Danıştay 8. Daire 2016/2099 Esas 2021/4544 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/2099
Karar No : 2021/4544


Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : …
Vekilleri : Av. …
Karşı Taraf (Davalılar) : 1- … Odaları Birliği
Vekili : Av. …
2- … Ziraat Odası Başkanlığı/…
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : …

Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, … Ziraat Odası'nda … olarak görev yapan davacının iş akdinin feshine ilişkin işlemin iptali ve yoksun kalınan özlük hakların ödenmesi istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesi'nce; dava konusu işlemin 4857 sayılı İş Kanunu'dan doğduğu, Kanunun 20. maddesi hükmü uyarınca uyuşmazlığın görüm ve çözümünün adli yargının görevine girdiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Anayasa'nın 128. maddesinde, "Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür"; 135. maddesinde, "Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlâkını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzel kişilikleridir" hükmü yer almıştır.
6964 sayılı Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanunu'nun dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle, "Personel işlemleri" başlıklı 38. maddesinde, "Birlik ve odalarda istihdam edilenlerin işe alınma, çalıştırılma, sicil, atanma, yükselme, nakil, işten ayrılma ve çıkarılma, disiplin işlemleri, aylık ücret ve diğer tüm özlük hakları ile işten ayrılanlara ödenecek tazminatların usul ve esasları tüzükte gösterilir."; "Cezai sorumluluklar" başlıklı 42. maddesinde, "Odaların ve Birliğin paraları ile para hükmündeki evrak, senet ve diğer malları aleyhine suç işleyen, yahut bilanço, tutanak, rapor ve diğer her çeşit kağıt, defter ve kayıtlar üzerinde suç mahiyetinde değişiklik yapan veya bunları kasten yok eden organlara dahil kişiler ile personel hakkında Devlet memurları hakkındaki cezalar uygulanır." hükmü yer almaktadır.
Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Nizamnamesi'nin 45. maddesinde, "Ziraat Odalarında ve Ziraat Odaları Birliğinde çalıştırılacak kimseler iki sınıfa ayrılır: a) Memurlar; b) Hizmetliler."; 54. maddesinde, "Oda ve Odalar Birliği memurları, aşağıda yazılı sebepler dolayısiyle işten çıkarırlar: 1 - 46 ncı maddenin a, b, c, d fıkralarında yazılı vasıflardan birini kayıp etmek; 2 - Vazifeden dolayı hürriyeti tahdit edici bir ceza ile mahküm olmak; 3 - Bir ayda 7, bir yılda 20 günden fazla mazeretsiz veya mezuniyetsiz vazifeye devam etmemek; 4 - Amirlerinin kanun ve nizamname hükümlerine uygun emir ve talimatlarını yerine getirmemekte israr etmek; 5 - İşinde kifayetsizliği maddi delillerle sabit olmak, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı Odalar Birliği umumi katibi, birlik umumi heyeti karariyle ve diğer memurlar tayinlerindeki usule göre işten çıkarılırlar. Bu madde hükümleri dairesinde işten çıkarılanlar, odalarda ve Odalar Birliğinde hiç bir vazifeye kabul edilmezler." hükmü yer almaktadır.
Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nin "Personel Kadroları" başlıklı 10. maddesinde, "Personel kadroları memur ve hizmetli olarak ikiye ayrılır. Fikri çalışmayı gerektiren görevlere ait kadrolarda çalışan personele memur, aynı zamanda bedensel çalışmayı gerektiren görevlere ait kadrolarda çalışan personele de hizmetli denir."; "İstihdam Şekli" başlıklı 11. maddesinde, "Ziraat Odaları, memur ve hizmetli kadrolarında belirsiz süreli ve sürekli çalıştırılmak suretiyle (daimi kadrolu) görev yapmak üzere personel çalıştırılabileceği gibi, belirli süreli (sözleşmeli) hizmet akdi ile de görev yapmak üzere personel çalıştırılabilir.", "Atama yetkisi" başlıklı 13. maddesinde, "Odalarda memur ve hizmetli kadrolarına atama yetkisi Yönetim Kurulu'nundur. Yönetim Kurulu bu yetkisini devredemez. Oda genel sekreteri veya Genel Sekreter Vekili, Yönetim Kurulu'nun teklifi üzerine Meclis tarafından atanır. Genel Sekreter dışındaki Oda personeli Yönetim Kurulu kararı ile atanır. Görevden alınmada da aynı usul uygulanır."; 51. maddesinde "Odalarda aşağıdaki kadro unvanları geçerlidir: a) Memur kadrolarında; ...Genel Sekreter Yardımcısı, Genel Sekreter b) Hizmetli kadrolarında; Hizmetli, Şoför, Güvenlik Görevlisi v.b." hükümleri yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının … Ziraat Odası'nda 1998 yılından itibaren çalışmaya başladığı, işten çıkarılmadan önceki 1-1,5 sene boyunca da … olarak görevlendirildiği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği tarafından yapılan denetimde davacının resmi belgede sahtecilik, zimmet, görevi kötüye kullanma fiillerini işlediği tespit edildiğinden idari yönden işten çıkarılması konusunda gereği yapılmak üzere … Ziraat Odası'na talimat yazısı yazıldığı, … Ziraat Odası Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararıyla davacının işten çıkartılmasına karar verildiği ve sonrasında dava konusu ihbarnamenin davacıya tebliğ edilmesi üzerine de bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığın karara bağlanabilmesi için Dairemizin 28.01.2020 ve 15.04.2021 tarihli ara kararlarıyla davalı idarelerden davacının çalıştığı döneme ilişkin kadro cetvelinin, hangi şekilde istihdam edildiğinin, işe alınırken herhangi bir Meclis, Yönetim Kurulu kararı alınıp alınmadığının, Oda ile davacı arasında bir sözleşme yapılıp yapılmadığının sorulmasına ve sözleşme yapılmış ise bunun bir örneğinin gönderilmesinin istenilmesine karar verilmiş olup, kararın gereğinin yerine getirilmemesi halinde dosyadaki bilgi ve belgelere göre karar verileceği ihtar edilmiş olmasına rağmen verilen ara kararlara cevap verilmediği görüldüğünden uyuşmazlık dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelere göre incelenmiştir.
Davacı tarafından … Ziraat Odası'nda 1998 yılından itibaren çalışmaya başladığı, işten çıkarılmadan önceki 1-1,5 sene boyunca da … olarak görev yaptığı ileri sürülerek iş akdinin feshedilmesine ilişkin işlemin iptali ve yoksun kalınan parasal hakların yasal faizi ile iadesi istemiyle açılmış olan davanın görüm ve çözümünde, davacının statüsü ve davalıların niteliği gözetildiğinde idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 13/10/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.