Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/3235 Esas 2022/832 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki asıl davada tazminat, birleşen davada sözleşmenin feshi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne yönelik verilen hüküm süresi içinde davalı ... Müh. ve Mim. İnş. Taah. Gay. Değ. Huzur ve Yaşlı Bakımevi Tur. San. ve Tic. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili ile asıl dosyada davalılar-birleşen dosyada (... hariç) davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Asıl ve birleşen davalar kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Asıl davada davacı yüklenici, tapu iptâli ve tescil istemleriyle, 50.000,00 TL ceza koşulu alacağının davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Bozma ilamı sonrası birleşen davada, davacı arsa sahipleri davalı yüklenici ile aralarında imzalanmış olan 30.11.1995 tarih, 813 yevmiye numaralı kat karşılığı inşaat sözleşmesinin yüklenicinin edimini ifa etmemiş olması nedeniyle geriye etkili olarak feshini talep etmiştir.
Mahkemece bozma sonrası yapılan yargılama neticesinde asıl dava yönünden davacının cezai şart talebinin reddine ve davacının tapu iptali tescil talebinin reddine karar verilerek bozma ilamı kapsamı dışında kalarak kesinleştiğinden bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, birleşen mahkemenin 2016/760 Esas sayılı dava dosyasında davanın kabulü ile; davacıların taraflar arasında yapılan 30/11/1995 tarihli düzenleme şeklinde kat karşılığı inşaat sözleşmesini feshetmekte haklı olduğunun tespiti ile sözleşmenin geriye etkili olarak feshine karar verilmiştir.
Karar taraf vekillerince (... hariç) temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme yapılarak hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmanın şümulü dışında kalarak kesinleşen cihetlere ait temyiz itirazlarını incelenmesi artık mümkün olmamasına göre yerinde bulunmayan davalılar (... hariç)-birleşen dosya davacıları vekilinin tüm temyiz itirazlarının, davacı-birleşen davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacı-birleşen dosya davalısı yüklenici vekilinin temyiz itirazlarına gelince; mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılamadan sonra birleşen mahkemenin 2016/760 esas sayılı dava dosyasında davanın kabulü ile; taraflar arasında yapılan 30/11/1995 tarihli düzenleme şeklinde kat karşılığı inşaat sözleşmesini feshetmekte haklı olduğunun tespiti ve sözleşmenin geriye etkili olarak feshine karar verilmesi yerinde ise de,
Davalı yüklenici, Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin “sözleşmenin geriye etkili feshine” karar vermek gerektiğini belirtilerek kararı bozmasından sonra; yüklenici-davalı, sözleşmenin tasfiyesi ve mahsubu mahiyetinde “inşaat bedeline hükmedilmesini” talep etmesine rağmen; mahkemenin “ inşaat bedelinin geriye etkili fesih kararı kesinleştikten sonra talep edilebileceği…” gerekçesiyle hüküm altına almaması usul ekonomisine aykırı olduğundan yerinde görülmemiştir.
Mahkemece yapılacak iş; davalı-yükleniciye, inşaat bedeliyle ilgili talebin harcını yatırması için süre vermek, harcın yatırılması halinde; yüklenici tarafından yapılan imara uygun ve arsa sahiplerinin yararına olan tüm imalat ve harcamaların birleşen dosyada dava dilekçesinin tebliği tarihi esas alınarak mahalli rayiçe göre tespit edilecek inşaat bedelini, arsa sahiplerinin payları oranında tahsiline karar vermekten ibarettir. Mahkemenin bu konuda aksi yöndeki kararı, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalılar (... hariç) -birleşen dosya davacıları vekilinin tüm temyiz itirazlarının, davacı-birleşen davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi, 2. bentte açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davacı-birleşen davalı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına, davalı ... Mühendislik ve Mimarlık İnşaat Taahhüt Gayrimenkul Değerleme Huzur Ve Yaşlı Bakımevi Turizm San.ve Tic. Ltd. Şti.'den peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 16.02.2022 gününde oy çokluğuyla karar verildi.

MUHALEFET
Asıl ve birleşen dava, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi, tapu iptali ve tescil, tazminat istemlerine ilişkindir.
Mahkemece daha önce yapılan bozmaya uyularak asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulü ile davacıların sözleşmeyi feshetmekte haklı olduklarının tespiti ile sözleşmenin ileriye etkili olumlu feshine ilişkin kararın temyizi üzerine Dairemizin 21.12.2018 tarihli kararı ile diğer temyiz itirazları reddedilerek sözleşmenin geriye etkili olumlu feshine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak da birleşen davanın kabulüne ve sözleşmenin geriye etkili olumlu feshine karar verilmiştir.
Davalı taraf bu karara karşı imalat bedeli verilmediği gerekçesiyle temyiz isteminde bulunmuş ise de, davalı yüklenicinin bu talebini yargılama sırasında dile getirmediği anlaşılmaktadır. HMK'nın 141. maddesine göre iddia ve savunma ancak ön inceleme duruşması yapılana kadar gerçekleştirilir. (7251 sayılı yasa ile yapılan değişiklik öncesi) Bu aşamadan sonra iddia ve savunma karşı tarafın muvafakatı halinde dahi genişletilemez. Dolayısıyla davalı yüklenicinin süresinde ve usulüne uygun olarak dile getirmediği ve harcını da yatırmadığı imalat bedeline ilişkin talebinin mahkemece değerlendirilmesi mümkün değildir.
Diğer yandan Dairemizin 21.12.2018 tarihli bozma ilamına uyulması ile bozma lehine olan taraf açısından usuli muktesap hak doğacaktır.
21.12.2018 tarihli bozma ilamında sair temyiz itirazları reddedilmiş ve karar bozma yapılmıştır. Mahkemece bozmaya uyulmakta bozma lehine olan taraf açısından usuli muktesap hak doğmuştur. Davalı yüklenicinin imalat bedeli talebi bozma kapsamı dışında kalarak davacılar lehine usuli muktesap hak oluşturduğundan tekrar değerlendirilmesi mümkün değildir.
Tüm bu hususlar dikkate alınarak yerel mahkeme kararının onanması gerektiği düşüncemle sayın çoğunluğun aksi yönündeki görüşüne katılmamaktayım.