Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu 2020/196 Esas 2021/1331 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/196
Karar No : 2021/1331

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmediğinden bahisle düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak 2008 ve 2009 yılının Ocak ila Aralık dönemleri için re'sen salınan katma değer vergileri ile verginin üç katı tutarında kesilen vergi ziyaı cezaları ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 355. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi uyarınca 2013 yılı için kesilen özel usulsüzlük cezalarının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır.
... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı:
Davacı tarafından, 2008 ve 2009 yıllarına ait defter ve belgelerin muhasebecide olması ve muhasebeciye ulaşılamaması nedeniyle ibraz edilemediğinin, beyanlarına aykırı bir durumlarının bulunmadığının ileri sürülmesi üzerine, ara kararı ile defter ve belgelerin dosyaya ibraz edilmesinin istenildiği halde defter ve belgelerin mahkemeye de ibraz edilmediği görülmektedir.
Bu durumda, usulüne uygun şekilde istenilmesine rağmen defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmediği anlaşıldığından, uyuşmazlık konusu katma değer vergilerinde hukuka aykırılık görülmemiştir. Ancak tarh edilen vergi farklarına, davacının katma değer vergisi beyannameleriyle beyan ettiği vergiler esas alınmak suretiyle ulaşılması nedeniyle vergi ziyaı cezasının bir kat olarak uygulanması hukuka uygun düşecektir.
Öte yandan usulüne uygun şekilde istenilmesine rağmen 2008 ve 2009 yıllarına ilişkin defter ve belgelerini ibraz etmeyen davacı adına kesilen özel usulsüzlük cezalarında da hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Vergi mahkemesi bu gerekçeyle davanın katma değer vergileri ve verginin bir katı tutarında kesilen vergi ziyaı cezaları ile özel usulsüzlük cezalarına ilişkin kısmını reddetmiş; vergi ziyaı cezalarının bir katı aşan kısmını kaldırmıştır.
Tarafların temyiz istemlerini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesinin 18/12/2018 tarih ve E:2016/2480, K:2018/7752 sayılı kararı:
Davacı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler, temyize konu kararın bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergileri ile özel usulsüzlük cezası yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasını sağlayacak nitelikte görülmemiştir.
Davalının, kararın vergi ziyaı cezasının bir katı aşan kısmının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasına yönelik temyiz istemine gelince;
Vergi Usul Kanununda, vergi ziyaı cezasının ziyaa uğratılan verginin kaç katına göre hesaplanacağı hususu eylemin niteliğine göre tayin edilmiş olup ibraz yükümlüğünü yerine getirememesine neden gösterdiği durumları kanıtlayamayıp, zorlayıcı bir nedene bağlı olmaksızın defter ve belgeleri incelemeye yetkili olanlara ibraz etmeyen ve bu eylemi Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesi kapsamında bulunan davacı adına, ziyaa uğratılan verginin üç katı tutarında vergi ziyaı cezası kesilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığından ve uyuşmazlığın niteliği, matrahın bulunuş şekli ve benzeri sebepler cezanın üç kattan bir kata indirilmesini hukuka uygun kılmayacağından, vergi mahkemesi kararının, vergi ziyaı cezalarının bir katı aşan tutarının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrası hukuka uygun düşmemiştir.
Daire bu gerekçeyle kararın, bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergileri ile özel usulsüzlük cezaları yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasını onamış; vergi ziyaı cezasının bir katı aşan kısmının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasını bozmuştur.
... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararı:
Mükelleflerin defter ve belgelerini mücbir sebep olmadan, mazeretsiz, bilerek ve isteyerek ibraz etmediğinin kabul edilebilmesi için, defter ve belgelerini verilen sürede ibraz edilmesinin istenilmesine ilişkin yazının usule uygun bir şekilde tebliğ edilmesine karşın, mükelleflerin herhangi bir cevap vermeden kayıtsız kalması durumunda, mükellefe defter ve belgelerini süresinde ibraz etmediği gerekçesiyle 213 sayılı Kanun'un mükerrer 355. maddesi uyarınca adına özel usulsüzlük cezası kesilmesi ve kesilen ceza ile birlikte mükellefe yeniden süre verilerek defter ve belgelerini ibraz etmesinin ikinci kez istenilmesi, verilen sürede ibraz mecburiyetinin yerine getirilmemesi halinde mükellefe iki kat özel usulsüzlük cezası kesilmekle birlikte, mükellefin defter ve belgelerini gizlediği ve incelemeye ibraz etmek istemediğinin kabul edilmesi gerekir.
Dava konusu uyuşmazlıkta, davacıdan defter ve belgelerinin on beş gün içinde ibraz edilmesinin sadece bir kez istenilmiş olduğu görülmüştür.
Bu nedenle, uyuşmazlık konusu vergi ziyaı cezalarının bir katı aşan kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Mahkeme, ilk kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçeye ek olarak bu gerekçeyle bozulan kısım yönünden ısrar etmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı defter ve belgelerini mücbir sebep olmaksızın ibraz etmediğinden, üç kat tutarında kesilen vergi ziyaı cezalarında hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek aksi yönde verilen ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyizen incelenen ısrar kararının, Danıştay Üçüncü Dairesinin kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçe uyarınca bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Danıştay Üçüncü Dairesinin yukarıda yer verilen kararının dayandığı aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ısrar kararının bozulması gerekmektedir.
Öte yandan, Vergi Mahkemesince yeniden verilecek kararda, davacının yasal defter ve belgelerini ibraz etmemesine yönelik fiilinin, hem vergi ziyaı cezasının hem de önceki yargılama sürecinde kesinleşen (özel) usulsüzlük cezasının kesilmesini gerektirir nitelikte olup olmadığı; vergi ziyaı cezasının kesilmesinde, özel usulsüzlük cezasının da kesildiği hususunun dikkate alınıp alınmadığı ve bu cezaların mukayese edilip edilmediğinin 213 sayılı Kanun'un 336. maddesinin dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiği açıktır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1- Davalının temyiz isteminin KABULÜNE,
2-... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3-Yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına,
2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren on beş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.