MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., Bismil İlçesi Aşağıdolay Köyü çalışma alanında bulunan ve ... sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak, bu bölümün adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 16.06.2009 havale tarihli harita mühendisi bilirkişi raporunda sayısal değerleri gösterilen 55.594,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümünün ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, ... çalışmaları sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümlerinin 3402 sayılı ... Kanunu"nun 14, 17 ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun 713. maddeleri uyarınca tescili istemine ilişkindir. Mahkemece, davacı lehine zilyetlikle mülk edinme şartlarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Keşif sonucunda dosyaya ibraz edilen uzman bilirkişi kurulu raporunda ve zirai bilirkişi tarafından düzenlenen ek raporda taşınmazın tarım arazisi olduğu belirtilmekle birlikte; bilirkişi kurulu raporuna ekli fotoğraflarda taşınmaz taşlık olarak görünmekte olup, mahkemece bu çelişki üzerinde durulmamış, bu kapsamda 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan taşınmazın ne zamandan beri ne şekilde kullanıldığı, imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığı ve zilyetliğin süresi yönünden ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmamış, taşınmazın sınırında bulunan dereden kazanılıp kazanılmadığı ve aktif dere yatağında kalıp kalmadığının tespiti yönünden soyut ve yetersiz nitelikteki jeolog bilirkişi değerlendirmesi ile yetinilmiştir. Diğer taraftan harita mühendisi bilirkişi eliyle 1984 ve 1992 tarihli hava fotoğrafları incelenmekle birlikte; stereoskop aleti ile 3 boyutlu inceleme yapılıp yapılmadığı rapor içeriğinden anlaşılamadığı gibi taşınmazların belirtilen tarihlerdeki durumu ayrıntılı olarak açıklanmaksızın yalnızca taşınmazların işlendiği belirtildiğinden yöntemine uygun şekilde hava fotoğrafı incelemesi yapıldığından da söz edilebilmesi mümkün değildir. Eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, öncelikle karar tarihinden sonra yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa hükümleri uyarınca ilgili kamu tüzel kişileri olarak davada yer almaları gereken Bismil Belediye Başkanlığı ile ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı"nı yöntemine uygun şekilde davaya dahil etmesi için davacıya süre verilmeli, taraf teşkilinin sağlanması halinde dahili davalılardan savunma ve delilleri sorulmalı, bilahare dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin 3 ayrı dönemde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından getirtilip dosya ikmal edilmeli, bundan sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, 3 kişilik jeoloji mühendisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve teknik bilirkişinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliği, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığı ve imar ve ihyanın hangi tarihte tamamlandığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri, komşu taşınmazların tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli; 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmaz bölümünün eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, taşınmazın imar ve ihyasına hangi tarihte başlanıldığını ve imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığını, taşınmaz bölümü üzerinde ekonomik amaçlı zilyetliğe ne zaman başlanıldığını ve taşınmazın kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir; jeolog bilirkişi kurulundan ise taşınmaz bölümünün dere yatağından kazanılıp kazanılmadığını ve halen aktif dere yatağında kalıp kalmadığını açıklayan bilimsel verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, önceki tarihli bilirkişi raporu ile fotoğraflar arasındaki çelişki giderilmeli; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğini, sınırlarını ve taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini açıklayan rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişisinden ise keşfi takibe ve bilirkişi sözlerini denetlemeye imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki alınmalı, taşınmaz ile çevresinin yakın plan ve panaromik fotoğrafları çektirilip, üzerine taşınmaz bölümünün sınırlarının işaretlenilmesi istenmeli; bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.04.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.