Danıştay 13. Daire 2021/457 Esas 2021/3287 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/457
Karar No:2021/3287

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Odası
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Tarım ve Orman Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından 27/01/2021 tarihinde belli istekliler arasında ihale usulü ile gerçekleştirilen "Sakarya Havzası Nehir Havza Yönetim Planının Hazırlanması Projesi" ihalesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; Tarım ve Orman Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı'nca "Sakarya Havzası Nehir Havza Yönetim Planının Hazırlanması Projesi" ihalesinin 27/01/2021 tarihinde belli istekliler arasında ihale usulüyle yapıldığı, davacı tarafından ihalenin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı, davacının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu uyarınca, öncelikle şikâyet başvurusunda bulunması, şikâyet başvurusunun reddi durumunda, itirazen şikâyet yolu ile Kamu İhale Kurumu'na başvurup, Kamu İhale Kurulu’nca verilen icraî ve nihaî karara karşı dava açma yoluna gidilmesi gerekirken, mevzuatın öngördüğü şekilde şikâyet yoluna başvurulmadan doğrudan ihalenin iptali istemiyle dava açıldığı anlaşıldığından dava dilekçesi ve eklerinin merciine tevdi edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava dilekçesinin Tarım ve Orman Bakanlığı'na tevdiine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, İdareye yapılacak şikâyet ve Kamu İhale Kurumu'na yapılacak itirazen şikâyet başvurularının yalnızca ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler tarafından yapılabileceği, Oda'nın kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olduğu, aday, istekli ya da istekli olabilecek konumunda bulunmadığından şikâyet ve itirazen şikâyet yoluna başvurmasının da gerekmediği, Mahkemece merciine tevdi kararı verilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, Tarım ve Orman Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı'nca ihaleye çıkılan "Sakarya Havzası Nehir Havza Yönetim Planının Hazırlanması Projesi"ne ilişkin ihale dokümanında teknik personel listesinde şehir plancısı bulunmadığı, bu durumun planlama mevzuatına aykırı olduğundan bahisle anılan ihalenin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde, "aday", ön yeterlik için başvuran gerçek veya tüzel kişiler veya bunların oluşturdukları ortak girişimler; "istekli", mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidi; "istekli olabilecek" ise, ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişi ya da bunların oluşturdukları ortak girişim olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanun'un 54. maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, bu Kanun'da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idarî başvuru yolları olduğu; 56. maddesinde ise, idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55. maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hâllerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kuralların değerlendirilmesinden, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday, istekli ile istekli olabileceklerin, Kanun'da dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idarî başvuru yolu olarak öngörülen şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunmalarının zorunlu olduğu, başvuruda bulunabilmek için aranan "aday", "istekli" veya "istekli olabilecek"ler dışında kalanlar açısından idarî başvuru zorunluluğu bulunmadığı, başka bir anlatımla, bu kişilerce doğrudan dava açılabileceğinin kabulü gerektiği sonucuna varılmaktadır.
Dosya incelendiğinde, davacı Oda'nın kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olduğu, aday, istekli ya da istekli olabilecek konumunda bulunmadığı, bu nedenle şikâyet ve itirazen şikâyet yoluna başvurmasının da gerekmediği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun'da öngörüldüğü biçimde aday, istekli ya da istekli olabilecekler arasında bulunmayan davacı tarafından açılan işbu dava hakkında bir karar verilmesi gerekirken, dava dilekçesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15/1-e maddesi uyarınca Tarım ve Orman Bakanlığı'na tevdiine ilişkin Mahkeme kararında usul kurallarına uygunluk bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 13/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.