Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2011/26182 Esas 2013/20765 Karar Sayılı İlamı

9. Hukuk Dairesi
Esas No: 2011/26182
Karar No: 2013/20765
Karar Tarihi: 08.07.2013

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2011/26182 Esas 2013/20765 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacı bir işçi, işverenin ekonomik kriz nedeniyle kısa süreli çalışmaya geçmek istemesine karşı çıkmış ve sonrasında haklı bir sebeple iş aktini feshetmiştir. İstemine göre, kıdem tazminatı, ulusal bayram genel tatil ve yıllık izin ücreti ile maaş alacaklarının ödenmesini talep etmiştir. Yerel mahkeme, davacının isteklerinin kısmen yerine getirilmesine karar vermiştir. Ancak, davalı işveren temyiz etmiş ve Yargıtay, çalışanın kısa çalışmaya geçmek istememesi halinde haklı fesih hakkı tanındığını belirtmiştir. Kısa çalışma sistemi kanunda belirtilen özel durumlarda uygulanan ve çalışanın rızasına gerek duyulmayan bir uygulamadır. İş Kanunu'nun 22. maddesi gereği ise, iş şartlarında esaslı değişikliklerin gerçekleşmesi durumunda kıdem tazminatı ödenmelidir. Bu nedenle, davacı işçinin talepleri doğrultusunda kıdem tazminatı ve diğer alacaklarının ödenmesine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Kanun Maddeleri:
- İş Kanunu Madde 22: İşveren, iş akdindeki belirli bir süre için veya belirsiz süreli iş sözleşmelerinde, işin sona ermesi halinde işçiye belirli şartlar altında kıdem tazminatı ödemek zorundadır.
- Kısa Çalışma ve Kısa Çalışmaya İlişkin Uygulama Esasları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname: Kısa çalışma sistemi, belli durumlarda uygulanabilen ve çalışanın rızasına gerek duyulmayan bir uygulamadır. Bu durumlar genel ekonomik kriz ve zorlayıcı sebeplerdir.

9. Hukuk Dairesi 2011/26182 E. , 2013/20765 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA :Davacı, kıdem tazminatı, genel tatil ücreti, yıllık izin ücreti, maaş alacağı ile fazla mesai ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı işçi, işverenin çalışma devam ederken Şubat 2009 ay başında ekonomik kriz nedeni ile Türkiye İş Kurumuna başvurarak kısmi, kısa süreli çalışmaya geçmek istediği, kabul edilmesi üzerine işçilere kısmi çalışmaya geçmek için baskı yapıldığını, davacının kısmi süreli çalışmayı kabul etmediğini, Şubat ayında ve Mart ayının ilk 5 günü tam gün süreli çalıştığı halde Şubat ayı maaşının yarım olarak yatırıldığı, Mart ayının 6. Günü iş yerine gelmesi üzerine alınmadığı, bunun üzerine Noter kanalı ile ihtarname çekerek haklı nedenle iş aktini feshettiğini ileri sürerek, kıdem tazminatı ile ulusal bayram genel tatil ve yıllık izin ücreti ile maaş alacaklarının ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı işveren, kısa çalışma sistemine geçmede işçinin muvafakatinin gerekmediğini bu nedenle sözleşmenin haksız feshedildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
Mahkemece, “ Yargıtay içtihatlarına göre kısa çalışmaya geçilmesi halinde işçinin buna muvafakat etmemesi halinde işverence yapılan kısa çalışmaya geçilmesi hususunda işçiye haklı fesih hakkı tanınmış olup” gerekçesiyle kıdem tazminatının kabulüne karar verilmiştir.
Kısa çalışma yaptırılabilecek haller kanunda genel ekonomik kriz ve zorlayıcı sebep olarak sınırlanmış ve bakanlık onayına tabi tutularak geçici olduğu belirtilmiş ancak işçinin rızasının gerektiği hususunda herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Kısa çalışma sistemi kanundan doğan işçiye yüklenmiş bir yükümlülük olup, işçinin rızasının aranmayacağı işveren lehine yapılan nadir düzenlemelerden biridir ve bu çalışma sisteminde işçinin ücretinde düşüş olması doğaldır.
Kısa çalışma sistemine geçilmesi kanundan kaynaklı olup, İş Kanunun 22.maddesinde düzenlenen iş şartlarında esaslı değişiklik şartları gerçekleşmediğinden kıdem tazminatının reddi gerekirken yerinde olmayan gerekçe ile kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 08.07.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.