MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 23.03.2007 gününde verilen dilekçe ile inançlı işleme dayalı tapu iptali ve tescil, ikinci kademede tazminat talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 06.05.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, inançlı işlemden kaynaklanan tapu iptali ve tescil; ikinci kademede tazminat istemine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkili ile davalının kardeş olduklarını, annelerinin 1999 yılında öldüğünü, annelerine ait kooperatif hissesinin satış bedelinin mirasçılar arasında paylaştırıldığını, davalı dışındaki mirasçıların satış bedelinden paylarına düşeni müvekkiline verdiğini, müvekkilinin bankada bulunan parası ve bankadan çekilen krediyle dava konusu 1231 ada 144 parsel sayılı taşımazda kayıtlı A blok 3. kat 8 numaralı bağımsız bölümün birlikte satın alınarak davalı adına tescil edildiğini, müvekkili ile davalı arasındaki anlaşmaya göre, müvekkilinin davalı ve ailesinin yanında kalacağının, banka kredisini ödeyeceğinin, kredi ödenip ipotek kalktığında dava konusu taşınmazın yarı hissesinin müvekkiline devredileceğinin veya taşınmaz satılarak satış bedelinin yarı yarıya paylaşılacağının kararlaştırıldığını, müvekkilinin edimlerini yerine getirmesine rağmen davalının taşınmazın 1/2 hissesini müvekkiline devretmediğini belirterek, dava konusu taşınmazın 1/2 hissesinin müvekkili adına tesciline, mümkün olmaması halinde fazlaya dair hakları saklı kalmak üzere şimdilik 35.000,00 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı, annelerinden intikal eden kooperatif hissesi ödemelerine katkısı olduğundan kardeşi ...’in payını kendisine verdiğini, aracını ve eşine ait altınları sattığını, ablasının eşinden borç para aldığını, üyesi olduğu kooperatiften istifa ederek buradan para aldığını ve 11.04.2000’de kredi çektiğini, dava konusu taşınmazı bu şekilde satın aldığını, kredi ödemelerini kendisinin yaptığını, davacının dava konusu taşınmazın alımında katkısının olmadığını beyan ederek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
İnançlı işlemler, inananın teminat oluşturmak veya yönetilmek üzere mal varlığı kapsamındaki bir şey veya hakkını, inanılana devretmesi ve inanılanın da inanç anlaşmasındaki koşullara uygun olarak inanç konusu şeyi kullanmasını, amaç gerçekleştiğinde ise belirlenen şekilde inanana iade etmesini içeren işlemlerdir.
İnançlı bir işlem ile inanan, sahibi olduğu bir mülkiyet veya alacak hakkını inanılana kazandırıcı bir işlemle devretmekte ancak borçlandırıcı bir sözleşme ile de onu bazı yükümlülükler altına sokmaktadır.
İnançlı işlemin taraflarını, inanan ve inanılan oluşturur. Bir hakkı ya da nesneyi, güvendiği bir kişiye inançlı olarak devreden kimseye “inanan” adı verilir. Devredilen hak veya nesneyi, kendisine ait bir hak olarak kendi yararına, doğrudan doğruya ve dolaylı olarak kullanan kişiye de “inanılan” denir. İnananın, inanılana inançlı olarak kazandırdığı hak ya da nesne ise “inanç konusu şey” olarak nitelenir. İnançlı bir işlemde, kazandırıcı işlemin tarafları ile borç doğuran anlaşmanın tarafları aynıdır.
İnançlı işlemde inanılan, hakkını kullanırken kararlaştırılan koşullara uymayı, amaç gerçekleşince veya süre dolunca hak veya nesneyi tekrar inanana (veya onun gösterdiği üçüncü kişiye) devretmeyi yüklenmektedir. İnançlı işlem, kazandırmayı yapan kişiye yani inanana belirli şartlar gerçekleşince, kazandırmanın iadesini isteme hakkı sağlayan bir sözleşmedir. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde bunun dava yoluyla hükmen yerine getirilmesi istenebilir.
İnanç sözleşmesi, 05.02.1947 tarihli ve 20/6 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca ancak, yazılı delille kanıtlanabilir. Bu yazılı delil, tarafların getirecekleri ve onların imzalarını taşıyan bir belge olmalıdır.
Açıklanan nitelikte bir yazılı delil bulunmasa da, taraflar arasındaki uyuşmazlığın tümünü kanıtlamaya yeterli sayılmamakla beraber bunun vukuuna delalet edecek karşı tarafın elinden çıkmış (inanılan tarafından el ile yazılmış fakat imzalanmamış olan bir senet veya mektup, daktilo veya bilgisayarla yazılmış olmakla birlikte inanılanın parafını taşıyan belge, usulüne uygun onanmamış parmak izli veya mühürlü senetler gibi) “delil başlangıcı” niteliğinde bir belge varsa 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 202. maddesi uyarınca inanç sözleşmesi “tanık” dahil her türlü delille ispat edilebilir.
Yazılı delil veya “delil başlangıcı” yoksa inanç sözleşmesinin ikrar (HMK m.188) yemin (HMK m.225 vd) gibi kesin delillerle de ispat edilmesi olanaklıdır. Davacının yemin deliline dayanması halinde hakimin davacıya bu hakkını hatırlatması gerekir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 09.12.2015 tarihli, 2014/14-516 E. 2015/2838 K. sayılı kararı da bu doğrultudadır.)
Somut olayda; davacı inanç sözleşmesini yukarıda açıklandığı şekilde yazılı delil ya da karşı tarafın elinden çıkmış delil başlangıcı niteliğindeki bir belge ile kanıtlayamamıştır. Ancak, davacı vekili 23.03.2007 tarihli dava dilekçesinde her türlü yasal deliller demek suretiyle yemin deliline dayandığını bildirmiştir. Bu durumda, mahkemece davacıya, davalıya yemin teklif etme hakkı bulunduğu hatırlatılıp bu hakkını kullanıp kullanmayacağı sorularak Hukuk Muhakemeleri Kanununun 225. ve devamı maddeleri gereğince işlem yapılıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.04.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.