BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ : ... 5. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 44. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalıya ait market zincirinde 14/03/2003 tarihinde plasiyer olarak işe başladığını, 23/09/2017 tarihinde işverenin artık kendisi ile çalışmak istemediğini beyan ederek iş akdini feshettiğini, müvekkil tarafından ... ... Noterliği vasıtası ile gönderilen 07/12/2017 tarihli temerrüt ihtarnamesine cevaben işverenin .... Noter vasıtası ile cevabi ihtarname düzenlediğini, bu ihtarnamede işverenin müvekkilin başka bir yerde işe başlamak üzere işten ayrıldığının belirtildiğini, ancak bunun gerçek olmadığını, müvekkilinin aylık 5.000,00 TL ücretle çalıştığını, ücretin elden ödendiğini, davacının 02:00’de işe başlayıp 15:00’e kadar çalıştığını, dini bayramlarda çalışmadığını ancak sair milli bayram ve genel tatillerde çalıştığını iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, müvekkilinin Atatürk Orman Çiftliği"nin ürünlerinin bakkal ve marketlere taşınma işini yaptığını, 2017 yılında bakkal grubu hariç zincir marketlere taşıma işiyle ilgili ihalenin ... Ltd Şti.’nin aldığını, bakkal grubuna taşıma işinin müvekkile kaldığını, davacının yeni dönem ihaleyi alan diğer firma ile 25/09/2017 tarihli iş sözleşmesi imzaladığını, ilgili Firmanın 29/09/2017 tarihinde işe başlayacak personel listesini Atatürk Orman Çiftliğine bildirdiğini, bu listede davacının da bulunduğunu, bu firmanın tecrübeli işçileri işe almak için davacını öz dayısı olan ...’u işe aldığını, bu kişinin ilk önce müvekkil Firmanın çalışanları ile irtibata geçerek ilk başta davacı ... ile oğulları ..., ... ve ...’ı işe aldığını, 23/09/2017 tarihinde bu kişilerin şirkete gelip diğer firmaya geçmeleri nedeni ile çıkışın yapılmasını istediklerini, müvekkilinin bu talep üzerine 25/09/2017 tarihinde çıkış işlemlerini yaptığını, davacının 25/09/2017 gecesini 26/09/2017 gününe bağlayan gece ... Ltd Şti. nezdinde dağıtıma çıktığını, bu hususun Atatürk Orman Çiftliği kayıtlarında sabit olduğunu, bu durumun iş akdinin davacı tarafından haklı bir sebep olmaksızın feshedildiğini gösterdiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, iş akdinin feshine ilişkin olarak ; davacı Atatürk Orman Çiftliği"nin dağıtım işini ihale alan davalı şirketin işçisi olarak çalıştığı, beyan ve belgelerden anlaşıldığı üzere yeni dönem ihalesinin davalı işveren tarafından kaybedilmesi üzerine davacı ihaleyi alan yeni şirket bünyesinde işe devam ettiği, davacının yeni işyerine başlamak için yapılan başvuru evraklarını fesihten önce yani 21/09/2017 tarihinde hazırlandığının tespit edildiği, bu durumda davacının iş akdini kendisinin feshettiğinin anlaşıldığı, feshe bağlı alacaklar olan kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti alacaklarının varit bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, davacı tarafın istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.2 maddesi gereğince kabulü ile İlk Derece Mahkemesi Kararının kaldırılmasına yeniden esas hakkında,
“B) DAVANIN KISMEN KABULÜNE,
-Brüt 52.896,53 TL kıdem tazminatı alacağının iş akdinin feshi tarihi olan 23.09.2017 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
-Brüt 27.587,25 TL yıllık ücretli izin alacağının temerrüt tarihi olan 10.12.2017 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
-Brüt 21.621,18 TL fazla çalışma alacağının temerrüt tarihi olan 10.12.2017 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
-Brüt 1.571,69 TL ulusal bayram ve genel tatil alacağının temerrüt tarihi olan 10.12.2017 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
-İşçilik alacaklarından brüt olarak hüküm altına alınanlardan yasal kesintilerin infaz sırasında nazara alınmasına,
-İhbar tazminatı alacağına yönelik talebin REDDİNE,” karar verilmiştir.
Temyiz başvurusu :
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacının yıllık izin ücreti alacağı olup olmadığı konusunda da taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir sebeple sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı olup olmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü, işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile ispatlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
İşçinin uzun süre yıllık izin kullandırılmadığı iddiaları karşısında 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 31.maddesinde öngörülen davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde hâkimin davacı işçiyi bizzat dinleyerek çalışma ve dinlenme süreleri konusunu açıklığa kavuşturması gerekir. Dairemizce uzun süre kavramı beş yıl ve daha fazla süre olarak değerlendirilmiş olup, kullandırılmadığı iddia edilen izin süresinin toplamda beş yıllık veya daha fazla olması halinde anılan hüküm çerçevesinde uygulama yapılmalıdır.
Somut uyuşmazlıkta, davacı davalı işyerinde 14.03.2003-23.09.2017 tarihleri arasında 14 yıl 6 ay 11 gün süre ile çalışmış olup, dava dilekçesinde de hangi yıl veya dönem olduğuna ilişkin bir somutlaştırma yapılmaksızın kullandırılmayan yıllık izin ücretlerinin ödenmediğini iddia ederek izin alacağını talep etmiştir. Mahkemece, davacının hizmet süresine göre 250 gün ücretli izne hak kazandığı kabul edilerek yıllık izin ücreti hüküm altına alınmıştır. Davacının iddiası hayatın olağan akışına aykırı olduğundan, hakimin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde düzenlenen davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde; Mahkemece, davacı asil çağrılarak çalışma süresi boyunca yıllık izin kullanıp kullanmadığı konusundaki beyanının alınmasından sonra sonucuna ve tüm dosya kapsamına göre değerlendirme yapılarak bir karar verilmesi gerekmektedir.
Netice itibariyle; Mahkemenin, hakimin davayı aydınlatma ödevi gözetilmeksizin eksik incelemeyle yazılı şekilde karar vermesi bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 02.02.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.