Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/1433 Esas 2021/1869 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/1433
Karar No : 2021/1869

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Genel Müdürlüğü
VEKİLLERİ : Hukuk Müşaviri ...,
Hukuk Müşaviri ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 24/11/2020 tarih ve E:2015/4092, K:2020/3289 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: DSİ Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığının "İş Deneyim Belgelerinin Düzenlenmesi" konulu 20/03/2012 tarih ve 2012/7 sayılı Genelgesi'nin ve DSİ Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığınca düzenlenen iş yönetme belgelerinin yeniden düzenlenmesi için yapılan başvurunun reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.

Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 24/11/2020 tarih ve E:2015/4092, K:2020/3289 sayılı kararıyla;
Davacı tarafından, 14/01/2015 tarihinde DSİ Genel Müdürlüğü Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığına yapılan başvuru ile anılan Daire Başkanlığı bünyesinde 21/02/2008 ile 05/09/2011 tarihleri arasında Baraj İnşaat Tatbikat 1 ve 2 Şube Müdürlüklerinin görev alanında bulunan yapım işlerinin uygulanmasından sorumlu Daire Başkan Yardımcısı olarak görev yaptığı, görev aldığı projelerden, Çine Barajı ve HES İkmal İnşaatı, Şırnak Silopi Barajı İnşaatı, Artvin-Erzurum Devlet Karayolu 2. Kısım İnşaatı ve Bağbaşı Barajı ve Mavi Tünel İnşaatı işleri ile ilgili olarak adına düzenlenen iş yönetme belgelerinin hatalı düzenlendiğinden bahisle yeni iş yönetme belgelerinin düzenlenerek tarafına verilmesinin talep edildiği;
İdarece verilen ...tarih ve ...sayılı cevapta, iş deneyim belgelerinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve 2012/07 sayılı DSİ Genelgesi'ne göre düzenlendiği, söz konusu belgelerin yeniden düzenlenmesine gerek olmadığının bildirildiği;
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Amaç ve kapsam" başlıklı 1. maddesi, "Tanımlar" başlıklı 3. maddesi, "İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar" başlıklı 43. maddesi, "İş deneyim tutarının tespiti" başlıklı 46. maddesi ve "İş deneyim belgelerinin verilmesi" başlıklı 47. maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliği'nin 41.5. ve 41.6. maddelerine yer verilerek;
Dairelerinin 20/02/2020 tarihli ara kararıyla davalı idareden; proje şube müdürü ile tatbikat şube müdürünün görev ve sorumluluklarının belirlendiği idari düzenleme ile dava konusu Genelge kapsamında verilen iş yönetme belgelerine konu yönetim görevinin kapsam ve niteliğinin ne şekilde belirlendiği sorularak detaylı olarak açıklanmasının istenilmesine, proje şube müdürlerinin yönetim görevlerinin bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise görevlerini ne şekilde yerine getirdiklerinin ve yönettikleri tutarların nasıl hesaplandığının sorulmasına, davacı adına düzenlenen iş yönetme belgelerinde adları geçen ...ile ...isimli şahısların iş yönetme belgelerine konu işlerdeki görev ve sorumluluklarının kapsamının iş yönetme belgelerine konu işlere göre ayrı ayrı açıklanmasının istenilmesine, davacının 21/02/2008 tarihinden itibaren sorumluluğunda yer alan işlerin, söz konusu işler kapsamındaki görevlerinin, çalıştığı dönemde gerçekleşen iş tutarlarının sorularak bunlara ilişkin tüm bilgi ve belgelerin gönderilmesinin istenilmesine karar verildiği;
İdarece ara kararına verilen cevapta; dava konusu Genelge kapsamında verilen iş yönetme belgelerinde yönetme görevi kapsamına, sözleşmenin yapım ve/veya teknik işlerinin yürütülmesinden sorumlu olanların girdiği, yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu olan şube müdürü, proje müdürü, kontrol amiri, inşaat ve tesisat müdürü ve yardımcıları ve bunlarla aynı teknik seviyede görev yapanlar, il müdürü ve yardımcıları, bölge müdürü ve yardımcıları ile yapım ve/veya teknik işler daire başkanı ve yardımcıları, yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu genel müdür yardımcıları ve genel müdür olarak görev yapanlara iş yönetme belgesi verildiği;
Yönetme görevinin, yapım işinin projelendirilmesinden başlayarak uygulanması ve bitirilmesine kadar olan sorumluluk olduğu, işin sadece tatbik kısmı değil, proje kısmının da yönetme görevi içerisinde olduğu, proje müdürlerinin, işin en başındaki projelendirme safhasında yönetim görevinde yer aldıkları gibi işin devamı sırasında da proje revizyonlarından sorumlu oldukları, inşaat devam ettiği sürece proje birimlerinin de işleri yönetme görevini üstlendikleri,
İş yönetme belgeleri düzenlenen kişilerin daire başkan yardımcısı olarak görev yaptıkları, davacı adına düzenlenen iş yönetme belgelerinin belge tutarının 2012/7 sayılı DSİ Genelgesi gereği anılan daire başkan yardımcısı sayısına bölünmesi ile tespit edildiği belirtilerek, DSİ Teşkilat Rehberinde yer alan Görev Talimatı'nın ilgili kısımlarının dosyaya sunulduğu;
Davacı tarafından 2012/7 sayılı DSİ Genelgesi'nin tümünün iptali istenilmişse de davacı hakkında tesis edilen işlem, anılan Genelge'nin 2. maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri uyarınca tesis edildiğinden, davacının iddialarının Genelge'nin 2. maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri ile sınırlı olarak incelendiği;
2012/7 sayılı DSİ Genelgesi'nin 2. maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri yönünden;
Dava konusu Genelge'nin "İş Yönetme Belgelerindeki Tutarların Tespiti" bölümünde, "Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "İş deneyim belgelerinin verilmesi" başlıklı 47. maddesinin dördüncü fıkrasının (b) bendi, "İş deneyim tutarının tespiti" başlıklı 46. maddesinin ikinci fıkrası ve 22/08/2009 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu İhale Genel Tebliği'nin 41.5. maddesinin hükümleri beraber değerlendirildiğinde; bir görevlendirme yazısına veya idari düzenlemeye dayalı olarak (asaleten, vekaleten, tedviren vb.) atanıp, yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu olan aşağıda belirtilen görevlerde bulunan mühendisler ve mimarlara, ilk sözleşme bedelinin en az %80'i oranında fiilen görev yapmış olmak şartıyla verilecek iş yönetme belgelerindeki belge tutarlarının aşağıdaki gibi belirlenmesi uygun görülmüştür. ...
2.1. Yatırımcı Daire Başkanlıklarınca yürütülen işlerde iş yönetme belgelerindeki belge tutarının tespiti
DSİ Teşkilat Rehberi gereğince Yatırımcı Daire Başkanları, Daire Başkan Yardımcıları ve tüm Şube Müdürleri merkez veya bölge ihaleli olarak tamamlanan veya devam eden işlerimizden sorumludur. Bu nedenle Daire Başkanlığı'nda görevli yöneticilerin iş yönetme belgelerindeki belge tutarları;
b) Daire Başkan Yardımcısı, Daire Başkanlığı'nın sorumluluk sahasında yürütülen Merkez ve Bölge ihaleli tüm işlerin fiilen görev yaptığı sürece kendisine bağlı bulunan yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu şube müdürlüklerine ait iş tutarlarının tamamı
c) Daire Başkanlığı bünyesindeki Şube Müdürü, Daire Başkanlığı'nın sorumluluk sahasında yürütülen merkez ve bölge ihaleli tüm işlerin fiilen görev yaptığı sürece aynı sıfat ve görev unvanı ile eş zamanlı görev yapan ve işin tamamlanması aşamasında herhangi bir aşamasında dahil olan, yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu Şube Müdürlüklerinin sayısına bölünerek bulunan tutar, üzerinden hesaplanacaktır. ..." kuralının yer aldığı;
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Kamu İhale Genel Tebliği'nin aktarılan hükümlerine göre yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak, Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) gerçekleştirilen işler için, iş deneyim belgesi, yani adayın veya isteklinin ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimini gösteren, iş bitirme belgesi, iş durum belgesi, iş denetleme belgesi ve iş yönetme belgeleri düzenlenebileceği;
İş deneyim belgeleri düzenlenebilecek olanlar, iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlarda; bir görevlendirme yazısına veya idari düzenlemeye dayalı olarak, ilk sözleşme bedelinin en az %80’i oranında fiilen görev yapmış olmak şartıyla, yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu olan; şube müdürü, proje müdürü, kontrol amiri, inşaat ve tesisat müdürü ve yardımcıları ve bunlarla aynı teknik seviyede görev yapanlar, il müdürü ve yardımcıları, bölge müdürü ve yardımcıları ile yapım ve/veya teknik işler daire başkanı ve yardımcıları, yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu genel müdür yardımcıları ve genel müdür olarak görev yapanlar olup iş deneyim belgelerinin bu kişilere tek sözleşme ile ilişkili olarak düzenlenebileceği;
Yönetme görevlerinde bulunanların iş deneyimlerinin, yönettikleri tutarlar üzerinden hesaplanacağı, ancak işin tamamında veya bir kısmında aynı sıfat ve görev unvanı ile eş zamanlı görev yapan birden fazla yönetici olması hâlinde belge tutarının, yöneticilerin sayısına bölünerek bulunan tutarlar üzerinden hesaplanacağı;
Dava konusu Genelge'nin 2. maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bendi ile DSİ Teşkilat Rehberi gereğince yatırımcı daire başkanları, daire başkan yardımcıları ve tüm şube müdürlerinin merkez veya bölge ihaleli olarak tamamlanan veya devam eden işlerden sorumlu olduğu, daire başkanlığında görevli yöneticilerin iş yönetme belgelerindeki belge tutarları belirlenirken ilk sözleşme bedelinin en az %80'inde görev yapmış olmak şartıyla, daire başkanlığı bünyesindeki şube müdürüne daire başkanlığının sorumluluk sahasında yürütülen merkez ve bölge ihaleli tüm işlerin, fiilen görev yaptığı sürece aynı sıfat ve görev unvanı ile eş zamanlı görev yapan ve işin tamamlanması aşamasında herhangi bir aşamasında dahil olan, yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu şube müdürlüklerinin sayısına bölünerek bulunan tutar üzerinden hesaplama yapılması suretiyle iş deneyim belgesi düzenlenebileceğinin belirtildiği;
Her ne kadar davacı tarafından, işin hak ediş, geçici ve kesin kabul işlemlerinin Tatbikat Şube Müdürlüğü tarafından yerine getirildiği, Sayıştay ve benzeri denetim kurumlarına karşı da sorumlu kişinin tatbikat şube müdürü olduğundan iş deneyim belgesi düzenlenirken belge tutarının proje müdürleri sayısına bölünmesinin uygun olmadığı ileri sürülmüş ise de davalı idarece dosyaya sunulan, Barajlar ve Hidroelektrik Santrallar Dairesi Başkanlığı bünyesindeki şube müdürlüklerinin görev talimatları incelendiğinde, yapım işinin projelendirilmesinden başlayarak uygulanması ve bitirilmesine kadar olan sorumluluk olarak tanımlanan yönetme görevi kapsamında her bir şube müdürlüğünün sorumluluğu bulunduğu, örneğin Baraj Uygulama Projeleri Şube Müdürlüğünün görevleri arasında, kati proje ihalesi yapılmış olan işlerde baraj tesislerinin yapılacağı arazide inceleme yapmak ve yapıların yerlerine karar vermek, tamamlanan kati proje yapımı işlerinde, dolusavak ve derivasyon -dipsavak projelerinin kabul işlemlerini yapmak, kati projeden farklı hazırlanacak revize projeler için Makan Olur'u almak ve Bölge Müdürlüğü tarafından tasvip edilen projeleri tasdik etmek, yapımı tamamlanan baraj ve HES inşaatlarında, dolusavak ve derivasyon-dipsavak yapılarının geçici ve kesin kabul işlemlerini yapmak, işletmede bulunan barajlarda meydana gelen sorunları incelemek ve çözüm önerisi geliştirmeye çalışmak gibi görevlerinin bulunduğu;
Nitekim davalı idarece, bir yapım işi yaptırılmadan önce teknik işlerden sorumlu proje şubelerinin denetiminde işin projeleri hazırlandıktan sonra uygulamasına geçilebildiği, ayrıca uygulama sırasında gerekli görülmesi hâlinde proje revizyonları veya yeniden proje yapımlarının da meydana gelebildiği, projesi olmayan herhangi bir işin yapımının gerçekleştirilemediği, yaptırılan işlerin genel olarak geniş bir alana yayılması, bu durumun jeolojik ve jeoteknik birçok sorunu da beraberinde getirmesi, arazi toplulaştırma işlerinin her zaman düzenli olarak zamanında yapılamaması, belediyelerin mevcut imar planlarını belirli bir süreçten sonra tekrar değiştirebilmeleri sonucu tasdikli proje güzergahlarının değişebilmesi sebepleriyle projelerde sık sık revizyonlar olabildiğinden proje şubelerinin eş zamanlı olarak her an devreye girebildiği, esasen temel sorumluluğun, projeleri tasdik ederek inşaata hazır hâle getiren teknik işlerle ilgili proje şubelerinde olduğu gerçeğinin de dikkate alınması gerektiği, ayrıca denetim süreçlerinde sadece hakedişlerde imzası olanların sorgulanmadığı, proje müdürlerinin de sorguya ve denetime tâbi tutulabildiğinin belirtildiği;
Bu durumda, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ile Kamu İhale Genel Tebliği'nin aktarılan düzenlemelerine uygun olarak, teşkilat yapıları dikkat alınmak suretiyle ilk sözleşme bedelinin %80'inde görev yapmış olmak şartıyla, yapım işinin tamamında veya bir kısmında aynı sıfat ve görev unvanı ile eş zamanlı görev yapan birden fazla yönetici olması hâlinde belge tutarının yöneticilerin sayısına bölünerek bulunan tutarlar üzerinden hesaplanacağı yönündeki 2012/7 sayılı DSİ Genelgesi'nin 2/1-(b) ve (c) maddesinde hukuka aykırılık bulunmadığı;
İş yönetme belgelerinin yeniden düzenlenmesi için yapılan başvurunun reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı işlem yönünden;
Davalı idare tarafından, daire başkan yardımcısı olan davacı adına "başkan yardımcısı" görev unvanıyla görev yaptığı 2008-2011 dönemine ilişkin olarak işlerin çalıştığı dönemde gerçekleşen tutarının, aynı sıfat ve görev unvanıyla çalışan diğer daire başkan yardımcıları sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan bedeller üzerinden Çine Barajı ve HES İkmal İnşaatı, Şırnak Silopi Barajı İnşaatı, Artvin-Erzurum Devlet Karayolu 2. Kısım İnşaatı ve Bağbaşı Barajı ve Mavi Tünel İnşaatı işleri ile ilgili olarak iş yönetme belgeleri düzenlendiği, söz konusu iş yönetme belgelerinin Genelge’ye uygun olarak davacının fiilen görev yaptığı dönemde aynı sıfat ve görev unvanı ile eş zamanlı görev yapan yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu daire başkan yardımcısı sayısına bölünerek bulunan tutar üzerinden hesaplandığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; hiçbir hukuki veya cezai sorumluluğu olmaksızın projeleri hazırlamakla sorumlu birimde çalışanlara da iş denetleme belgesi verilmesinin yolunun açıldığı, günümüzde projelerin tamamının hizmet alımı veya danışmanlık hizmet alımı yöntemiyle üçüncü kişilere gördürüldüğü, proje şube müdürlüklerinde çalışanların proje çizmediği, projelerin kabulünü yaptığı, 4734 sayılı Kanun’un 10. maddesinde açıkça 1/5 oranında dikkate alınacağı belirtilen belge tutarının 1/10 oranına düşürülmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Onüçüncü Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 24/11/2020 tarih ve E:2015/4092, K:2020/3289 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan ...TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. 14/10/2021 tarihinde, ...tarih ve ...sayılı işlem yönünden oybirliği, 20/03/2012 tarih ve 2012/7 sayılı Genelge yönüden ise oyçokluğu ile kesin olarak karar verildi.



KARŞI OY
X- Dava dilekçesinde, davacı tarafından DSİ Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığının "İş Deneyim Belgelerinin Düzenlenmesi" konulu 20/03/2012 tarih ve 2012/7 sayılı Genelgesi'nin ve DSİ Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığınca düzenlenen iş yönetme belgelerinin yeniden düzenlenmesi için yapılan başvurunun reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari davaların açılması" başlıklı 3. maddesinin 2/b bendinde; dava dilekçelerinde davanın konusunun gösterileceği hükmüne yer verilmiş, Kanun'un 3/g bendinde; dava dilekçelerinin 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönünden de inceleneceği belirtilmiş; 15. maddesinin1/d bendine ise; "3/g bendinde yazılı halde otuzgün içinde 3. ve 5. maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak (...) üzere dilekçelerin reddine karar verileceği" hükmüne yer verilmiştir.
Dava dilekçesinin " Dava Konusu" ve "Sonuç ve İstem" bölümlerinde düzenleyici işlemin (Genelge'nin) ismine yer verilerek iptal isteminde bulunulmuştur. Dava dilekçesinde yer alan dava açma iradesinin en somut biçimde ortaya konulduğu bu kısımlarda, Genelge'nin herhangi bir maddesi belirtilmek suretiyle sınırlandırma yapılmamıştır.
Dairece yapılan incelemede; dava dilekçesi içeriğinde yer verilen iddiaların, düzenleyici işlemin belli madde ya da maddelerine ilişkin olduğu kanaatine varılması halinde, dilekçe bütünlüğü içerisinde iptal talebinin ("Dava Konusu", "Sonuç ve İstem" ile "Açıklamalar" bölümlerindeki taleplerin uyumsuz olması nedeniyle) tutarlı bir biçimde ortaya konulmamış olduğunun değerlendirilmesi ve bu bağlamda, davacının talebini açık, somut ve her türlü kuşkudan uzak bir biçimde ortaya koyabilmesine imkan sağlamak üzere, yukarıda metnine yer verilen usul hükümleri uyarınca dilekçenin reddine karar verilebilmesine hukuken imkan tanınmış bulunmaktadır.
Dairece, davacı tarafından 2012/7 sayılı DSİ Genelgesi'nin tümünün iptali istenilmişse de davacı hakkında tesis edilen işlem, anılan Genelge'nin 2. maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri uyarınca tesis edildiğinden, davacının iddialarının Genelge'nin 2. maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri ile sınırlı olarak incelendiği belirtilerek, davanın, dava konusu edilen Genelge maddelerinin bir kısmına hasren incelenmesi mümkün değildir. Böyle bir nitelendirme, dava dilekçesinde yer verilen dava açma iradesinin yöneldiği olgular bakımından davacının iradesine müdahale etme veya davacının talebini yönlendirme sonucu dahi doğurabilir.
Bu durumda, anılan Genelge'nin iptali istenilen ve hüküm kurulmayan maddeleri yönünden inceleme yapılarak bir karar verilmesi gerektiğinden, temyize konu kararın iptali istenilen ve hüküm kurulmayan Genelge maddeleri yönünden bozulması gerektiği oyuyla esas yönünden verilen karara katılmıyoruz.