Danıştay 13. Daire 2021/3940 Esas 2021/3320 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/3940
Karar No:2021/3320



TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- ... Sanayi Ürünleri Ticaret Ltd. Şti.
2- ... Temizlik İnşaat Taahhüt Hafriyat Nakliye
Mühendislik Müşavirlik Turizm Madencilik Ticaret ve
Sanayi A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Edremit Belediye Başkanlığı'nca gerçekleştirilen ... ihale kayıt numaralı "Katı Atıkların Toplanması ve Nakli ile Kentsel Temizliğin Yapılması Hizmet Alımı" ihalesi sonucunda 21/10/2015 tarihinde imzalanan sözleşme sonrasında Kamu İhale Kurulu'nun 20/02/2019 tarih ve 2019/DK.D-48 sayılı kararı gerekçe gösterilmek suretiyle gerçekleşen ÖTV fiyat farkından kaynaklı olarak fazladan ödenen 297.244,82-TL'nin davacının alacağından mahsup edilmesine dair Edremit Belediye Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; davalı idare tarafından yapılan ve 01/01/2016-31/12/2018 tarihleri arası dönemi kapsayan "Katı Atıkların Toplanması ve Nakli ile Kentsel Temizliğin Yapılmasına İlişkin Hizmet Alımı İşi" ihalesinin davacı şirket üzerinde kaldığı ve taraflar arasında 21/10/2015 tarihinde hizmet alımına ilişkin sözleşmenin imzalandığı, sözleşmenin 14. maddesinde sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacağı ve yürürlükteki Bakanlar Kurulu kararının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na göre ihale edilen hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esaslara göre ödeneceğinin belirtildiği, dava konusu uyuşmazlığın ihale aşamasından sonra imzalanan sözleşmenin gereği olarak hizmet alım işinde yüklenici davacı tarafından katlanılan akaryakıt maliyetine ilişkin olarak fiyat farkı hesaplanması ve ödenmesine ilişkin şartlardan kaynaklandığının görüldüğü; uyuşmazlıkta, davalı idarece yapılan hizmet alımı ihalesi kapsamında tarafların hak ve yükümlülüklerinin idari şartname ve ihale sonrasında yapılan sözleşmeyle düzenlendiği, bu yükümlülüklerden olan akaryakıt maliyetine ilişkin olarak fiyat farkı hesaplanmasının ihale sonrası aşamaya ilişkin sözleşme ve şartnameden doğan hakların kullanılması ve takibinden kaynaklandığı, kamusal yetkilerin kullanılması ile ilgili olmadığı sonucuna varıldığından, bakılan davanın görüm ve çözümünde özel hukuk hükümlerine göre adli yargının görevli olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15/1-a maddesi uyarınca davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce, Dairemizin 17/02/2021 tarih ve E:2020/3990, K:2021/530 sayılı kararı bozma kararına uyularak verilen kararda; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İstinaf" başlıklı 45. maddesinde, "1. İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, ... mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir... 2. İstinaf, temyizin şekil ve usullerine tâbidir... 5. Bölge idare mahkemesi, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hâkim tarafından bakılmış olması hâllerinde, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye gönderir. Bölge idare mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararları kesindir...'' kuralına yer verildiği;
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na dayalı olarak yapılan ihalelerde, idarenin kamu gücüne dayalı olarak re'sen ve tek yanlı olarak tesis ettiği işlemlerin yargısal denetimi, idare hukuku kuralları çerçevesinde idarî yargı yerlerinin, ihale safhası tamamlanıp sözleşme imzalandıktan sonra tarafların iradeleri ile ortaya çıkan ve sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümünün ise adlî yargının görevine girdiği, bununla birlikte, sözleşme imzalandıktan sonra tesis edilse bile, sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanmayan, sözleşmeden doğan bir hak veya alacağın takibi niteliği taşımayan, idarenin kamu gücüne dayanarak ve tek yanlı olarak tesis ettiği idarî işlemlerin iptali istemiyle açılan davaların idarî yargı yerinde görülüp çözümlenmesi gerektiği;
Davacı ile davalı idare arasında 21/10/2015 tarihinde ihale sözleşmesinin imzalandığı; Kamu İhale Kurulu'nun 20/02/2019 tarih ve 2019/DK.D-48 sayılı kararı üzerine, akaryakıt girdisinin nev’ine uygulanan ÖTV’de meydana gelen değişikliklerden kaynaklanan fiyat farkı hesabının yeniden yapılarak, ÖTV fiyat farkından kaynaklı olarak fazladan ödenen 297.244,82-TL'nin davacının alacağından mahsup edilmesine ilişkin dava konusu işlemin tesis edildiği; iptali istenilen işlemin, Kamu İhale Kurulu kararı uyarınca davalı Edremit Belediye Başkanlığı'nca kamu gücüne dayalı olarak, re'sen ve tek yanlı olarak tesis edildiği, anılan tutarın davacının alacağından mahsup edilmesi işleminden kaynaklanan bu uyuşmazlığın, tarafların sözleşmeden doğan alacak ve borç ilişkisinden, dolayısıyla sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan bir ihtilaf olarak nitelendirilmesinin mümkün olmadığı;
Bu itibarla, uyuşmazlığın görüm ve çözümü idarî yargının görev alanında bulunduğundan, davanın görev yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında usûl hükümlerine uygunluk bulunmadığı sonucuna varılarak, davacılar tarafından yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın kaldırılarak dava konusu işlemlerin iptaline, Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Mahkeme kararının gerekçesinde bütünüyle görev yönünden değerlendirme yapıldığı ve davanın esasına girilmediği hâlde dava konusu işlemlerin iptaline karar verildiği, bu yönüyle kararın bozulmasının gerektiği, davanın esasına ilişkin değerlendirme yapılacak ise dosyaya sunulan bilgi ve belgelerin incelenmesinden görüleceği üzere tüm işlemlerinin usulüne uygun olarak yapıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacılar tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Edremit Belediye Başkanlığı'nca gerçekleştirilen ... ihale kayıt numaralı "Katı Atıkların Toplanması ve Nakli ile Kentsel Temizliğin Yapılması Hizmet Alımı" ihalesi üzerinde kalan davacı şirket ile davalı idare arasında 21/10/2015 tarihinde imzalanan sözleşme sonrasında Kamu İhale Kurulu'nun 20/02/2019 tarih ve 2019/DK.D-48 sayılı kararı gerekçe gösterilmek suretiyle gerçekleşen ÖTV fiyat farkından kaynaklı olarak fazladan ödenen 297.244,82-TL'nin davacının alacağından mahsup edilmesine dair Edremit Belediye Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
... İdare Mahkemesi tarafından verilen davanın görev yönünden reddine ilişkin karara karşı davacılar tarafından istinaf yoluna başvurulması neticesinde, ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile, istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş, söz konusu karara karşı davacılar tarafından temyiz isteminde bulunulması neticesinde, Dairemizin 17/02/2021 tarih ve E:2020/3990, K:2021/530 sayılı kararı ile de anılan kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce ... tarih ve E:..., K:... sayılı görüşme tutanağı "Bozmaya Uyma, İstinaf Başvurusu Kabul, Kaldırma, Gönderme" olarak düzenlenmiş; temyize konu kararda ise, uyuşmazlığın görüm ve çözümü idarî yargının görev alanında bulunduğundan, davanın görev yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında usûl hükümlerine uygunluk bulunmadığı sonucuna varılarak, "davacılar tarafından yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın kaldırılarak dava konusu işlemlerin iptaline" karar verilmiştir.
Bunun üzerine davalı idare tarafından temyiz talebinde bulunulmuştur.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Davaların karara bağlanması:" başlıklı 22. maddesinde, "1. Konular aydınlandığında meseleler sırasıyla oya konulur ve karara bağlanır. 2. 15. maddede sayılan sebeplerden biri ile veya yargılama usullerine ilişkin meselelerde azınlıkta kalanlar işin esası hakkında da oylarını kullanırlar. Azınlıkta kalanların görüşleri, kararların altına yazılır."; "Tutanaklar:" başlıklı 23. maddesinde, "Her dava dosyası için görüşmelere katılan başkan ve üyelerin, Danıştay'da düşünce veren savcının, tetkik hakiminin ve tarafların ad ve soyadlarını, incelenen dosya numarasını, kısaca dava konusunu ve verilen kararın neticesini, çoğunlukta ve azınlıkta bulunanları gösteren bir tutanak düzenlenir. Bu tutanaklar görüşmelere katılanlar tarafından aynı toplantıda imzalanır ve dosyalarında saklanır."; "Kararlarda bulunacak hususlar:" başlıklı 24. maddesinde ise, "Kararlarda: ... e) Kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçesi ve hüküm: tazminat davalarında hükmedilen tazminatın miktarı, ... Belirtilir." kuralları yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı Kanun'a göre, davalar karara bağlanırken konular aydınlandığında meselelerin sırasıyla oya konulacağı ve karara bağlanacağı, her dava dosyası için görüşmelere katılan başkan ve üyelerin, Danıştay'da düşünce veren savcının, tetkik hakiminin ve tarafların ad ve soyadlarını, incelenen dosya numarasını, kısaca dava konusunu ve verilen kararın neticesini, çoğunlukta ve azınlıkta bulunanları gösteren bir tutanak düzenleneceği, bu tutanakların görüşmelere katılanlar tarafından aynı toplantıda imzalanıp dosyalarında saklanacağı, Mahkeme kararlarında kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçesi ve hükmün, tazminat davalarında hükmedilen tazminatın miktarının yazılacağı kurala bağlanmış, dolayısıyla dava dosyası karara bağlanırken düzenlenen "Görüşme Tutanağı"nda yer alan "Karar Sonucu" ile mahkemenin gerekçeli kararında yer alan hüküm fıkrasının birbiriyle uyumlu ve çelişkisiz olması gerektiği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ıslak imzalı ve UYAP üzerinden sisteme kaydedilen elektronik imzalı 08/07/2021 tarihli "Görüşme Tutanağı"nda, karar sonucunun "Bozmaya Uyma, İstinaf Başvurusu Kabul, Kaldırma, Gönderme" olarak yazıldığı; temyize konu Bölge İdare Mahkemesi'nin gerekçeli kararında ise, Dairemizin bozma kararına uyulduğuna ve 2577 sayılı Kanun'un 45. maddesinin 5. fıkrasına atıf yapılarak uyuşmazlığın görüm ve çözümünün idari yargının görev alanında bulunduğundan davanın görev yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında usûl hükümlerine uygunluk bulunmadığına yer verilmekle birlikte hüküm fıkrasında, "davacılar tarafından yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:.., K:... sayılı kararın kaldırılarak dava konusu işlemlerin iptaline" karar verildiği görülmüştür.
Bu itibarla, Bölge İdare Mahkemesi kararının hüküm fıkrası ile görüşme tutanağı arasında uyumsuzluk ve çelişki bulunduğu, Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçesinde de 2577 sayılı Kanun'un 45. maddesinin 5. fıkrasına yer verilmekle birlikte İdare Mahkemesi kararının usûl hükümlerine uygun olmadığı belirtilerek dava konusu işlemlerin iptaline karar verildiği dikkate alındığında, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle görev yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılarak dava konusu işlemlerin iptali yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 14/10/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.