Danıştay 12. Daire 2018/5579 Esas 2021/4743 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/5579
Karar No : 2021/4743

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Emekli Sandığından emekli aylığı almakta iken 13/02/2012 tarihinde vefat eden babasından dolayı yetim aylığı bağlanması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince, davacının, Odunpazarı Kaymakamlığı İlçe İdare Kurulundan alınmış ... tarih ve ... sayılı muhtaçlık belgesi bulunduğu, ünipular depresyon, kronik obstürüktif akciğer hastalığı, epilepsi tanısı ile özür durumuna göre tüm vücut fonksiyon kaybı oranının %60 (altmış) olarak belirtildiği Eskişehir Devlet Hastanesinden alınmış 06/12/2010 tarihli Özürlü Sağlık Kurulu Raporu bulunduğu anlaşıldığından, babasından dolayı yetim aylığı bağlanması yönündeki talebinin reddine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Eskişehir Devlet Hastanesince düzenlenen ... tarih ve ... sayılı raporun incelenmek üzere Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezine gönderildiği ve davacının durumunun Sağlık Kurulunca ... tarih ve ... sayı ile incelenerek hakkında, durumunun 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'nun 74. maddesi kapsamına girmediğine karar verilmesi üzerine davacıya yetim aylığı bağlanmamasına ilişkin olarak tesis edilen işlemlerde herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı, ayrıca harçtan muaf oldukları halde Mahkeme tarafından bu durumun göz ardı edildiği, bu yönüyle de Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı hakkında Eskişehir Devlet Hastanesince düzenlenen ... tarih ve ... sayılı Özürlü Sağlık Kurulu Raporunda, davacının ünipular depresyon, kronik obstürüktif akciğer hastalığı, epilepsi tanısı ile özür durumuna göre tüm vücut fonksiyon kaybı oranının %60 (altmış) olduğu belirtilmiştir.
Odunpazarı Kaymakamlığı İlçe İdare Kurulunun ... tarih ve ... sayılı karar ile davacının muhtaç olduğuna karar verilmiştir.
Bu duruma göre, malül ve muhtaç olduğundan bahisle, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'nun 74. maddesi uyarınca 13/02/2012 tarihinde vefat eden babasından dolayı yetim aylığı bağlanması talebiyle yaptığı başvurunun reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na 08/05/2008 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5754 sayılı Kanun'un 68. maddesiyle eklenen "5434 sayılı Kanun'a İlişkin Geçiş Hükümleri" başlıklı Geçici 4. maddesinin birinci fıkrasında, "Bu Kanun'un yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla 08/06/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun'a göre aylık, tazminat, harp malullüğü zammı, diğer ödemeler ve yardımlar ile 08/02/2006 tarihli ve 5434 sayılı Kanun'un 1. maddesine göre ek ödeme verilmekte olanlara, bu Kanun'la yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun'da kendileri için belirtilmiş olan şartlara haiz oldukları müddetçe bunların ödenmesine devam olunur..."; beşinci fıkrasında, "Bu madde kapsamına girenlerin aylıkların bağlanması, artırılması, azaltılması, kesilmesi, yeniden bağlanması, toptan ödemeleri, ilgi devamı, ihya ve borçlanmaları, diğer ödemeler ve yardımlar ile emeklilik ikramiyeleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır ve bu maddenin uygulanmasında mülga 2829 sayılı Kanun hükümleri ayrıca dikkate alınır." kuralına yer verilmiştir.
5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu'nun mülga 66. maddesinde; "Dul ve yetim aylıkları: a) Cumhurbaşkanı iken veya ayrıldıktan sonra ölenlerin, b) İştirakçilerden fiili hizmet müddetleri 10 yıl ve daha fazla olanlardan ölenlerin, c) Emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı alanlardan (aylığa müstahak duruma girip te henüz bağlama yapılmamış olanlar dahil) ölenlerin, ç) İştirakçilerden 45 inci maddede yazılı vazifeden doğma sebeplerle ölenlerin veya aynı sebeplerden doğma kaza ve yaralanmaları üzerine tedavi sırasında veya ameliyat yüzünden ölenlerin; d) Erlerden 56 ncı maddede yazılı vazifeden doğma sebeplerle veya aynı sebeplerden doğma kaza ve yaralanmaları üzerine tedavi sırasında veya ameliyat yüzünden ölenlerin; e) Erlerden 56 ncı madde gereğince vazife malullüğü aylığı alanlardan (aylığa müstahak duruma girip te henüz bağlama yapılmamış olanlar dahil) ölenlerin, f) Fiili hizmet müddetleri 10 yıl ve daha fazla olup ta kesenekleri geri verilmemiş durumda olanlardan 61 yaşını doldurmadan ölenlerin, g) Vazife malullüğü geçtiğinden dolayı aylığı kesilmiş ve emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmemiş ve fiili hizmet müddetleri de 10 yılı doldurmuş bulunanlardan ölenlerin, ölüm tarihinde bu kanuna göre aylığa müstahak dul ve yetimlerine bağlanır." kuralına, 74. maddesinin yedinci fıkrasında; "Ölüm tarihinde iyileştirilmesi olanaksız hastalıklarının veya sakatlıklarının çalışmalarına engel olduğu sağlık kurulunca onaylanacak raporla tespit edilenlere muhtaç olmaları şartıyla, ölüm tarihindeki yaşları ne olursa olsun ölüm tarihini izleyen aybaşından, sonradan bu şekilde malul ve muhtaç duruma düştükleri anlaşılanlara kendileri veya veli veyahut vasileri tarafından Sandığa müracaat tarihlerini takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanır." kuralına, 108. maddesinin birinci fıkrasında ise, “4857 sayılı İş Kanununun 39 uncu maddesi uyarınca 16 yaşından büyük işçiler için tespit edilen asgarî ücretin net tutarından daha az aylık geliri olup, kendisini ve Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre bakmaya mecbur olduğu ailesi fertlerini geçindirmeye yetecek kadar malı da (para veya o mahiyetteki kıymetler dahil) olmayanlar bu Kanunun uygulanmasında muhtaç sayılırlar.” hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda açık metinlerine yer verilen mevzuatın birlikte değerlendirilmesinden, 5754 sayılı Kanunla yürürlüğe konulan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun Geçici 4. maddesi kapsamına girenlerin aylıkların bağlanması, artırılması, azaltılması, kesilmesi, yeniden bağlanması, toptan ödemeleri, ilgi devamı, ihya ve borçlanmaları, diğer ödemeler ve yardımlar ile emeklilik ikramiyeleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılması gerektiği açık olup, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu'nun 74. maddesinin yedinci fıkrasında ise, ölüm tarihinde iyileştirilmesi imkansız hastalıklarının veya sakatlıklarının çalışmalarına engel olduğu sağlık kurulunca onaylanacak raporla tespit edilenlere muhtaç olmaları şartıyla, ölüm tarihindeki yaşları ne olursa olsun ölüm tarihini izleyen ay başından, sonradan bu şekilde malül ve muhtaç duruma düştükleri anlaşılanlara kendileri veya veli veya vasileri tarafından Sandığa müracaatlarını takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
Bu durumda; Emekli Sandığı Kanunu'nun 74. maddesi uyarınca yetim aylığı bağlanabilmesi için ilgilinin “malül ve muhtaç” olması gerektiği, Eskişehir Devlet Hastanesinden alınmış 06/12/2010 tarihli Özürlü Sağlık Kurulu Raporunda, ünipular depresyon, kronik obstürüktif akciğer hastalığı, epilepsi tanısı ile özür durumuna göre tüm vücut fonksiyon kaybı oranının %60 (altmış) olduğu ve Odunpazarı Kaymakamlığı İlçe İdare Kurulundan alınmış ... tarih ve ... sayılı muhtaçlık belgesi bulunduğu anlaşılan davacının, durumunun 5434 sayılı Kanunu'nun 74. maddesi kapsamına girmediği gerekçesiyle talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Buna göre, İdare Mahkemesi kararının gerekçesi yerinde bulunmamakta ise de, sözü edilen husus sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 12/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.