MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ :Boşanma

Yukarıda tarihi, numarası, konusu ve tarafları gösterilen hükmün; Dairenin * 14.11.2006 gün ve 4858 – 15624 sayılı ilamiyle* bozulmasına karar verilmişti. Sözü geçen Dairemiz kararının düzeltilmesi istenilmekle, evrak okundu, gereği görüşülüp düşünüldü.
Temyiz ilamında yer alan açıklamalara göre Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunun 440. maddesinde sayılan sebeplerden hiçbirisine uygun olmayan karar düzeltme isteğinin REDDİNE ve aynı Kanunun değişik 442. maddesi ile 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunun 52. maddesi hükmünce takdiren (140) YTL. para cezasının, harçlar kanunu uyarınca (27.00) YTL. ilam harcının karar düzeltme isteyene yükletilmesine, peşin harcın mahsubuna oyçokluğuyla karar verildi. 08.03.2007
KARŞI OY YAZISI
Davacı kadın tarafından dava dilekçesinde gerçekleştirilen mal rejimine yönelik istem “değer artış payı (Mehrwertanteil) alacağına” (TMK. m. 227, ZGB. Art 206) ilişkin olduğu halde değerli çoğunluk tarafından “katılma alacağı” (TMK m. 231) olarak nitelendirilmesine katılmıyorum.
Davacı kadının istemi kronolojik sıra altında aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir;
-6.2.2003 günlü dava dilekçesinde: “ Evlilik süresince edinilen malvarlığının ½ sinin davacıya devredilmesi” istenilmiştir.
-3.12.2004 günlü dilekçe ile: “Davacı kadının desteği ile alınmış 545 parselde bulunan lokanta ve deponun ½ payı davacı kadına ait olmakla bu payın davacı adına tescilini istiyoruz. Diğer taşınmazlarla ilgili dava hakkımızı atiye bırakıyoruz” denilmiştir.
- 19.1.2005 günlü dilekçe ile: “Dava konusu taşınmazda (=lokanta ve depo) davacı kadının katkısı ½’dir.
- Son oturumda davacı vekili: “ Dava konusu taşınmazın edinilmesinde davacının ailesinin katkısı vardır. Davacının maaşı ile böyle bir malı edinmesi mümkün değildir.”
Taraflar arasında “seçilebilir mal rejimlerinden” (Ömer Uğur GENÇCAN, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununa Göre Mal Rejimine İlişkin Genel Hükümler ve Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Yetkin Yayınevi, (818 sayfa) Ankara 2002, Kısaltma: GENÇCAN-Mal Rejimi, s. 55) birinin seçildiği ileri sürülmediğine göre eşler arasında kural mal rejiminin (yasal mal rejimi=edinilmiş mallara katılma rejimi) (= TMK. m. 202 f.I, 218-241) geçerli olduğu duraksamasızdır. ../..
Değer artış payı (Mehrwertanteil) alacağına (TMK. m. 227, ZGB. Art 206) ilişkin davanın normatif dayanağı olan 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu m. 227 f. I hükmüne göre eşlerden biri diğerine ait “bir malın” edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunmuşsa, tasfiye sırasında bu malda ortaya çıkan değer artışı için katkısı oranında alacak hakkına sahip olur ve bu alacak o malın tasfiye sırasındaki değerine göre hesaplanır; bir değer kaybı söz konusu olduğunda katkının başlangıçtaki değeri esas alınır.
Buna karşılık katılma alacağına (TMK m. 231) ilişkin davanın normatif dayanağı olan 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu m. 231 hükmüne göre artık değer, eklenmeden ve denkleştirmeden elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere her eşin “edinilmiş mallarının toplam değerinden” bu mallara ilişkin borçlar çıkarıldıktan sonra kalan miktardır.
Görüldüğü üzere katılma alacağı davası rejim süresince edinilen “edinilmiş mallarının toplam değerine” yöneliktir. Oysa davacının 3.12.2004 günlü dilekçe ile gerçekleşen isteği 545 parselde bulunan lokanta ve depoya yönelik olup “diğer taşınmazlarla ilgili dava hakkımızı atiye bırakıyoruz” beyanı ile katılma alacağı yönünde istemi bulunmadığı kendi anlatımı ile sabittir.
Başka bir anlatımla diğer edinilmiş malların istek dışında bırakılması gerek bu taşınmazlarla ilgili DAPA (=değer artış payı alacağı), DAPB (=değer artış payı borcu), KMD (=kişisel malda denkleştirme), EMD (=edinilmiş malda denkleştirme) ve bu taşınmazlara ilişkin borçları bile inceleme dışı bırakır ki katılma alacağının doğru hesaplanmasına olanak kalmaz/açık aykırılık oluşturur.
Olayları anlatmak taraflara doğru olarak niteleme yapamak hakime aittir.
Davacının istemi, değer artış payı (Mehrwertanteil) alacağına (TMK. m. 227, ZGB. Art 206) ilişkin davanın normatif dayanağı olan 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu m. 227 f. I hükmüne uygun eşlerden birinin diğerine ait “bir malın” edinilmesine katkısı sonucu bu malda ortaya çıkan değer artışı için katkısı oranında alacak hakkına ilişkindir.
Boşanma kararı verildiğinden eşler arasındaki geçerli kural mal rejiminin (yasal mal rejimi=edinilmiş mallara katılma rejimi) (= TMK. m. 202 f.I, 218-241) sona ermesi (TMK. m. 225 f. II) boşanma davası tarihinden (=23.2.2003) itibaren gerçekleşmiştir. (Ömer Uğur GENÇCAN, Boşanma Hukuku, Yetkin Yayınevi, Ankara 2006, Kısaltma: GENÇCAN-Boşanma-2, s. 691)
O halde mahkemece yapılacak iş boşanma kararı verilerek kesinleşmiş olmakla incelenebilir duruma gelen değer artış payı (Mehrwertanteil) (TMK. m. 227, ZGB. Art 206) alacağı davasının esası hakkında tarafların delillerini toplayarak sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.
Davacı kadının “katkısı kanıtlandığı” takdirde;
-Dava konusu eve yapılan katkı değeri ile katkı yapılan evin katkı tarihindeki değerine göre bulunacak “katkı oranı” saptanmalı,
-Dava konusu evin “tasfiye anındaki” değeri “karar tarihindeki” değer olarak belirlenmeli,
-Katkı oranı ile dava konusu malın tasfiye tarihindeki değerinin çarpımı ile bulunacak miktarın değer artış payı alacağı olarak kabulüne karar verilmelidir. (GENÇCAN-Mal Rejimi, s. 146, Ömer Uğur GENÇCAN, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu, Bilimsel Açıklama-İçtihatlar-İlgili Mevzuat, Yetkin Yayınevi, Ankara 2004, Kısaltma: GENÇCAN-TMK, s. 1169)
Bu sebeplerle değerli çoğunluğun “farklı görüşüne” katılmıyorum.