Danıştay 12. Daire 2020/734 Esas 2021/4748 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/734
Karar No : 2021/4748


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Hava Kuvvetleri Hava Malzeme Komutanlığında sözleşmeli uzman çavuş olarak görev yapan olan davacı tarafından; hakkında GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi tarafından düzenlenen … tarih ve … sayılı sağlık kurulu raporu ile … tarih ve … sayılı sağlık kurulu raporunun iptali istemiyle açılan davanın … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararı ile reddedildiği ve sözleşmesinin 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'nun 10. maddesi hükmüne istinaden feshedilmesine dair işlemin iptali istemiyle açılan davanın da … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararı ile reddedilmesi üzerine, davacı tarafından 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun geçici 9. maddesi hükmü uyarınca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılmış olduğu … sayılı başvuru gerekçe gösterilerek bahsi geçen kararların kaldırılarak yargılamanın yenilenmesi ve uzman erbaş sözleşmesinin feshine ilişkin dava konusu işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararla; 2577 sayılı Kanun'un geçici 9. maddesi kapsamında bulunan yargılamanın yenilenmesi isteminin kabulüyle işin esasının incelendiği, davanın; Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi tarafından düzenlenen … tarih ve … sayılı sağlık kurulu raporu ile … tarih ve … sayılı sağlık kurulu raporunun iptali istemi yönünden, iptali istenilen sağlık kurulu raporlarının idarenin tek yanlı irade beyanıyla, kişilerin hukuki durumlarında değişiklik meydana getiren, etkili ve yürütülmesi zorunlu idari işlem niteliğinde olmadığı gerekçesiyle incelenmeksizin reddine, davanın; davacının sözleşmesinin 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'nun 10'uncu maddesi hükmüne istinaden feshedilmesine dair işlemin iptali istemi yönünde ise, asker kişi olan davacının görev yaptığı Hava Malzeme Transit Komutanlığı tarafından üç kez muayeneye gönderildiği, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesinde psikiyatri uzmanı hekimler tarafından muayene edilerek … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı sağlık kurulu raporlarında, üç kez ayrı ayrı depresif nöbet teşhisi ile bir ay müddetle hava değişimi ve ilaç tedavisinin uygun olacağının belirtildiği, itirazı üzerine sevk edildiği Gümüşsuyu Asker Hastanesinde de aynı şekilde depresif nöbet teşhisi konularak bir ay istirahatinin ve itiraz edilen raporun fenne/usulüne uygun olduğunun belirtildiği, öte yandan, yine Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesinde iç hastalıkları polikliniğinde yapılan muayenesi neticesinde 21/11/2011 tarihinde akut nezle ve alt solunum yolu enfeksiyonu teşhisi ile üç gün istirahatinin uygun görüldüğü, bir yıllık dönem içinde istirahat süresinin üç ayı geçtiğinin tespiti üzerine Hava Lojistik Komutanlığının 12/04/2012 tarihli emri ile uzman erbaş sözleşmesinin feshedildiği, ilişiğinin kesilmemesini gerektiren kronik/uzun süreli tedaviye gerektiren bir hastalığa yakalandığına dair bir tespitin/teşhisin bulunmadığı, 3269 sayılı Kanun'un 10. maddesinin amir hükmü gereği ilişiğinin kesilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; sağlık kurulu raporlarının icrai nitelikte olmadığının kabul edilemeyeceği, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'nun 10. maddesinde 16/02/2013 tarihinde yapılan değişiklikle ruh ve sinir hastalıklarının da düzenleme içerisine alındığı, davacının sözleşmesinin feshedilmesi suretiyle korunma hakkının ihlal edildiği ve sağlık raporları denetime tabi tutulmayarak da hak arama özgürlüğünün kısıtlandığı belirtilerek temyiz istemin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Hava Kuvvetleri Hava Malzeme Komutanlığı emrinde sözleşmeli uzman çavuş olarak görev yapan davacı hakkında; GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi tarafından bir yıllık dönem içinde düzenlenen üç ayrı sağlık kurulu raporunda depresif nöbet teşhisi ile birer ay hava değişimi verildiği, hava değişimi süresinin üç ayı bulması üzerine sözleşmesi feshedilerek Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiğinin kesildiği, davacı tarafından … tarih ve … sayılı sağlık kurulu raporu ile … tarih ve … sayılı sağlık kurulu raporunun iptali istemiyle açılan davanın … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı ile reddedildiği, sözleşmesinin 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'nun 10. maddesi hükmüne istinaden feshedilmesine dair işlemin iptali istemiyle açılan davanın da … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı ile reddedildiği, davacı tarafından 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun geçici 9. maddesi hükmü uyarınca yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine, temyizen görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
11/02/2017 tarih ve 29976 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6771 sayılı T.C. Anayasası'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la Anayasa'ya eklenen Geçici 21. maddenin (E) bendinde, askeri yargının kaldırıldığı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde görülmekte olan dosyalardan kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştay'a, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 ay içinde gönderileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere ilişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin 203. maddesinde, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu'nun yürürlükten kaldırıldığı, 36. maddesiyle eklenen 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun geçici 45. maddesinde ise, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştay'a, diğerlerinin Ankara İdare Mahkemeleri'ne herhangi bir karara gerek kalmaksızın gönderileceği düzenlenmiştir.
Anılan düzenlemeler değerlendirildiğinde; askeri yargının kaldırıldığı, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu'nun mülga olduğu, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kanun yolu incelemesi aşamasında olan dava dosyalarının Danıştay'a, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine gönderileceği anlaşılmakla; dava dosyalarının devrini müteakip "usul kurallarının derhal uygulanırlığı ilkesi" gereğince uyuşmazlığın çözümünde 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesinde, bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümlerin, 2576 sayılı Kanun'un, bu Kanunla değişik 3. maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanacağı, 2577 sayılı Kanun'un 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 19. maddesiyle değişik 45. maddesinin 1. bendinde ise, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabileceği kurala bağlanmıştır.
Anılan Kanun'un Geçici 8. maddesinde belirtilen bölge idare mahkemeleri İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara, Konya, Samsun, Erzurum ve Gaziantep illerinde kurulmuş olup, anılan Bölge İdare Mahkemeleri, Adalet Bakanlığı tarafından 07/11/2015 günlü, 29525 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bölge Adliye Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemeleri'nin Tüm Yurtta Göreve Başlayacakları Tarihe İlişkin Kararı uyarınca 20/07/2016 tarihinde göreve başlamışlardır.
2577 sayılı Kanun'un, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Birinci Dairesince kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan ve 6352 sayılı Yasa ile değişik “İtiraz” başlıklı 45. maddesinde sayılan uyuşmazlıklarla ilgili olarak, idare ve vergi mahkemelerince verilen nihai kararlar ile tek hakimle verilen nihai kararlara, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemelerin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine itiraz edilebileceği hüküm altına alınmış olup, 46. maddesinde ise, itiraz yolu öngörülmeyen idare mahkemelerinin nihai kararlarının Danıştay'da temyiz edileceği belirtilmiştir.
Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'un "Temyiz İncelemesi Üzerine Verilecek Kararlar" başlıklı 49. maddesi, 1. fıkrasında, "Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Kararı hukuka uygun bulursa onar. Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar.
b) Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onar.
2. fıkrasında Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması, sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar.
3. fıkrasında kararların kısmen onanması ve kısmen bozulması hâllerinde kesinleşen kısım Danıştay kararında belirtilir.
4. fıkrasında Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıdaki açıklamalar ve yürürlükteki mevzuat göz önüne alındığında; … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı ile … tarih ve E:… , K:… sayılı kararın, 20/07/2016 tarihi öncesinde verilmiş bulunduğu ve 2577 sayılı Kanun'a göre temyize tabi bir karar olduğu ve bu nedenle, bahsi geçen kararlara karşı yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine verilen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının da, doğrudan temyize tabi olduğu ve temyiz incelemesinin de yine doğrudan Danıştayda yapılacak olması karşısında, Bölge İdare Mahkemesince görevsizlik kararı verilerek, dosyanın, Danıştaya gönderilmesi gerekirken, davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verilmesinde usul kurallarına uygunluk görülmemiştir.
Nitekim; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 20/01/2021 tarih ve E:2020/916, K:2021/67 sayılı kararı da bu yöndedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle yargılanmanın yenilenmesi isteminin reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 12/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.