.....
Taraflar arasındaki iflasın açılması davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -
Davacı vekili; davacının davalıya ham kumaş satışı yaptığını ve buna mukabil satış faturası kestiğini, bu faturalar karşılığında ileri tarihli çekler verdiğini, bir kısım çek bedellerinin ödenmediğini, 80.000-USD bedelli çekin tahsili için davalı şirket aleyhine kambiyo senetlerine özgü iflas yolu ile takip başlattığını, davalı şirketin ödeme emrini tebliğ almasına rağmen takibe itiraz etmediğini, davacı şirket alacağının likit ve tarafların ticari defterlerinde kayıtlı olduğunu, ileri sürerek davalının iflasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, cevap dilekçesi vermemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; ödeme emrinin usulüne uygun olarak davalıya tebliğ edildiği, itiraz edilmediği, açılan iflas davası sebebiyle gerekli ilanın yapıldığı, ancak davaya müdahale ya da itiraz eden olmadığı, alacak itirazlı olmadığından dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırıldığı, bilirkişi raporunun gerekçesi ve hesap tarzının kabule şayen olduğu, bilirkişi raporunda hesaplanan ve depoya esas alacak 30/09/2015 tarihli duruşmaya göre hesaplandığından 25/11/2015 tarihli duruşma tarihi esas alınarak iki duruşma arasında geçen günler faiz hesabının mahkemece re’sen yapılarak tespit edilen meblağın ödenmesi için ihtarlı depo emrinin usulüne uygun olarak davalı vekiline tebliğ edildiği ancak davalı tarafından ödeme yapılmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile davalı şirketin 20.01.2016 günü saat 13.31 itibariyle iflasına karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Kambiyo senetlerine mahsus iflas yoluyla takipte, İİK m.176’nın atfı sebebiyle, İİK m.156/son hükmü uygulanmaktadır. Buna göre, iflas istemek hakkı ödeme emrinin tebliği tarihinden bir sene sonra düşer. Bir başka ifadeyle, alacaklı, ödeme emrinin borçluya tebliği ile işlemeye başlayan bir yıllık hak düşürücü süre içinde, ticaret mahkemesinden borçlunun iflâsını istemek zorundadır. Hak düşürücü süreler, zamanaşımından farklı olarak kamu düzeni veya kamu yararını korumak için tesis edilmiştir. Doğrudan doğruya hakkın özünü etkileyen hak düşürücü süre, hiçbir nedenle kesilmez ve bu sürenin dolmasıyla hakkın özü ortadan kalkar. Bu sebeple hak düşürücü süre usul hukuku anlamında hâkim tarafından yargılamanın her safhasında re’sen dikkate alınır.


../..
S.2.

Dosya kapsamına göre, ödeme emri borçluya 18/12/2013 tarihinde tebliğ edilmiştir. Davacı tarafça....... sayılı dosyasında iflas davası açılmış ise de, bu dosyada davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş ve bu karar 05/12/2014 tarihinde kesinleşmiştir. Davanın açılmamış sayılması, emredici nitelikte usul kurallarına riayet etmemenin bir müeyyidesi olup kamu düzeni ile ilgilidir. Medeni yargılama hukukunda davanın açılmamış sayılması kararı, geriye doğru hüküm ifade etmektedir. Davanın açılmamış sayılması kararı ile davanın açılması ile meydana gelmiş olan bütün sonuçlar ortadan kalkacaktır. Hâl böyle olunca, davanın açılmamış sayılması halinde hak düşürücü sürenin korunması etkisi son bulacaktır. Bu sebeple sonradan açılan yeni davada hâkim, hak düşürücü süreyi resen dikkate alacaktır. Davacı şirket tarafından, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinden sonra, 29/12/2014 tarihinde, temyiz incelemesine konu olan huzurdaki iflas davası açılmıştır. Ancak açılan bu dava; ödeme emrinin tebliğ tarihi ve açılan ilk davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi karşısında, süresinde ikame edilmemiştir. Hâl böyle iken, mahkemece hak düşürücü sürenin geçtiği ve bu sebeple davanın reddine karar verilmesi gerektiği nazara alınmaksızın işin esasına girerek davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.05.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.