MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA :Davacı, fazla mesai ücreti alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin belediye Otobüs Müdürlüğünde otobüs şoförü olarak çalıştığını, Belediye İş Sendikası üyesi olduğunu, belediyede çalışan şoförleri servisin en geç 05.30’da otobüs işletme müdürlüğüne getirdiğini, 5.30’da çalışmaya başladıklarını, 2 vardiya halinde çalıştıklarını, TİS madde 22’ye atıfla, ara dinlenme yaptırılmadığını ve bu sürede fazladan çalıştırıldığını, müvekkillerinin vardiyalı çalıştığını, TİS madde 18 uyarınca vardiyalı işçilerin 16 saat dinlendirilmeden işe çağrılamayacağını, buna rağmen 8 saat sonra işe çağrılıp çalıştırıldıklarını, madde 8’e atıfla bu madde hükmüne rağmen dinlendirmenin de yapılmadığını, davacının yılda aldığı 20 günlük izin dışında sürekli çalıştığını, cumartesi, Pazar, dini-milli bayram sair tüm günler çalıştığını, cumartesi 4 saat, Pazar günü mesai verdiklerini, cumartesi Pazar yine hafta içi gibi çalışıldığını, bir saatten az olmamak üzere dinlendirilmediğini ve TİS madde 43 gereğince rastlayan ½ günlük genel tatil günlerinde çalıştırıldığını ve sözleşme gereği ödenmesi gereken 2 yevmiyenin ödenmediğini iddia ederek 5.000 TL fazla mesai alacağının faiziyle tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, şube müdürlüğünce düzenlenen zaman tarifeleri gereğince iki vardiya şeklinde çalışıldığını, şoförlerin sabah 06.00’dan 07.03’e kadar devam eden farklı saat aralıkları ile ilk kalkış yerlerine gelerek işe başladıklarını, zaman tarifelerine göre saat 06.00 ve 07.03’e kadar devam eden farklı saat aralıkları ile başlayan bir şoförün minimum 12.30, maksimum 13.30’da görevini diğer vardiya çalışanına devrettiğini, diğer vardiya çalışanının ise minimum 19.24-maksimum 21.00’da servisini bitirerek işletmeye döndüğünü, bu süreler ve zaman tarifesi göz önüne alındığında şoförlerin gün içerisinde ortalama 6 saat ile 8 saat arasında değişen sürelerle çalıştırıldıklarını, 44 saatlik çalışma süresinin aşılması söz konusu olmadığı gibi, Otobüs Şube Müdürlüğü Şoför Talimatnamesinin 6 maddesinde belirtildiği üzere, şoförlere bir gidişlik beher servis saatinde 10 dakika olmak üzere son duraklarda çay, sigara ve diğer ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla dinlenmeler verildiğini, ara dinlenme yapılacak şekilde düzenlenen zaman tarifelerinden de anlaşılacağı üzere, her ne kadar İş Kanunu madde 68’de aksine hüküm bulunsa da şoförlerin çalışma saatinden sayılan ara dinlenmelerle birlikte günlük çalışma saatinin 8 saat değil, 7 saat 30 dakikadan oluştuğunu, TİS madde 18 hükmündeki sürenin gece vardiyasında çalışan işçiler için geçerli olduğunu,
davacının gece vardiyasında çalışmadığını, Pazar günü çalışma söz konusu olduğunda 4 yevmiye ödendiğini, tüm hak ve alacakları idarece ödendiğinden herhangi bir alacağının bulunmadığını, zamanaşımı itirazlarının bulunduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 3.584,05 TL fazla mesai (ara dinlenme) ücreti alacağının tahsiline karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı yasal gerektirici nedenlere göre davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-İşçiye, işyerinde çalıştığı sırada ara dinlenmesi verilip verilmediği ve süresi konularında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
İşçinin günlük iş süresi içinde kesintisiz olarak hiç ara vermeden çalışması beklenemez. Gün içinde işçinin yemek, çay, sigara gibi ihtiyaçlar sebebiyle ya da dinlenmek için belli bir zamana ihtiyacı vardır.
Ara dinlenme 4857 sayılı İş Kanununun 68 inci maddesinde düzenlenmiştir. Anılan hükümde ara dinlenme süresi, günlük çalışma süresine göre kademeli bir şekilde belirlenmiştir. Buna göre dört saat veya daha kısa süreli günlük çalışmalarda ara dinlenmesi en az ... beş dakika, dört saatten fazla ve yedi buçuk saatten az çalışmalar için en az yarım saat ve günlük yedi buçuk saati aşan çalışmalar bakımından ise en az bir saat ara dinlenmesi verilmelidir. Uygulamada yedi buçuk saatlik çalışma süresinin çok fazla aşıldığı günlük çalışma sürelerine de rastlanılmaktadır. İş Kanununun 63 üncü maddesi hükmüne göre, günlük çalışma süresi ... bir saati aşamayacağından, 68 inci maddenin belirlediği yedi buçuk saati aşan çalışmalar yönünden en az bir saatlik ara dinlenmesi süresinin, günlük en çok ... bir saate kadar olan çalışmalarla ilgili olduğu kabul edilmelidir. Başka bir anlatımla günde ... bir saate kadar olan (... bir saat dahil) çalışmalar için ara dinlenmesi en az bir saat, onbir saatten fazla çalışmalarda ise en az bir buçuk saat olarak verilmelidir.
İşçi, ara dinlenme saatinde tamamen serbesttir. Bu süreyi işyeri içinde ya da dışında geçirebilir. İşyerinde geçirmesi ve bu süre içinde çalışmaya devam etmesi durumunda ara dinlenmesi verilmemiş sayılır. Ancak işçi işyerinde kalsa bile, ara dinlenmesi süresini serbestçe kullanabilir, bu süre içinde çalışmaya zorlanamaz.
Ara dinlenmesi için ücret ödenmesi gerekmez. Ancak, bu süre işçiye dinlenme zamanı olarak tanınmamışsa, işçinin normal ücretinin ödenmesi gerekir. Bu sürenin haftalık 45 saati aşan kısmını oluşturması halinde ise, zamlı ücret ödenmelidir.
Ara dinlenme süreleri kural olarak aralıksız olarak kullandırılır. Ara dinlenmesinin kullandırılması zorunlu ise de, bunun kullanılacağı zamanı belirlemek işverenin yönetim hakkıyla ilgilidir. İşçilerin tamamı aynı anda ara dinlenme zamanını kullanılabileceği gibi, belli bir plan dahilinde sırayla kullanmaları da mümkündür. Ancak ara dinlenme süresinin, işe, ara dinlenme süresi kadar geç başlama veya aynı süreyle erken bırakma şeklinde kullandırılması doğru olmaz. Ara dinlenme süresinin günlük çalışma içinde belli bir zamanda amaca uygun şekilde kullandırılması gerekir (Yargıtay 9.HD. 17.11.2008 gün 2007/35281 E, 2008/30985 K.).
İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, ara dinlenmelerinin iklim, mevsim, yöredeki gelenekler ve işin niteliğine göre yirmi dört saat içinde kesintisiz ... iki saat dinlenme süresi dikkate alınarak verileceği hükme bağlanmıştır. Değinilen maddenin birinci fıkrasında ise, ara dinlenme süresinin çalışma süresinden sayılmayacağı açıklanmıştır.
Somut olayda, mahkemece toplanan deliller hüküm kurmaya elverişli değildir.
Davalı ... ile husumeti bulunan davacı tanıklarının beyanları esas alınarak sonuca gidilmesi isabetsizdir.
Davalı resmi kurum olup, kurum kayıtları ve özellikle otobüslerin güzergahlarına ilişkin çizelgeler dikkate alınarak ve gerekirse mahallinde keşif yapılarak davacının çalışma saatleri ile ara dinlenme süreleri belirlenerek talebin değerlendirilmesi gerekirken eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 02.07.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.