Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/3351 Esas 2022/1022 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; davalı iş sahibi ile İzmir limanında kullanılmak üzere 3 adet "lastik tekerlekli liman vinç" imalatı, sevkiyatı ve montajı konusunda 10/08/2012 tarihli sözleşme imzalandığını, davacının sözleşme gereğince üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirdiğini, vinçleri çalışma yerinde monte ettiğini, geçici kabullerinin yapılmasından sonra her 3 vincin gövde dönüş sistemlerinde sorunlar çıktığını, bu sorunların sözleşmede belirtilen sürede tamamlanmadığı gerekçesi ile sözleşmenin cezai şart maddeleri gereğince davalının 72 gün gecikme olduğu gerekçesi ile müvekkiline 805.284,00 Euro tutarında haksız gecikme cezası uygulayarak hakedişinden kesinti yaptığını, haksız tahsil edilen cezai işlemin iptali ile 15/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek Merkez Bankasının yabancı para mevduatına uyguladığı en yüksek faizle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı iş sahibi vekili cevap dilekçesinde özetle; geçici kabul çalışmaları sonucu tespit edilen eksikliklerin 1 aylık süre içerisinde kesin kabule kadar davacı yüklenici tarafından giderilmesinin tutanak altına alındığını, geçici kabul ile kesin kabul arasında vinçlerin dönüş sistemlerinde arıza tespit edildiğini, kesin kabul işlemlerinin sözleşmede belirtilen süre içerisinde yapılamaması nedeni ile 1 aylık deneme süresinin sona erdiği 16/02/2015 tarihinden kesin kabul işlemlerinin tamamlandığı 29/04/2015 tarihine kadar her takvim günü için sözleşme bedelinin %0.1 oranında toplam 72 gün üzerinden davacı yükleniciye 805.284,00 Euro ceza kesildiğini, kesilen cezanın sözleşme hükümlerine uygun olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonunda, vinçlerde meydana gelen arızanın geçici kabulden sonra davacı yüklenici tarafından giderildiği, davacının vinçleri taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine uygun olarak davalı tarafa teslim ettiği tespit edilmekle davalının davacının hakedişinden kesmiş olduğu cezanın haksız olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, kararın davalı tarafından istinaf edilmesi sonucunda Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesince istinaf talebi esastan reddedilmiştir.
Karar, davalı iş sahibi vekilince temyiz edilmiştir.
Davacı yüklenici 10.08.2012 tarihli sözleşme ile “üç adet lastik tekerlekli mobil liman vinci” nin imalatı, sevkiyatı ve montajı işini üstlenmiştir. Sözleşmenin 10.3.1. maddesinde, teslimi yapılan vinçlerin geçici kabul işleminin tamamlanmasından sonra 1 aylık deneme süresinin başlayacağı, deneme süresinden sonra kesin kabul işlemlerinin yapılacağı, 33.1. maddesinde, yüklenicinin teslim, montaj ve ambalajlama şekli ve durumu, sözleşme ve şartnamelere uymayan veya eksik ve kusurlu oldukları tespit edilen malları, idarenin talimatı ile belirlenen süre içinde bedelsiz olarak değiştirmek veya düzeltmek zorunda olduğu, bundan dolayı bir gecikme olursa sözleşmenin gecikme cezasına ilişkin hükümlerinin uygulanacağı, 34.2. maddesinde de, yüklenicinin sözleşmeye uygun olarak malı süresinde teslim etmemesi halinde, gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin %0,1 oranında gecikme cezası uygulanacağı düzenlenmiştir.
Taraflarca 17.12.2004 tarihli geçici kabul tutanağı imzalanmış, belirtilen eksikliklerin bir aylık deneme süresi içinde giderilmesi davacı yükleniciden istenmiş, 26.12.2004 tarihinde de geçici kabul tutanağı onaylanmıştır. Deneme süresi devam ederken sözleşme konusu vinçlerin dönüş sistemlerinde arıza meydana gelmiş, buna dair 25.02.2015 tarihli düzenlenen tutanak taraflarca imzalanmıştır. Söz konusu tutanakta davalı idarenin, her üç vinçte de sorun olduğu, sorunların deneme süresi içinde meydana gelmesi, deneme sürecinin sekteye uğraması ve dönüş sisteminde değişikliğe gidilmiş olması nedeniyle verimli bir deneme sürecinin tamamlanamadığı, bu nedenle deneme süresinin 25.02.2015 tarihinden itibaren vinçlerdeki dönüş sistemi arızasının giderilmesi için 30 gün, yeni sistemin çalışıp çalışmadığının tespiti için de 30 gün olmak üzere toplam 60 takvim günü kadar uzatılmasına karar verdiği anlaşılmıştır. Davacının eksikliklerin giderildiğini bildirmesinden sonra taraflarca 29.04.2015 tarihinde işin kesin kabulü yapılmış, ancak davalı idare kesin kabulden önce 06.04.2015 tarihli ihtarı ile süresinde kesin kabulün yapılamaması nedeniyle sözleşmeden doğan cezai şart haklarını saklı tuttuğunu davacı yükleniciye bildirmiştir. Sözleşmenin 33.1 maddesine göre, sözleşme konusu vinçlerin eksik ve kusurlu olduğunun tespit edilmesi halinde iş sahibinin talimatı ile belirlenen süre içinde bu eksik ve kusurların bedelsiz olarak giderilmesi davacı yüklenicinin sorumluluğunda olup, bundan dolayı bir gecikme olursa gecikme cezası hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir. Söz konusu madde uyarınca, davacı yükleniciye eksik ve kusurların giderilmesi için verilecek süre cezalı süredir, idarenin süre vermesi ceza kesme hakkından vazgeçtiği anlamına gelmez. İş bu nedenle davalı iş sahibi idarenin, 1 aylık deneme süresinden sonra işin kesin kabulünün yapılmayarak işin teslim süresinin 72 gün uzamasına davacı yüklenicinin kendi kusuru ile sebebiyet vermesi nedeniyle hakedişten ceza kesintisi yapması hukuka uygun olup, mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken, kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın belirtilen nedenlerle bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesinin 28.01.2021 tarih ve 2020/300 Esas 2021/73 Karar sayılı kararın kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararının davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HMK 373/1 maddesi gereğince dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24.02.2022 gününde oy çokluğuyla karar verildi.
(Muhalif)
- MUHALEFET ŞERHİ -
Davacı ve davalı taraf arasında İzmir limanında kullanılmak üzere 3 adet “lastik tekerlekli liman vinç” imalatı, sevkiyatı ve montajı konusunda 10.08.2012 tarihinde sözleşme yapıldığı, davalının vinçleri yerine monte ettiği, 17.12.2014 tarihinde geçici kabul tutanağının düzenlenmesinden sonra monte edilen üç vincin geri dönüş sistemlerinde sorunlar çıktığı, bu sorunların sözleşmede belirtilen sürede tamamlanmadığı gerekçesiyle sözleşmedeki cezai şart maddeleri gereğince davacıya 805.284 Euro tutarında gecikme cezası uygulanarak hak edişinde kesinti yapıldığı ileri sürülerek haksız kesilen cezai işlem iptali ve kesilen miktarın faizi ile birlikte tahsiline ilişkin bir dava olduğu görülmektedir.
Davacı ve davalı arasında 10.08.2012 tarihinde sözleşme yapıldığı, vinçlerin yerine monte edildiği 17.12.2014 tarihinde geçici kabul belgesinin imzalandığı belgenin idare tarafından 26.12.2014 tarihinde onaylandığı, davalı firmanın tüm edimlerini yerine getirdiği, 31.08.2012 tarihinden itibaren imalat + montaj süresi 10 ay denenme süresi 1 ay olarak yüklenici tarafından kabul edildiği, buna akreditif açılma süresi 8 ay 19 gün, sözleşmenin 44/2 maddesi gereği yabancı istekliler için gümrükten çekme süresi 7,5 ay idare mahkemesi kararı gereği için durdurduğu süre olan 2 ay 27 gün eklendiğinde işin teslim süresinin 16.02.2015 tarihi olduğu anlaşılmaktadır.
17.12.2014 tarihli geçici kabul tutanağına göre taraflar arasında 16.01.2015-16.02.2015 tarihleri arası deneme süresi olarak belirlenmiştir. Bu deneme süresi içinde bir takım arızalar meydana gelmiş arızaların giderilmesi için kabul durum tutanağına göre yükleniciye 25.02.2015 tarihinden başlamak üzere 60 takvim günü süre verilmiştir. Sözleşmenin “sözleşme eklerine uymayan işler” başlıklı 33.1 maddesine göre; “yüklenici teslim, montaj, ambalajlama şekli ve durumu, sözleşme ve şartnamelere uymayan veya eksik ve kusurlu olduğu tespit edilen malları, idarenin talimatı ile belirlenen süre içinde bedelsiz olarak değiştirmek veya düzeltmek zorunda olduğu, budan dolayı bir gecikme olursa bu sözleşmenin gecikme cezasına ilişkin hükümlerinin uygulanacaktır” hükmü yer almaktadır. Sözleşmenin bu hükmü yorumlandığında idare yükleniciye kusurlu malı düzeltmesi için süre verecek, bu süre içesinde yüklenici eksik ya da kusuru gidermediği takdirde gecikme sebebiyle gecikme cezası uygulanacağı ön görülmüştür. Geçici kabul ve kabul durum tespit tutanaklarında yükleniciye arızaların giderilmesi için 60 gün süre verilmiş yüklenici de arızaları bu süre içerisinde gidermiş olduğundan sonuçta idare tarafından edimini tam ve zamanında yerine getiren yükleniciye deneme süresi içinde meydana gelen ve idare tarafından süre uzatımı verilen kısmi arızalardan dolayı kesin kabulünün geç yapılması nedeniyle cezai şart tatbik edilmesi tarafımızca mümkün görülmediğinden ve kararın onanması görüşünde olduğumdan sayın çoğunluğun görüşüne katılamamaktayım. Bu nedenle çoğunluğun bozma kararına muhalifim.