K  A  R  A  R

Davacılar      :1- R.S.A. Adına M.T.A

 2- Z.N.T. Mirasçısı : A.T.

 3- D.Ö.

 4- N.A.

 5- D.L.

 6- G.Ş.

 7- E.Ş.Y.

 8- R.A. (T.)

 9- Muris Ş.A. Mirasçıları :

      N.A.

      R.A. (T.)

      N.A.

10- N.A.

Vekili            : Av . R.Ö.

                      11- U.A.T.’e vekaleten E.Ş.Y.

Vekilleri        : Av. A.C. / Av. E.C.

 12- M.A.

          Adli Yargıda

Davalı           : Karşıyaka Belediye Başkanlığı

Vekili            : Av. İ.H.B.

İhbar olunanlar: 1-İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili            : Av. C.M.Ç.

                        2- Sağlık Bakanlığına izafeten İzmir İl Sağlık Müdürlüğü

Vekili            : Av. Z.B.U.

                                 İdari Yargıda

                        Karşıyaka Belediye Başkanlığı 

O L A Y       : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların maliki olduğu İzmir İli, Karşıyaka İlçesi, Şemikler Mahallesi, 5788-5790-5791 parsel nolu  taşınmazların İmar Kanununa göre çalışmalar sonucu 3 parçaya bölünüp ayrı ayrı parsel nosu almak suretiyle aynı bütünün parçası oldukları, parsellere yönelik hastane kullanım kararına karşın, 1985 yılından itibaren imar planının hayata geçirilmemesi nedeniyle kamulaştırma yapılamadığı gibi takas cihetine de gidilemediği, pasif ve suskun kalınmak, işlem tesis edilmemek suretiyle mülkiyet hakkının özüne dokunan ve ortadan kaldıran bir niteliğe sahip olduğunu, kamulaştırmasız el koyma olgusunun varlığının doğal sonucunun taşınmazın değerinin verilmesinin istenebileceği olduğunu belirterek, taşınmazların idare lehine terkini ve tescili ile, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik sırasıyla 50.000,00-TL, 20.000,00-TL, 16.000,00-TL olmak üzere toplam 86.000,00-TL kamulaştırmasız el atma bedelinin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte tazmini istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

KARŞIYAKA 1.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ:18.7.2013 gün ve E:2012/203, K:2013/388 sayı ile, yapılan keşif sonucu hazırlanan bilirkişi raporu uyarınca, davacının mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamanın, dava konusu taşınmazın, genel ve düzenleyici bir işlem olan imar planıyla kamu hizmetine özgülenmesinden ve bu planda öngörülen kamulaştırma işlemlerinin zamanında yapılmamasından kaynaklandığının kabulü ile idari işlem ve eylemden doğan zarara ilişkin davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümleri uyarınca idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar davacılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi : 15.4.2014 gün ve E:2013/18881, K:2014/7060 sayı ile, dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlar ile yasal gerektirici nedenlere göre, yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usule ve yasaya uygun olan hükmün onanmasına karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Bu kez davacılar vekili, İzmir İli, Karşıyaka 2. Bölge Şemikler Mevkiinde kain ve tapunun 6 pafta, 5790 parselinde kayıtlı 631,00m2’lik taşınmaza el atılması nedeniyle 605.000,00 TL’nin tazmini ile taşınmaz üzerindeki hisselerin terkini ile ödenmek kaydıyla davalılar adına tesciline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İZMİR 1.İDARE MAHKEMESİ: 15.12.2016 gün ve E: 2015/209 sayı ile, yapılan keşif sonucu hazırlanan bilirkişi raporu uyarınca, dava konusu 5790 parsel sayılı taşınmaz bakımından el atmadan doğan zararın tazminine yönelik olan davanın, haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünün adli yargı yerinin görevine girdiği, Mahkemelerinin bu davaya bakmakla görevli olmadığı gerekçesiyle; 2247 Sayılı Uyuşmazlık Mahkemesi’nin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dava dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine, görev konusunda Uyuşmazlık Mahkemesince bir karar verilmesine kadar yargılamanın ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Nuri NECİPOĞLU’nun Başkanlığında, Üyeler: Ali ÇOLAK, Yusuf Ziyaattin CENİK, Alaittin Ali ÖĞÜŞ, Süleyman Hilmi AYDIN, Mehmet AKBULUT ve Yüksel DOĞAN’ın katılımlarıyla yapılan 13.3.2017 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; İdare Mahkemesince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının Mahkemece, ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve İzmir İli, Karşıyaka İlçesi, Şemikler Mahallesi, 6 pafta, 5790 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, İzmir İli, Karşıyaka İlçesi, Şemikler Mahallesi, 6 pafta, 5790 parsel sayılı taşınmazın imar planında yol ve yeşil alan kullanımına ayrıldığından bahisle davacılar tarafından kullanılamaması ve davalı idarelerce kamulaştırılmaması nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen zararın tazmini istemiyle açılmıştır.

İdarenin yürütmekle yükümlü bulunduğu kamu hizmetine ilişkin olarak uygulamaya koyduğu plan ve projeye göre meydana getirdiği yol, kanal, baraj, su yolları, su şebekesi gibi tesislerin kurulması, işletilmesi ve bakımı sırasında kişilere verdiği zararların tazmini istemiyle açılacak davaların görüm ve çözümünün, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları muhtel olanlar tarafından açılacak tam yargı davaları kapsamında yargısal denetim yapan idari yargı yerine ait olduğu; idarece herhangi bir ayni hakka müdahalede bulunulduğu; özel mülkiyete konu taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığı veya plan ve projeye aykırı iş görüldüğü iddiasıyla açılacak müdahalenin men"i ve meydana gelen zararın tazmini davalarının ise, mülkiyete tecavüzün önlenmesine ve haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerince çözümleneceği, yerleşik yargısal içtihatlarla kabul edilmiş bulunmaktadır. Nitekim, yukarıda belirtilen genel kabul doğrultusundaki Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu’nun 11.2.1959 günlü, E:1958/17, K:1959/15 sayılı kararının, III. Bölümünde, “İstimlaksiz el atma halinde amme teşekkülü İstimlak Kanununa uygun hareket etmeden ferdin malını elinden almış olması sebebiyle kanunsuz bir harekette bulunmuş durumdadır. Ve bu bakımdan dava Medeni Kanun hükümlerine giren mülkiyete tecavüzün önlenmesi veya haksız fiil neticesinde meydana gelen zararın tazmini davasıdır. Ve bu bakımdan adliye mahkemesinin vazifesi içindedir.

Bundan başka, bir amme teşekkülü tarafından bir tesisin yaptırılması sırasında Devlet malı olmayan yerlerden toprak alınması veya böyle yerlere toprak veya moloz yığılması neticesinde meydana gelen zararların tazmini davası da başkasının malına amme teşekkülünün dilediği gibi el atma hakkı bulunmadığı ve plan ve projelere ve şartnamelere başkasının malına ihtiyaca göre el atılabilmesini gerektirecek esaslar konulamayacağı cihetle, haksız fiilden doğan bir tazminat davası sayılır.

Yapılan işlerin plan veya projeye aykırı olarak yapılması hali de idari karara aykırı bir hareket bulunması itibariyle yine idari kararın tatbiki olan bir fiil sayılamaz ve bu bakımdan bu iddia ile açılmış bir dava haksız fiilden doğan bir davadan ibaret olacaktır.

Bu bentte anılan davalar, içtihadı birleştirme kararının dışında kaldıklarından kararın bunlara şümulü yoktur” denilmektedir.

Dava dosyalarının incelenmesinden; İzmir İli, Karşıyaka İlçesi, Şemikler Mahallesi, 5788, 5790 ve 5791 parsel sayılı taşınmazların maliki olan davacılar tarafından, 1985 yılından beri imar planının hayata geçirilmemesi nedeniyle kamulaştırma yapılamadığı gibi takas cihetine de gidilmediği, pasif ve suskun kalınmak, işlem tesis edilmemek suretiyle mülkiyet hakkının özüne dokunan ve ortadan kaldıran bir niteliğe sahip olduğu, kamulaştırmasız el koyma olgusunun varlığının doğal sonucu olarak taşınmazlarının bedelinin tespiti ve tahsili istemiyle adli yargı yerinde açılan davada, Mahkemelerince 20.12.2012 tarihinde keşfe gidildiği; bilirkişi heyetince hazırlanan 28.2.2013 günlü raporda “… zeminde yapılan incelemede parselin arsa vasfında boş olduğu görülmüş olup, yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda davalı idarece pasif ve suskun kalınmak ve işlem tesis edilmemek suretiyle taşınmaza müdahale edildiği, mülkiyet hakkının kısıtlanması halinin sözkonusu olduğu düşünülmüştür..” denilmek suretiyle görüş bildirildiği görülmüş; aynı pafta 5790 sayılı taşınmaz için idari yargı yerinde açılan davada ise, 8.6.2016 tarihinde keşfe gidildiği; bilirkişi heyetince hazırlanan 26.8.2016 günlü raporda, “… 5790 nolu parselin bulunduğu alanda yapılan ölçü ve değerlendirme sonucunda taşınmazın üzerine çocuk parkı, parke yaya yolu ve yeşil alan yapmak suretiyle idarece fiilen el atıldığı belirlenmiştir. Bu nedenle taşınmazın değerinin tespit edilme işlemi yapılmamış olup, sayın mahkemenizin değer tespitini istemesi halinde bu hususun ayrıca yapılacağını takdirlerinize arz ederiz.” denilmek  suretiyle görüş bildirdikleri anlaşılmıştır.

Bu bağlamda, en son yapılan keşif sonucu hazırlanan bilirkişi raporundan anlaşılacağı üzere   kamu idaresinin fiili nedeniyle meydana geldiği iddia edilen zararın tazmini söz konusu olduğundan,  davanın haksız fiilden doğan bir tazminat davası sayılacağı kuşkusuzdur.

Belirtilen duruma ve davanın niteliğine göre, idarenin ayni bir hakka müdahalesinin hukuka uygunluğunun yargısal denetimi işin esasını teşkil etmekte olup, açılan dava ile bir idari tasarrufun iptalinin ya da böyle bir tasarruf nedeniyle uğranılan zararın tazmininin istenilmemiş bulunması karşısında, haksız fiilden doğan zararların tazmini davasının, özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, İzmir 1.İdare Mahkemesince İzmir İli, Karşıyaka İlçesi, Şemikler Mahallesi, 6 pafta, 5790 parsel sayılı taşınmaz için yapılan başvurunun kabulü ile Karşıyaka 1.Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 18.7.2013 gün ve E:2012/203, K:2013/388 sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

S O N U Ç  : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle İzmir 1.İdare Mahkemesince İzmir İli, Karşıyaka İlçesi, Şemikler Mahallesi, 6 pafta, 5790 parsel sayılı taşınmaz için yapılan BAŞVURUNUN KABULÜ ile Karşıyaka 1.Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 18.7.2013 gün ve E:2012/203, K:2013/388 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.3.2017  gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.