Danıştay 6. Daire 2019/2404 Esas 2021/11331 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/2404
Karar No : 2021/11331

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : 1- (DAVACI) … Madencilik San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVALI) …Belediye Başkanlığı
…
KARŞI TARAF : 1- … Belediye Başkanlığı
2- …Madencilik San. ve Ticaret A.Ş.

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Tekirdağ İli, Marmaraereğlisi İlçesi, … Mahallesi, … Mevkii, … pafta,… parsel sayılı davacıya ait taşınmaz üzerinde ruhsatsız olarak çeşitli ebat ve niteliklerde yapılar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca verilen 171.136,01-TL ve 3.646,00-TL tutarlı iki ayrı encümen kararı ile verilen para cezalarının tahsili amacıyla düzenlenen toplam 174.782,01-TL tutarlı, … tarihli ve … sayılı ödeme emrinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dava konusu ödeme emrinin 99.910,00-TL'lik kısmının iptaline, 74.872,01-TL'lik kısmına karşı açılan davanın ise reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : 1-Davacı tarafından; Kesinleşmeyen ve kesin olarak iptaline hükmedilen iki ayrı idari para cezasının tahsili amacıyla düzenlenen dava konusu ödeme emrinde hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
2- Davalı tarafından; İdari para cezalarının İmar Kanununun 42. maddesine uygun olarak hesaplandığı, ödeme emrine dayanak idari işlemlerin kamu yararı gözetilerek tesis edildiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMASI : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Tekirdağ İli, Marmaraereğlisi İlçesi, …Mahallesi, …Mevkii, … pafta, … parsel sayılı davacıya ait taşınmaz üzerinde ruhsatsız olarak çeşitli ebat ve niteliklerde yapılar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/2. maddesi uyarınca 3.646,00-TL para cezası verilmesine ilişkin … tarihli, … sayılı ve 171.136,01-TL para cezası verilmesine ilişkin … tarihli, … sayılı Marmaraereğlisi Belediye Başkanlığı encümen kararları alınmış bunun üzerine anılan para cezalarının tahsili amacıyla Marmaraereğlisi Belediyesi Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından … tarihli, …sayılı ödeme emri düzenlenmiştir.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere idari para cezaları uygulanacağı, Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden idari para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.
18/05/2018 günlü, 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7143 sayılı Kanunun 16. maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanununa eklenen Geçici 16. maddenin 1. fıkrasında; "Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31/10/2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31/12/2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedilir." hükmüne, 4. fıkrasında ise; "Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili bu Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir." hükmüne yer verilmiştir.
Anılan madde uyarınca 06/06/2018 günlü, 30443 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esasların 6.
maddesinin 1. fıkrasında "Yapı Kayıt Belgesi verilen yapıların malikleri, bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine vermek zorundadır." hükmü, 3. fıkrasında da "Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir. " hükmü yer almaktadır.
3194 sayılı Kanunun Geçici 16. maddesi uyarınca yapı kayıt belgesi verilen yapıların malikleri tarafından, bu belgenin bir örneğinin belediyeye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine verilmesi, bu belgeye istinaden yapı kayıt belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edilmesi gerekmektedir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 55. ve 58. maddelerinde yer alan amme alacağını vadesinde ödemeyenlere yedi gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları hususunun bir "ödeme emri" ile tebliğ olunacağı, ödeme emrinde borcun asıl ve ferilerinin mahiyet ve miktarları, nereye ödeneceği, müddetinde ödenmediği veya mal bildirimde bulunulmadığı taktirde borcun cebren tahsil ve borçlunun mal bildirimde bulununcaya kadar üç ay geçmemek üzere hapis ile tazyik olunacağı, borçlunun 114. maddedeki vazifeleri ve bu vazifeleri yerine getirmediği takdirde hakkında tatbik edilecek olan cezanın bildirileceğine ilişkin hükümler uyarınca, idari para cezası verilmesine ilişkin her bir işlemin farklı hukuki sonuçlar doğuracağı ve yargısal denetiminin ayrı ayrı yapılacağı dikkate alındığında, her bir cezaya yönelik olarak ayrı ayrı ödeme emri düzenlenmesi gerekirken, farklı cezaların tek bir ödeme emri düzenlenmesi suretiyle tahsili yoluna gidilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davaya konu ödeme emrindeki 171.136,01-TL tutarın dayanağı olan … tarihli ve … sayılı Marmaraereğlisi Belediye Encümeni kararının iptali isteminin yer aldığı E:2019/2399 sayılı dosyaya uyuşmazlık konusu yapıya ilişkin olarak davacı vekili tarafından verilen 19/02/2019 tarihli temyiz dilekçesi ile davaya konu yapılara ilişkin olarak … tarih ve … belge numaralı Yapı Kayıt Belgelerinin alındığı, 15/06/2021 tarihli beyan dilekçesi ile de; dava konusu … günlü, …sayılı Marmaraereğlisi Belediye Encümeni kararı ile 10/02/2017 ve 17/02/2017 tarihli mühürleme işlemlerinin … günlü, … sayılı Encümen Kararı ile iptal edildiği belirtilerek bahsi geçen evrakın dosyaya sunulduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda; İdare Mahkemesince, Marmaraereğlisi Belediye Encümeninin … günlü, …sayılı kararı ile dava konusu ödeme emrinin dayanaklarından olan … günlü, …ayılı encümen kararının iptaline karar verildiği dikkate alınarak, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan; dosyada ödeme emrine konu 3.646,00-TL para cezası verilmesine ilişkin … tarihli, …sayılı encümen kararının da iptal edildiğine ilişkin bir bilgi, belgeye rastlanılmamış ise de her bir para cezası için ayrı ayrı ödeme emri düzenlenmesi gerekirken tek bir ödeme emri düzenlenerek alacakların tahsili yoluna gidilmesinde hukuka uyarlık, dava konusu işlemin kısmen iptali, kısmen davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında bu yönden de hukuki isabet görülmemiştir.
Bu itibarla, istinaf başvurularının reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan tarafların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen reddine, kısmen iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurularının reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 13/10/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.