Mahkemesi İş Mahkemesi
...

Dava prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesi"nin bozma ilamına uyularak ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Somut uyuşmazlıkta, davacı 01.03.2000-06.09.2004 tarihleri arasındaki çalışmalarının işveren tarafından aylık 1.306,32TL brüt ücret üzerinden davalı Kuruma bildirilmesi gerektiğinin tesbitini talep ettiği, davanın kabulüne dair kararın Yargıtay (Kapatılan) 21. Hukuk Dairesi’nin 25.12.2012 tarihli ilamı ile yeterli araştırma yapılmadığı yönünden bozulmuş olup, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda Mahkemece, davanın açılmamış sayılmasına dair kararın Yargıtay (Kapatılan) 21. Hukuk Dairesi’nin 08.12.2015 tarihli ilamı ile davacı vekiline usulüne uygun bir şekilde duruşma gününün tebliğ edilmediği ve HMK"nın 27. maddesine göre davacıya "hukuki dinlenilme hakkını" kullanma imkanı tanınmadan karar verildiği yönünden bozulmuş olup, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanun"un 77. maddesi ile 5510 sayılı Yasa"nın 80. maddesidir. Söz konusu maddelerde prime esas kazançların nasıl belirleneceği düzenlenmiş olup, “ücretler” kavramı içine asıl ücretle birlikte fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri gibi unsurlar da girmektedir. İdare veya yargı makamları tarafından belirlenen ücretlerin prim hesabına esas alınabilmesi için bu tür kazançlara hak kazanmak yeterli olmamakta, işçilik alacaklarına ilişkin taraflar arasında çıkan uyuşmazlıkta mahkemece verilen karar sonrasında işçiye (sigortalıya) ödeme yapılmış olması aranmakta, bu durumda, yargı kararı ile hak kazanılan ücret niteliğindeki kazançların primlerinin sigortalı payının infaz sırasında sigortalıya yapılan ödemeden düşülmesi işverenin Kuruma karşı prim yükümlülüğünü kaldırmadığı da dikkate alınmak suretiyle, ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına dâhil edilmesi, hizmet akdi daha önceki bir tarihte sona erdiği takdirde ise yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerekmektedir.
Kapatılan Yargıtay 21.Hukuk Dairesi 25.12.2012 günlü bozma ilamında;”Mahkemece yapılacak iş, Sosyal Güvenlik Kurumundan davacının sicil dosyası ile işyerine ilişkin dönem bordrolarını getirtmek, yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile işyerinin kapsam ve kapasitesini belirlemek, gerektiğinde işverenin bordrolarında kayıtlı diğer işçilerin beyanına başvurmak, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini de karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından emsal ücret araştırması yaparak, elde edilecek sonuca göre karar vermekten ibarettir.” hususlarına işaret edilmiştir.
Mahkemece, bozma sonrası yapılan yargılamada 25.12.2012 günlü bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmeksizin, eksik incelemeye dayalı karar verildiği anlaşılmaktadır.
Özellikle hükmüne uyulan bozma ilamına rağmen keşif ve bilirkişi incelemesi ile işyerinin kapsam ve kapasitesini belirlenmediği, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini de karşılaştırılmadığı, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği araştırılmadığı, davacının asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlenmediği, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirilmediği münhasır gerekli ve yeterli araştırma ve incelemenin yapılmaması isabetsiz olmuştur.
Öte yandan, işçilik alacağı dosyası kesinleşip kesinleşmediği araştırılarak ve ödeme yapılıp yapılmadığı da belirlenmek suretiyle ve yapılan ödemelerin yalnızca hizmetin gerçekleştiği son ayın prime esas kazancına dahil edilebileceği hususu da gözetilmeli, sigorta primine esas kazanç tutarının tespiti konusunda öngörülen yönteme uygun inceleme ve araştırma yapılarak elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, 02/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.