Danıştay 10. Daire 2016/9066 Esas 2021/4774 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/9066
Karar No : 2021/4774


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının, davalı idarece tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, zilyedliğinde bulunduğundan bahisle Şanlıurfa ili, Halfeti ilçesi, Kalkan köyünde yer alan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaza dikili ağaçlar ile aynı köyde bulunan ve adına tapulu ...parsel sayılı taşınmazdaki değişik yaşlardaki fıstık, zeytin, dut ve çam ağaçlarının davalı idare görevlilerince 20/04/2012 tarihinde kökten söküldüğü ileri sürülerek, idarenin hukuka aykırı işlem ve eylemleri sebebiyle uğranıldığı belirtilen 100.000,00 TL maddi zararın 20/04/2012 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizle birlikte tazminine hükmedilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince; davacının Şanlıurfa ili, Halfeti ilçesi, ...köyü, ...Mezrasında bulunan tapulama harici araziyi fuzulen işgal ettiğinden bahisle buradan tahliyesi sırasında aynı yerde bulunan maliki olduğu ...parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ağaçların da kökten söküldüğü, dolayısıyla davacının mülkiyetindeki arazide yer alan ağaçların sökülmesinde idarenin hizmet kusuru bulunduğu anlaşıldığından, 100.000,00 TL'lik tazminat talebinin 3.129,00 TL'lik kısmının kabulü ile davalı idarece davacıya ödenmesine, tazminatın 96.871,00 TL lık kısmının ise reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacı tarafın tapulu tarlasındaki fıstık fidanlarının sökülmesinin söz konusu olmadığı, Devletin hüküm ve tasarrufundaki yerde bulunan fidanların söküldüğü, tahliye işlemlerini gerçekleştiren memurlar hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Şanlıurfa ili, Halfeti ilçesi, Kalkan köyü, ...Mezrası, ...Mevkinde bulunan tapulama harici köy boşluğunun, davacı tarafından fıstık fidanı dikilmek suretiyle işgal edildiğinden bahisle Halfeti Kaymakamlığının 16/04/2012 tarih ve ...sayılı kararı ile Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 89. maddesi uyarınca taşınmazın tahliyesine karar verildiği, bu kararın uygulanması amacıyla 20/04/2012 tarihinde tahliye işlemlerinin gerçekleştirildiği, davacı tarafından, davalı idarenin tahliye kararını yerine getirdiği sırada tapulu 580 sayılı parselinde bulunan değişik yaşlardaki fıstık, zeytin, dut ve çam ağaçlarını da köklerinden söktükleri iddiasıyla 100.000,00 TL maddi zararın 20/04/2012 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın 125. maddesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu belirtildikten sonra, son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmış; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde ise, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, idari dava türleri arasında sayılmıştır.
İdare kural olarak, yürüttüğü kamu hizmetiyle nedensellik bağı kurulabilen zararları tazminle yükümlü olup; idari eylem ve/veya işlemlerden doğan zararlar, idare hukuku kuralları çerçevesinde, hizmet kusuru veya kusursuz sorumluluk ilkeleri gereği tazmin edilmektedir.
Tam yargı davalarında, öncelikle zarara yol açtığı öne sürülen idari işlem veya eylemin hukuka uygunluğunun denetlenmesi esas alındığından, olayın oluşumu ve zararın niteliği irdelenip, idarenin hizmet kusuru olup olmadığının araştırılması, hizmet kusuru yoksa kusursuz sorumluluk ilkelerinin uygulanıp uygulanmayacağının incelenmesi, tazminata hükmedilirken de her halde sorumluluk sebebinin açıkça belirtilmesi gerekmektedir.


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İlk Derece Mahkemesi tarafından hükme esas alınan ...Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ...D.İş sayılı dosyasında, davacının tapulu arazisinden sökülen fidanların ve oluşan zararın tespitine yer verildiği, ancak anılan kararda fidanların kim tarafından söküldüğüne ilişkin bir tespite yer verilmediği görülmektedir.
Buna karşın, davacının "Görevi Yaptırmamak İçin Direnme ve Hakaret" suçlaması ile yargılandığı ceza davasında, ...Asliye Ceza Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararı ile, fıstık söküm işleminin davacının tapulu taşınmazında değil, Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan tapusuz taşınmazda gerçekleştiği kabul edilerek, davacı hakkında görevi yaptırmamak için direnme ve hakaret suçları bakımından verilen ceza hükmünün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği görülmektedir.
Uyuşmazlıkta, davacının tapulu arazisinden sökülen fidanların davalı idare personelince sökülmediği Asliye Ceza Mahkemesi kararı ile sabit olduğundan, oluşan zarardan davalı idarenin sorumlu tutulması mümkün görülmemektedir.
Bu nedenle, Mahkeme kararının tazminat isteminin kabulüne ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmamıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin temyize konu ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının davanın kabulüne ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14/10/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.