Danıştay 12. Daire 2018/5234 Esas 2021/4909 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/5234
Karar No : 2021/4909


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, vekil öğretmen olarak 1979 yılı Şubat ayında görev yaptığı bir aylık sürenin emekliliğe esas hizmet süresinden sayılması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 17/12/2014 tarihli işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; 5434 sayılı Kanun'un 15. maddesinin (f) bendinde, açıktan tayin edilen vekillerin aylıklarından emekli keseneği kesileceğinin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 86. maddesinde ise açıktan tayin edilen vekillere göreve başladıkları tarihten itibaren vekalet aylığı ödeneceğinin kurala bağlandığı gözetildiğinde, vekil öğretmen olarak görev yaptığı dönem boyunca emekli keseneği kesilmemiş olmasının kusurunun davacıya yüklenemeyeceği, öte yandan; 657 sayılı Kanun'un 40. maddesi uyarınca 18 yaşını tamamlayanların memuriyete atanmalarının ancak Türk Medeni Kanunu'nun 12. maddesi gereğince alınacak kazai rüşt kararı ile mümkün olduğu, kazai rüşt kararının memuriyete ilk atanma sırasında istenilmesi ve buna göre memuriyete başlatılması gerekirken, davacının kazai rüşt kararı alması istenilmeksizin atamasının yapılması karşısında, 18 yaşından önceki hizmetlerinin Emekli Sandığına tabi hizmet süresinden sayılması gerektiğinden aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı hakkında düzenlenen 1979 yılı Şubat ayına ait icmal bordrosu dışında başka bir belge ve hizmet belgesi bulunmadığından 5434 sayılı Kanun'a tabi olarak çalıştığının kabulünün mümkün bulunmadığı, ayrıca; 5434 sayılı Kanun'a tabi geçerli bir hizmetinin olabilmesi için öncelikle anılan Kanun'da yer alan haklardan yararlanmaya başlaması ve bunun için de 18 yaşının doldurulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
14/05/1961 doğumlu olan davacı; Amasya ili … ilçesi … İlköğretim Okulunda 1979 yılı Şubat ayında bir ay süre ile vekil öğretmen olarak görev yapmıştır.
Davacı tarafından, vekil öğretmen olarak çalıştığı bir aylık sürenin hizmet süresinden sayılması talebiyle 26/11/2013 tarihinde davalı idareye yaptığı başvurunun; söz konusu sürelerin 18 yaşını tamamladığı 14/05/1979 tarihinden önce olması sebebiyle, 5434 sayılı Kanun'un 12. maddesi uyarınca, hizmet süresi olarak kabul edilmesinin mümkün bulunmadığı gerekçesiyle reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu'nun 12. maddesinde; bu Kanunun tanıdığı haklardan yararlanabilmek için 18 yaşın bitirilmiş olması gerektiği kuralına yer verilmiş, aynı Kanun'un Ek 21. maddesinde ise; "Bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerden, Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre kazai rüşt kararı almak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına tabi ve öğrenimleri ile ilgili görevlere atananlar hakkında 5434 sayılı Kanunun 12. maddesinde yazılı 18 yaşın bitirilmiş olması şartı aranmaz" hükmü yer almıştır.
Mülga 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun'un "Sigortalılık Süresinin Başlangıcı" başlıklı 6. maddesinde de; "Kurumlardan herhangi birine ilk defa sigortalı olunan tarih, sigortalılık süresinin başlangıç tarihidir.
Şu kadar ki; emeklilik veya yaşlılık aylığına hak kazanılıp kazanılmadığının tespitinde, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa 1425 sayılı Kanunla eklenen Ek 7 nci madde kapsamına girenler hariç, 18 yaşından önce kurumlardan herhangi birine sigortalı olanların sigortalılık sürelerinin başlama tarihi, 18 yaşını doldurdukları tarih kabul edilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 1897 sayılı Kanun'la değişik Ek Geçici 2. maddesinin birinci fıkrasının (B) bendinde; "18 yaşın bitirilmesinden sonra 87. maddede belirtilen kurumlarda geçen başarılı hizmet süreleri değerlendirilir." hükmü ile aynı Kanun'un "Memuriyete Girişte Yaş" başlığı altında yer alan 40. maddesinde de; "Genel olarak 18 yaşını tamamlayanlar Devlet memuru olabilirler. Bir meslek veya sanat okulunu bitirenler en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanununun 12. maddesine göre kazai rüşt kararı almak şartıyla Devlet memurluğuna atanabilirler." kurallarına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuatın bir bütün olarak değerlendirilmesinden; 5434 sayılı Kanun'a tabi haklardan yararlanabilmek için 18 yaşın doldurulması gerektiği, sigortalılık başlangıç süresi olarak 18 yaşından sonra geçen hizmet sürelerinin dikkate alınacağı, memuriyete atanmada da anılan hususların geçerli olduğu; ancak, bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerden, kaza-i rüşt kararı almak suretiyle öğrenimleri ile ilgili görevlere atananlar hakkında 18 yaşın bitirilmiş olması şartının aranmayacağı açıktır.
Bu durumda; davacının, kaza-i rüşt kararı olmaksızın vekil öğretmen olarak görev yapmış olması sebebiyle, 18 yaşından önce vekil öğretmenlikte geçen hizmet sürelerinin emeklilik hizmet süresinden sayılması hukuken mümkün bulunmamaktadır.
Bu itibarla; dava konusu işlemde hukuka aykırılık, anılan işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 14/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.