Mahkemesi : Oltu Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Tarihi : 31.01.2014
No : 2013/176-2014/179

Davacı, murisi eşi üzerinden askerlik borçlanması yaparak ölüm aylığına hak kazanacağının tespitini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacının murisi olan ve SSK sigortalısı iken 02.09.2009 tarihinde vefat eden kocanın 25.09.1996-12.11.2004 tarihleri arası dönemde toplamda 448 günlük SSK’lı çalışmasının olduğu; henüz borçlanmaya konu yapılmamış olmakla birlikte 22.08.2000-22.02.2002 tarihleri arası dönemde 549 günlük askerlik süresinin bulunduğu, davacının 28.02.2013 tarihli tahsis talebinin, Kurumca 5510 sayılı Kanunun 32. maddesinde yer alan, " ...ölüm aylığı;....her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş, ...durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde bağlanır. ..."hükmü uyarınca ilk kez 1996 yılında sigortalılığı başlayan murisin toplam 448 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları priminin bildirilmiş olması nedeniyle eldeki bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Davacı, murisi eşi üzerinden askerlik borçlanması yaparak ölüm aylığına hak kazanacağının tespitini istemiş, Mahkemece, davacının 549 günlük askerlik süresini borçlanarak ölüm aylığına hak kazanabileceğinin tespitine karar vermiştir.
Somut olayda çözümlenmesi gereken uyuşmazlık, davacının murisi sigortalının 549 günlük henüz borçlanmaya konu yapılmamış askerlik süresinin, 5510 sayılı kanunun 32/2-a maddesinde belirtilen “900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olması” şartının oluşup oluşmadığının belirlenmesinde göz önüne alınıp alınmayacağı noktasında toplanmaktadır.
5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 32"nci maddesinin ikinci fıkrasında; ölüm aylığının, en az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde bağlanacağı öngörülmüştür.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 29.09.2010 gün ve 2010/ 21-301, 438 sayılı kararında da vurgulandığı üzere, “Sigortalılık süresi”, 506 sayılı Kanunun 108"inci maddesinde uzun vadeli sigorta kolları açısından tanımlanmıştır. Bu maddeye göre; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında nazara alınacak sigortalılık süresinin başlangıcı, sigortalının, yürürlükten kaldırılmış 5417 ve 6900 sayılı Kanunlara veya bu kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihtir. Tahsis işlerinde nazara alınan sigortalılık süreleri, bu sürenin başlangıç tarihi ile, sigortalının tahsis yapılması için yazılı istekte bulunduğu tarih, tahsis için istekte bulunmuş olmayan sigortalılar için de ölüm tarihi arasında geçen süredir. Tahsisi için istenilen koşulların, sigortalılık başlangıç tarihi (gerek mülga gerekse halen yürürlükte bulunan sosyal güvenlik mevzuatına tabi olarak ilk defa çalışılmaya başlanılan tarih) ile aylık talep tarihi arasında (aylık talebinde bulunmuş olmayan sigortalılar için ise ölüm tarihi arasındaki sürede) gerçekleşmiş olması aranmaktadır.
Bu arada “Hizmet borçlanması”, sigorta kapsamında sayılan fakat bildirilmemiş ve primi ödenmemiş sürelerin, ilgili tarafından başvurularak primlerinin ödenmesi işlemidir (Şakar, Müjdat: Sosyal Sigortalarda Hizmet Borçlanması ve Hizmetlerin Birleştirilmesi, Yaklaşım Dergisi, Temmuz/2005, Sayı:151). Önemle belirtilmelidir ki, sigortalının mevcut olmayan bir süreyi borçlanabilmesi de mümkün değildir.
Bu durumda, 5 yıl sigortalılık şartı var ise de 1800 prim günü bulunmayan ve 02.09.2009 günü vefat eden sigortalının hak sahibi davacının; 01.10.2008 tarihinden sonra borçlanabileceği 549 günlük askerlik süresinin borçlanılması halinde dahi elde edilecek 549 günlük sürenin, 5510 sayılı Kanunun 32/2-a maddesinde öngörülen 900 günün hesabında dikkate alınmaması ve ölüm aylığı şartlarının buna göre belirlenmesi gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen maddi ve yasal olgular doğrultusunda yapılacak inceleme ve araştırma sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 25.09.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.