Mahkemesi : Tekirdağ İş Mahkemesi
Tarihi : 07.03.2014
No : 2010/283-2014/125

Dava, hukuki nitelikçe, 01.09.2000- 17.12.2010 (dava tarihi) tarihleri arasında davalı işverenlere ait T.G. Köyü sınırları dahilinde bulunan sebze ve meyve bahçesinde ziraat işleri, ev hizmetleri ve bekçi olarak hizmet akdiyle çalışıldığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının, davalı işverenler nezdinde 01.01.2001 ve 31.12.2010 tarihleri arasında yılda 90 gün toplamda 900 gün çalıştığının tespitine dair hüküm tesis edilmiştir.
Hükmün tüm taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre Sosyal Güvenlik Kurumu ve işveren vekillerinin temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davacının temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Kanun’un 86. maddesi ile 506 sayılı Kanunun 79. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacı, dava konusu dönemde, çiftlik içinde mevcut müştemilatta ailesi ile birlikte kaldıklarını, eşiyle birlikte davalı işverenlerin geldiği yaz döneminde onların ev hizmetlerini yerine getirdiklerini ayrıca bahçe bakımı, havuz temizliği, köpeklerin bakımı ve bekçilik faaliyetlerini yürüttüklerini dile getirerek bu sürelerin tespitini istediği eldeki davada, yapılan keşif sonucu düzenlenen 24.12.2013 tarihli bilirkişi raporunda, 300 m2 sebze tarımında kullanılacak arazi ve yaş ve cinsleri bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak yazılı bulunan toplam 42 adet meyveli/meyvesiz ağacın bulunduğunun ayrıca 100 m2 ebatlarında bir havuz ile 3 katlı bir villanın mevcut olduğunun tespit edildiği, davacının sadece yaz döneminde 3 aylık bir bakımla bahçe işlerini yapılabileceği kanaatiyle görüş sunulduğu anlaşılmıştır. Dinlenen davacı tanıkları, davacının, eşiyle dava konusu dönem boyunca tüm bu işlerle ilgilendiklerini doğruladıkları, davalı tanıkları ise, davacı ve ailesinin mağdur oldukları için çiftlik içinde bulunan müştemilatta ücretsiz kaldıklarını beyan ettikleri dosya kapsamından anlaşılmıştır. Mahkemece, davacının yaz döneminde bahçe işleriyle ilgilendiği 3 aylık dönem dikkate alınarak yazılı şekilde hüküm tesis edilmiştir.
Davalıya ait bahçenin mevki ve yüzölçümü, içinde bulunan bina ve müştemilatları ile bahçede tespit edilen ve her biri mevsimsel olarak farklı dönemlerde budama, sulama, aşılama, ilaçlama ve meyvelerin toplanması gibi emek ve mesai gerektiren 42 adet meyveli/meyvesiz ağaç ile sebze tarımında kullanılan alanların bakımının yanı sıra davacı ile eşinin, çiftlik evine gelen davalıların hizmetlerini de yerine getirdiği ayrıca bekçilik görevleri de bulunduğu nazara alınarak davacının tüm dönem boyunca mı yoksa yaz dönemi boyunca mı çalıştığı noktasında, davacının ileri sürmüş olduğu banka kayıtlarının celbi ile, davacıya davalılarca yapılan ödemelerin süreklilik arzedip etmediği irdelenmeli ayrıca ilgili çalışmaların geçtiği iddia edilen çiftlik evine komşu çalışan ya da oturanlar zabıta marifetiyle belirlenmeli, evin bulunduğu köyün ihtilaf konusu dönemdeki muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri belirlenerek, çalışmaların varlığı ve süresi yönünden bilgi ve görgülerine başvurulmalı, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde; iş yerinin kapsamı, kapasitesi ile işin ve işyerinin niteliği nazara alınmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak taraflar arasındaki ilişkinin niteliği tereddütsüz belirlenerek, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ile davalılardan M.. E.. ve V.. E.."ya iadesine, 22.09.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.