22. Hukuk Dairesi 2017/4453 E. , 2019/14647 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile ödenmediğini iddia ettiği bir kısım işçilik alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar Cevaplarının Özeti:
Davalı ... vekili, zamanaşımı def"i ve husumet itirazlarında bulunmş, davacının belirli süreli sözleşmeler ile çalıştığını savunarak açılan davanın reddini istemiştir.
Davalı şirket tarafından davaya cevap verilmemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasında davacının fazla çalışmasının bulunup bulunmadığı uyuşmazlık konusudur.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davacının 2010/Haziran dönemi öncesi ve sonrasında farklı işler yaptığı ve farklı çalışma saatlerine tabi olarak çalıştığı, bu çerçevede tanık anlatımlarının ortalamasına göre 2010/Haziran ayına kadar günde 11 saat çalıştığı, bir saat ara dinlenme tenzili ile günde 10 saat çalışarak hafta tatili izni kullanılmayan hafta toplam 17,5 saat; hafta tatili izni kullanılan hafta ise haftada 50 saat çalışarak haftalık 5 saat fazla çalışma yaptığı, bu dönem için iki haftanın ortalamasına göre 11,25 saat fazla çalışmasının bulunduğu; 2010/Haziran dönemi sonrasında ise yine tanık anlatımlarının ortalamasına göre, günde 12,5 saat çalıştığı, yapılan işin niteliği gereği 2,5 saat ara dinlenme yaptığı, hafta tatili izni kullanılmayan hafta toplam 17,5 saat; hafta tatili izni kullanılan haftada ise 5 saat haftalık fazla çalışma yaptığı, neticeten bu dönem de iki haftanın ortalamasına göre 11,25 saat fazla çalışmasının bulunduğu tespit edilmiştir. Ancak dosya içeriği, davacı tarafından yapılan işlerin dönem ve nitelikleri, Dairemizin aynı gün incelemesinden geçen 2017/4452 Esas sayılı dosya içeriği ve bu dosya kapsamında dinlenen tanık anlatımları ile temyize konu dosya kapsamında dinlenen taraf tanıklarının anlatımları birlikte nazara alındığında, davacının aşçı yardımcılığı görevinden önce temizlik görevini yürüttüğü dönem için davacının 07.30-17.00 saatleri arasında bir saat ara dinlenme ile bir hafta 5 gün, ikinci hafta 7 gün çalıştığının kabulü ile sonuca gidilmesi dosya içeriğine uygun düşecektir. Hatalı değerlendirme içeren bilirkişi raporu esas alınarak hüküm tesisi isabetsizdir.
3-Taraflar arasındaki diğer bir uyuşmazlık, işçinin kullandırılmayan izin sürelerine ait alacağının bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı Kanun"un 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada, sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Dosya içeriğine göre; davacının Osmangazi Yatılı İlköğretim Bölge Okulu Pansiyonunda çalıştığı ve okulların kapalı olduğu yaz tatilinde çalışmaması sebebi ile yıllık izin ücreti istemi reddedilmiştir. Ancak davacıya yıllık izin kullandırıldığı imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile ispatlanmadığından, davacının aralıklı çalışma süreleri toplamı üzerinden yıllık izin ücreti alacaklısı olduğunun kabulü gerekirken, yazılı gerekçe ile hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 01.07.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.