli, mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef, ustabaşı ve postabaşı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlendikten sonra ücret konusu üzerinde durulmalı tespiti istenilen sürenin evvelinde ve sonrasında beyyine başlangıç sayılabilecek ödeme belgeleri ve sair bu nitelikte bir belge yoksa Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu madde 288’de yazılı sınırları taşan ücret alma iddialarında yazılı delil aranmalı bu sınırlar altında kalan ücret alma iddialarında ücret miktarları tanıklardan sorulmalı 506 sayılı Yasa’nın madde 3 B ve D’de olduğu gibi ücretin sigortalı sayılmanın koşulu olan durumlarda ücret alma olgusunun var olup olmadığı özellikle saptanmalıdır. Bu davalarda işverenin kabulünün tek başına hukuki bir sonuç doğurmayacağı göz önünde tutulmalıdır.
Somut olayda, davalı apartmandaki işlerin davacı tarafından mı yoksa eşi tarafından mı yapıldığı hususunda tanık beyanları arasındaki çelişki giderilmeden, merkezi sistem doğalgaz ile ısınma durumunda kapıcı tarafından gerçekleştirilen kalorifer yakma işinin teknik bilgi gerektirip gerektirmediği araştırılmadan ve bunun tüm gün işyerinde bulunmayı zorunlu kılan nitelikte bir iş olup olmadığını belirleyip part time çalışma hususunda yeterince araştırma yapılmada sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, davalı apartmanın çevresinde bulunan market vb. işyerlerinin sahip ve çalışanları ile mahalle muhtar ve azalarını belirleyip tanık olarak beyanlarını almak, tanık beyanları arasındaki çelişkiyi gidermek, davalı apartmandaki çalışmanın kim tarafından gerçekleştirildiğini belirlemek, merkezi sistem doğalgaz ile ısınma durumunda kapıcı tarafından gerçekleştirilen kalorifer yakma işinin teknik bilgi gerektirip gerektirmediğini araştırmak, gerektirdiğinin anlaşılması halinde davacının buna ilişkin bir belge veya sertifikasının bulunup bulunmadığını tespit etmek, söz konusu kalorifer yakma işinin tüm gün işyerinde bulunmayı zorunlu kılan nitelikte bir iş olup olmadığını belirlemek, gerekirse keşif yapmak suretiyle apatmanın bahçesinin bulunup bulunmadığını, davacının bu bahçenin bakımı ile ilgili işler yapıp yapmadığını, davacının günde kaç defa servis yaptığını, çöp toplayıp toplamadığını, apartman temizliğinin haftada kaç gün ne şekilde yapıldığını tespit etmek, davacının çalışmasının kısmi çalışma olup olmadığını araştırmak, kısmi çalışma olduğu anlaşılırsa bilirkişi düşüncesine de başvurmak suretiyle davacının günde kaç saat çalışmış olabileceğini belirlemek, giderek haftalık ve aylık çalışma sürelerini tespit etmek, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 63. maddesi gereğince 7,5 saat çalışma bir günlük çalışma hesabı ile kaç iş gününe karşılık olduğu hususunu açıkça saptamak ve çıkacak sonuca göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalılardan ..."ne iadesine,
09/05/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.