Abaküs Yazılım
10. Hukuk Dairesi
Esas No: 2021/7249
Karar No: 2021/12161
Karar Tarihi: 13.10.2021

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/7249 Esas 2021/12161 Karar Sayılı İlamı

Özet:


Davacı, davalının taksi durağına bağlı aracında şoför olarak çalıştığını ve hizmet akdine dayalı olarak işçi sıfatı ile çalıştığını iddia etmiştir. Mahkeme, yapılan inceleme sonucunda bağımlılık, zaman ve ücret unsurunu içerecek şekilde hizmet akdinin var olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir. Davacı vekili tarafından temyiz edilen kararda eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verildiği belirtilerek karar bozulmuştur.
Kararda geçen kanun maddeleri:
- İş Kanunu'nun 19. ve 20. maddeleri (işçi kavramı ve iş sözleşmesi)
- Vergi Usul Kanunu'nun 200. ve 213. maddeleri (vergi kayıtları ve vergi ödemeleri)
- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4. maddesi (sigortalılık)
- Türk Ticaret Kanunu'nun 573. maddesi (hasılat kirası)
10. Hukuk Dairesi         2021/7249 E.  ,  2021/12161 K.

    "İçtihat Metni"

    Mahkemesi :İş Mahkemesi
    No : 2019/124-2021/58
    Feri Müdahil : ... Başkanlığı adına Av. ...

    Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
    Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde ilamında belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
    Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
    1)Davacı vekili, müvekkilinin 01/09/1999 - 30/09/2003 ve 01/10/2005 - 15/07/2014 tarihleri arasında davalının Çimen Taksi Durağına bağlı ... plakalı ticari taksisinde hizmet akdine dayalı şoför olarak işçi sıfatı ile aralıksız çalıştığını, 15/07/2014 tarihinde işten çıkarıldığını, davalı tarafça 31/12/2010 tarihinden önceki çalışmalarının ... Başkanlığı"na bildirilmediğini, davacının işverene ait ticari takside davalının gözetim ve denetimi altında bağımlılık ilişkisi içerisinde çalıştığını, hizmet akdi ile çalıştığını gösteren trafik ceza tutanaklarının bulunduğunu belirterek davalı yanında 01/09/1999 - 30/09/2003 ve 01/10/2005 - 31/12/2010 tarihleri arasında aralıksız ve kesintisiz olarak hizmet akdine dayalı olarak çalıştığının tespitini talep etmiş olup bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde Mahkemece, araç için sabit bir miktarın araç sahibine ödenmesi, çalışma saatlerinin belirlenme şekli ve tüm dosya kapsamı değerlendirildiğinde taraflar arasında bağımlılık, zaman ve ücret unsurunu içerecek şekilde hizmet akdinin var olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de mahkemece eksik araştırma ile sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.
    Önceki bozma ilamı ile "...Bütün bu açıklamalar ışığında, mahkemece, davalı tarafın limit usulü çalışması iddiasının taraflar arasındaki hizmet akdinin mahiyetine etkili olmayacağı, davacının 31/12/2010 tarihinden sonrasına ilişkin olarak davalı işyerinden bildirimlerinin yapılmış olmasının taraflar arasında hizmet akdi bulunduğunu gösterdiği belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de; sonraki bildirimlerin varlığı tek başına hizmet akdinin göstergesi olmayıp, Mahkemece, davacının limit sözleşmesi dahilinde davalıya yaptığı ödemelerin elden mi yoksa bankadan mı yapıldığının araştırılması ile ödemelerin banka kanalıyla yapılması halinde banka kayıtlarının celbinin sağlanması ile somut olayın özelliklerinin irdelenmesi suretiyle taraflar arasındaki ilişkinin hasılat kirasına mı, yoksa hizmet akdine mi dayalı olduğunun belirlenmesi, hizmet akdinin varlığının tespiti halinde, şimdiki gibi sigortalı hizmetin tespitine karar verilmesi, aksi takdirde ise davanın reddine karar verilmesi..." gereğine işaret edilerek, karar bozulmuştur.
    Dava, hizmet tespiti istemine ilişkin olup Mahkemece yapılacak iş; taraflar arasındaki ilişkinin hasılat kirasına mı, yoksa hizmet akdine mi dayalı olduğunu hiçbir şüphe ve tereddüte yol açmayacak şekilde belirledikten sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir. Bu kapsamda; davacının Mahkemece bozma öncesi verilen kararı temyiz etmemesi karşısında ihtilaflı dönem olan 01.10.2005-21.12.2010 tarihleri arasına ilişkin olarak bu dönemde çalışan kişi ya da kişiler kolluk marifetiyle açık kimlik bilgileri ile birlikte tespit edilmeli ve tanık sıfatıyla bu kişilerin de ayrıntılı beyanları alınmalı, ... Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası’ndan ... plakalı araçta çalışan şoförlere ait kayıt tutulup tutulmadığı, tutulmakta ise o dönemde iş yerinde çalışan şoför ya da şoförler sorularak tespit edilmeli, kayıt tutulmaması hâlinde ise ihtilaflı dönemde anılan duraklardaki araç malikleri tespit edilerek, bu araç maliklerine ait araçlarda çalışan şoför ya da şoförler belirlenerek, tanık olarak dinlenmeleri, ihtilaflı dönemde söz konusu araca ait vergi kayıtları getirtilerek vergi ödemelerinin kim ya da kimler tarafından yapıldığı belirlenmeli, ... Vergi Dairesi Taşıtlar Vergi Dairesi Müdürlüğü"nden gönderilen ve 09.12.2005- 04.03.2010 tarihleri arasında davacı ve davalı ile birlikte başka kişiler adına da trafik cezası kesildiği anlaşılmakla; bu kişilerden mahkemece beyanları alınmayanların beyanlarına başvurulmalı, re’sen tespit edilecek tanıklardan aynı takside şoförlük yaptığı iddiası olanların hizmetlerinin tespiti açısından hizmet cetvelleri celp edilmeli ve varsa ilgili dönem için 1479 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılıkları araştırılmalı, ticari aracın işletilmesine ilişkin ekonomik riskin kime ait olduğu, aracın davalı ..."a bırakılıp bırakılmadığı hususları araştırılmalı ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 21.02.2019 tarih ve E. 2015/10-2908, K. 2019/192 sayılı ilamı da dikkate alınarak yukarıda belirtilen araştırmalar ile dosyada bulunan diğer deliller birlikte değerlendirilerek davacı ile davalı ... arasındaki ilişkinin, hasılat kirasına ya da hizmet akdine dayanıp dayanmadığı, hizmet akdine dayanması halinde ise çalışılan dönem ve çalışmanın tam süreli veya kısmi süreli olup olmadığı hususu soruşturulmalı, bu konuda yeterli ve gerekli tüm araştırma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip, takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
    Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
    O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
    SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 13.10.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.


    Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.

    Son Eklenen İçtihatlar   AYM Kararları   Danıştay Kararları   Uyuşmazlık M. Kararları   Ceza Genel Kurulu Kararları   1. Ceza Dairesi Kararları   2. Ceza Dairesi Kararları   3. Ceza Dairesi Kararları   4. Ceza Dairesi Kararları   5. Ceza Dairesi Kararları   6. Ceza Dairesi Kararları   7. Ceza Dairesi Kararları   8. Ceza Dairesi Kararları   9. Ceza Dairesi Kararları   10. Ceza Dairesi Kararları   11. Ceza Dairesi Kararları   12. Ceza Dairesi Kararları   13. Ceza Dairesi Kararları   14. Ceza Dairesi Kararları   15. Ceza Dairesi Kararları   16. Ceza Dairesi Kararları   17. Ceza Dairesi Kararları   18. Ceza Dairesi Kararları   19. Ceza Dairesi Kararları   20. Ceza Dairesi Kararları   21. Ceza Dairesi Kararları   22. Ceza Dairesi Kararları   23. Ceza Dairesi Kararları   Hukuk Genel Kurulu Kararları   1. Hukuk Dairesi Kararları   2. Hukuk Dairesi Kararları   3. Hukuk Dairesi Kararları   4. Hukuk Dairesi Kararları   5. Hukuk Dairesi Kararları   6. Hukuk Dairesi Kararları   7. Hukuk Dairesi Kararları   8. Hukuk Dairesi Kararları   9. Hukuk Dairesi Kararları   10. Hukuk Dairesi Kararları   11. Hukuk Dairesi Kararları   12. Hukuk Dairesi Kararları   13. Hukuk Dairesi Kararları   14. Hukuk Dairesi Kararları   15. Hukuk Dairesi Kararları   16. Hukuk Dairesi Kararları   17. Hukuk Dairesi Kararları   18. Hukuk Dairesi Kararları   19. Hukuk Dairesi Kararları   20. Hukuk Dairesi Kararları   21. Hukuk Dairesi Kararları   22. Hukuk Dairesi Kararları   23. Hukuk Dairesi Kararları   BAM Hukuk M. Kararları   Yerel Mah. Kararları  


    Avukat Web Sitesi