Danıştay 6. Daire 2021/4030 Esas 2021/11252 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/4030
Karar No : 2021/11252

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … . Yapı Denetim Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Şanlıurfa İli, Karaköprü İlçesi, … ada, … sayılı parselde bulunan … YİBF numaralı yapının denetim sorumluluğunu üstlenen davacı şirkete, 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinin 4. fıkrasının (c) ve (g) bentlerinde belirlenen görev ve sorumlulukları yerine getirmediğinden bahisle aynı Kanunun 8. maddesi uyarınca 1 yıl süre ile yeni iş almaktan men cezası verilmesine ilişkin 03/03/2019 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 25/02/2019 tarihli, 46514 sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … . İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; davacı şirketin yerine getirmediği belirtilen hususların yapının taşıyıcı sistemini etkilediğinin davalı idarece kesin olarak teknik verilerle ortaya konulamadığı, Karaköprü Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü tarafından 09/02/2018 tarihinde düzenlenen teknik raporun ise aykırılıkların yapının taşıyıcı sistemini etkilemediğine yönelik olduğu dolayısıyla çelişen raporlar bulunduğundan incelemenin eksik olarak yapıldığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçesinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İdare Mahkemesince hükme esas alınan Karaköprü Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü tarafından 09/02/2018 tarihinde düzenlenen teknik raporun hatalı ve eksik olduğu, detaylı hazırlanmadığı, idarelerince farklı kişilerden oluşan iki ayrı teknik heyet tarafından iki ayrı inceleme yapılmak suretiyle, teknik raporlar düzenlendiği, davaya konu betonarme perdelerin bodrum kat kolonlarıyla birlikte yapılmasının gerektiği, sonradan yapılması halinde betonarme perde vasfını taşımayacağı, aykırılıkların yapının taşıyıcı sistemini etkilediği, dava konusu işlemin mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden, yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Şanlıurfa İli, Karaköprü İlçesi, … ada, … sayılı parselde bulunan ...YİBF numaralı yapının denetim sorumluluğunu üstlenen davacı şirkete, 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinin 4. fıkrasının (c) ve (g) bentlerinde belirlenen görev ve sorumlulukları yerine getirmediğinden bahisle aynı Kanunun 8. maddesi uyarınca 1 yıl süre ile yeni iş almaktan men cezası verilmesine ilişkin 03/03/2019 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 25/02/2019 tarihli, … sayılı işlemi tesis edilmiştir.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
23/04/2015 tarih ve 29335 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6645 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 32. maddesi ile değişik dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 8. maddesinde, "Yapı denetim kuruluşlarından bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmedikleri tespit edilenlere, tespit edilen fiil ve hâllerin durumuna göre, aşağıdaki idari yaptırımlar uygulanır.
a) Denetim personelinin görevi başında bulunmaması veya yapı denetim kuruluşunun denetim personeline görevi ile ilgili yazılı olarak bilgi vermediğinin anlaşılması,
b) Mevzuatın öngördüğü evrakın tanziminde eksiklik veya kusur bulunması,
c) 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (b) veya (f) bendinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi, hâllerinde, tespite konu yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %10’u kadar idari para cezası,
ç) Hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilememesi kaydı ile, 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, tespite konu olan yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %20’si kadar idari para cezası verilir.
d) 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (d) veya (e) veya (h) veya (ı) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, tespite konu yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %30’u kadar idari para cezası verilir.
Yapı denetim kuruluşlarına denetim sorumluluğunu üstlendiği bir işe yönelik yapılacak tespitler doğrultusunda yukarıdaki bentlerde belirtilen idari müeyyidelerden birden fazla cezanın verilmesinin gerekmesi hâlinde o işe ait yapı denetim hizmet sözleşmesinin en fazla %50’si kadar idari para cezası verilir.
e) Aşağıda belirtilen;
1) Denetim hizmetinin bu Kanunda yazılı asgari hizmet bedelinden düşük bir bedel ile üstlenildiğinin tespit edilmesi,
2) Yapı sahibinden veya vekilinden, yapı denetim hesabına yatırılmaksızın yapı denetimi hizmet bedeli alındığının tespit edilmesi, hâllerinde, üstlenilen denetim işlerinin tamamına ait yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelleri toplamının %3’ü kadar idari para cezası verilir.
f) 6 ncı maddenin birinci fıkrası hükmüne aykırı hareket edilmesi hâlinde üstlenilen denetim işlerinin tamamına ait yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelleri toplamının %2’si kadar idari para cezası verilir.
g) Aşağıda belirtilen;
1) Hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilemesi hâlinde 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi,
2) 3 üncü maddenin beşinci fıkrasının birinci cümlesi hükmüne aykırı hareket edilmesi,
3) Yapı denetim kuruluşuna son bir yıl içinde üç defa idari para cezası uygulanması, hâllerinde, cezayı gerektiren fiil ve hâlin, yetkililer tarafından yapılan inceleme ve denetimlerle tespit edilip öğrenilmesinden veya son idari para cezasının tebliğinden itibaren İl Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilir.
h) Yeni iş almaktan men yönünde verilen ilk cezanın ilan edilmesinden sonra, yeni iş almaktan men yönünde cezayı gerektiren ikinci bir fiilin işlenmesi ve bundan dolayı ceza verilip ilan edilmesinden sonra üçüncü defa yeni iş almaktan men yönünde ceza vermeyi gerektiren bir fiilin işlenmesi ve bundan dolayı da ceza verilip ilan edilmesi hâlinde, son ilan tarihinden itibaren Merkez Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilerek faaliyetine son verilir ve teminatı irat kaydolunur.
Yapı denetim kuruluşunun, 3 üncü maddenin beşinci fıkrasının ikinci cümlesi hükmüne aykırı hareket eden veya yapı denetim kuruluşunda görevli iken laboratuvar kuruluşlarında da görev alan mimar ve mühendislerine İl Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce 5.000 Türk Lirası idari para cezası verilir.
İdari para cezası, cezayı gerektiren fiil ve hâlin, yetkililer tarafından yapılan inceleme ve denetimlerle tespit edilmesini müteakip yapı denetim kuruluşunun ve ilgililerin savunmaları alınarak verilir ve yazılı olarak tebliğ edilir.
İdari para cezasına karşı on beş gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. Bu süre içinde itiraz yoluna başvurulmaması hâlinde idari para cezası kesinleşir. İtirazlar, zaruret olmayan hâllerde evrak üzerinde incelenerek en kısa süre içinde karara bağlanır. İtiraz üzerine verilen mahkeme kararları kesindir.
Yeni iş almaktan men ve faaliyetine son verme cezalarına dair işlemler, Resmî Gazete’de ilan edilir.
Yeni iş almaktan men cezası, yapı denetim kuruluşunun denetimindeki diğer işlerin devamına mani değildir. Ancak, yapı denetim kuruluşuna yeni iş almaktan men cezası verilmesine esas olan yapım işinin devam edebilmesi için, yapı sahibi tarafından başka bir yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe, ilgili idare tarafından işin devamına izin verilmez. Faaliyete son verme cezası verilen hâllerde de, yapı denetim kuruluşunun denetimini üstlendiği yapıların devamına, yeni yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe ilgili idare tarafından izin verilmez.
Yeni iş almaktan men cezası alan yapı denetim kuruluşunun ortakları, ceza süresi içinde; faaliyete son verme cezası alan yapı denetim kuruluşunun ortakları ise, üç yıl süre içinde herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamaz.
Yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi mühendislerin belgeleri, Merkez Yapı Denetim Komisyonunun kararı ile iptal edilir. Bu suretle belgesi iptal edilen denetçi mimar ve denetçi mühendisler, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamaz.
Yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan teknik personel, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamaz..." düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerinden yapı denetim şirketine 4708 sayılı Kanunun 2. maddesinin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilememesi kaydı ile tespite konu olan yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %20’si kadar idari para cezası verileceği, hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilemesi hâlinde bir yıl yeni iş almaktan men cezası verileceği düzenlenmiştir.
20/02/2020 tarihinde yapılan değişiklikle yapı denetim şirketine uygulanacak yaptırımlar için bazı fiilere ilişkin idari para cezalarının miktarları ve oranlarının artırıldığı, taşıyıcı sistemin etkilenmesi şartının statik projeye aykırılık olarak değiştirildiği ve bir yıl içinde üç defa idari para cezası alınması halinde bir yıl yeni iş almaktan men cezasının öngörüldüğü hükmün kaldırıldığı anlaşılmıştır. Bununla beraber Kanun'un 2.maddesinin 4.fıkrasının (a), (c) ve (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespit edilmesi veya Kanun'un 3. maddesinin 5.fıkrasının birinci cümlesine aykırı hareket edilmesi hallerinde bir (1) yıl yeni iş almaktan men cezası verileceği düzenlemesi devam ettirilmiştir.
Uyuşmazlıkta, yapı denetim şirketine uygulanan bir yıl süreyle yeni iş almaktan men cezasının verilme şartlarının oluşup oluşmadığının incelenmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; Şanlıurfa Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından 15/08/2017 tarihinde yapılan denetimde, ... betonarme perdesinin yerinde imal edilmediği, … betonarme perdelerinin yerinde imal edilmediği, bunun yerine duvar örümü yapıldığının 22/12/2017 tarihli teknik rapor ile tespit edildiği, anılan teknik rapora yapılan itiraz üzerine, 26/07/2018 tarihinde tekrar yapılan denetimde, 18/08/2017 tarihindeki ilk incelemede yapılmayan betonarme perdelerin hepsinin yapılmadığı, yerindeki imalatın statik projesine uygun olmadığı ve perde vasfı taşımadığının 30/07/2018 tarihli teknik rapor ile tespit edildiği, Karaköprü Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğü tarafından 09/02/2018 tarihinde düzenlenen teknik raporda ise; 08/02/2018 tarihinde yerinde yapılan incelemede bodrum katın bazı kısımlarında sıva imalatının tamamlandığı, sıvanın altındaki imalatın perde mi yoksa briket duvar mı olduğunu anlamak için sıva yapılan kısımların bir kısmının kırıldığı, sıvanın altında yapılan imalatın betonarme perde olduğunun görüldüğü yolunda rapor tanzim edildiği anlaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta; 4708 sayılı Kanunun 2. maddesinin 4. fıkrasının (a), (c) ve (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesinin yapının taşıyıcı sistemini etkilemesi durumunda yapı denetim kuruluşuna bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilebileceğinden, aykırılıkların yapının taşıyıcı sistemini etkileyip etkilemediğinin tespit edilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, İdarece düzenlenen 22/12/2017 ve 30/07/2018 tarihli teknik raporlar ile Karaköprü Belediye Başkanlığı Yapı Kontrol Müdürlüğünce hazırlanan 08/02/2018 tarihli teknik raporun birbirleriyle çeliştiği anlaşıldığından, uyuşmazlığın çözümü için bilirkişi incelemesi yaptırılmak ve düzenlenecek bilirkişi raporu sonucuna göre yeniden bir karar verilmesi gerekirken, bu yönde bir değerlendirme yapılmaksızın eksik incelemeye dayalı verilen kararda ve bu karara karşı yapılan istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 12/10/2021 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.


KARŞI OY (X):
Uyuşmazlıkta, dava konusu yapıda, Şanlıurfa Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından 15/08/2017 tarihinde yapılan denetimde, … betonarme perdesinin yerinde imal edilmediği, … betonarme perdelerinin yerinde imal edilmediği, bunun yerine duvar örümü yapıldığının 22/12/2017 tarihli teknik rapor ile tespit edildiği, anılan teknik rapora yapılan itiraz üzerine, 26/07/2018 tarihinde tekrar yapılan denetimde, 18/08/2017 tarihindeki ilk incelemede yapılmayan betonarme perdelerin hepsinin yapılmadığı, yerindeki imalatın statik projesine uygun olmadığı ve perde vasfı taşımadığının 30/07/2018 tarihli teknik rapor ile tespit edildiği, davaya konu betonarme perdelerin bodrum kat kolonlarıyla birlikte yapılması gerektiği, sonradan yapılması halinde betonarme perde vasfını taşımayacağı, aykırılıkların yapının taşıyıcı sistemini etkilediğinin idare tarafından ayrıntılı bir şekilde ortaya konulduğu anlaşıldığından, temyiz isteminin kabul edilerek İlk derece mahkemesi kararının bozulması gerektiği oyuyla çoğunluk kararına katılmıyorum.


KARŞI OY (XX):
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinin hiçbirisi bulunmadığından, kararın onanması gerektiği oyuyla çoğunluk kararına katılmıyorum.