![Abaküs Yazılım](/3.png)
Esas No: 2020/9004
Karar No: 2021/12158
Karar Tarihi: 13.10.2021
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2020/9004 Esas 2021/12158 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
Dava, Kurum işleminin ve ihtirazi kayıtla Kuruma verilen 2015/1- 2- 4- 5- 7- 8- 10. aylara ilişkin ek aylık prim hizmet belgelerinin iptaline karar verilmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılarak, davanın reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davalı Kurumun Gaziemir Sosyal Güvenlik Merkezinde ...sicil sayılı dosyada işlem görmekte olan müvekkili şirkete ait grosmarket işyerinde ... T.C.kimlik numaralı ... isimli personelin Veteriner Hekim olarak çalıştığını, Gaziemir Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından müvekkili şirkete gönderilen 7.4.2017 tarihli, 1989953 sayılı yazı ile Kadim Servisinin 02.02.2017 tarihli, 1445241 sayılı yazısına istinaden, adı geçen veteriner hekim ile ilgili olarak 2015/01-02-04-05-07-08 ve 10.aylara ilişkin günsüz ek aylık sigorta prim hizmet belgelerinin düzenlenerek tahakkuk edecek prim borçlarının da ödenmesinin istendiğini, itiraz neticesinde itirazının reddine karar verildiğini, oysa, davalı Kurumca yapılan işlemin hukuka aykırı olduğunu, sigortalı ... ile bağıtlanan 25.8.2014 tarihli ve 1 yıl süreli veteriner hekim hizmet sözleşmesinde; aylık ücretinin net 2900,00.-TL, 2.12.2015 tarihli ve yine 1 yıl süre veteriner hekim hizmet sözleşmesinde ise; aylık ücretinin net 3000,00.-TL olarak belirlendiğini, sigortalı ...’e ilişkin 2015 yılının bordrolarına bakıldığında, adı geçene o yıl toplam olarak net 38773,58.-TL ücret ödendiğinin görüleceğini, diğer taraftan, bazı aylarda (örneğin 2015/1-2 aylarında) personelin çalıştığı market içerisinde maaşından kesilmesi koşulu ile yaptığı alışveriş tutarı da bordroda kredili alışveriş adı altında gösterilerek maaşından kesildiği halde bu kesintinin dahi Kurum tarafından dikkate alınmadığını, çalışanlara ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapıldığından, Kuruma ücretlerinin eksik bildirilmesi ve primlerinin eksik yatırılması diye bir uygulamanın söz konusu olamayacağını, ancak, müvekkili şirketin, Kurumun söz konusu işlemi uyarınca yaptığı itirazında reddedilmesi üzerine 2015/1-2-4-5-7-8-10 aylara ilişkin ek aylık prim hizmet belgelerini düzenleyerek “ihtirazi kayıtla” davalı Kuruma verdiğini beyanla sigortalı çalışan ... ile ilgili olarak 2015/1-2-4-5-7-8-10.aylara ilişkin günsüz ek aylık prim hizmet belgelerinin düzenlenerek tahakkuk edecek prim borçlarının ödenmesi yönündeki davalı Kurumun 7.4.2017 tarihli, 1989953 sayılı işleminin hukuka aykırı olduğunun tespiti ile iptaline, müvekkili şirket tarafından ihtirazi kayıtla Kuruma verilen Veteriner Hekim ...’le ilgili 2015/1-2-4-5-7-8-10.aylara ilişkin ek aylık prim hizmet belgelerinin de iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Kurumda ...sicil numaralı dosyada işlem gören...Cad. No:282 Gaziemir/... adresinde bulunan davacı şirkete ait işyerinin 1.1.1998 tarihi itibariyle 506 sayılı Yasa kapsamına alındığını, SGK ... İl Müdürlüğü Kadim Servisinin 2.2.2017 tarihli, 1445241 sayılı yazısına istinaden, ekinde bulunan 2.2.2015 (2.12.2015 olacak) tarihli Türk Veterinerler Birliği ... Veteriner Hekimler Odasının “Gıda İşletmelerinde Çalışan Veteriner Hekim Hizmet Sözleşmesine göre; ... T.C.kimlik nolu ...’in aylık net ücretinin 3000,00.-TL net olarak belirtilmiş olması nedeniyle, adı geçen sigortalının hizmet döküm cetveli kontrol edildiğinde, 2015/1-2-4-5-7-8-10.aylara ilişkin prime esas kazançlarının eksik bildirildiği tespit edilmiş olduğundan, söz konusu aylara ait ek aylık prim hizmet belgelerinin düzenlenerek tebliğ tarihinden itibaren Kuruma verilmesinin 7.4.2017 tarihli, 1989953 sayılı yazı ile işveren şirketten istenildiğini, davacı şirketin 4.5.2017 tarihli, 5831539 varide sayılı dilekçesi ile bahsi geçen aylar için eksik prim yatırılmasının söz konusu olmadığını belirterek Kurumca yapılan ek prim belgesi istenmesine ilişkin olarak itirazda bulunduğunu, davacının yasal süresi içinde yapılan itirazının S.S.İ.Y.nin 113.maddesi uyarınca oluşturulan İtiraz Komisyonunca incelenmesi sonucunda; itirazın reddine karar verildiğini, müvekkili Kurumca 5510 sayılı Yasanın 59/7 ve 86.maddesi uyarınca yapılan işlemlerde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığını beyanla davanın reddi gereğini savunmuştur.
Dahili davalı ... cevap dilekçesinde özetle; ... Grosmarkete ait Gaziemir’deki işyerinde veteriner hekim olarak çalışmış olduğu 2015 yılında işveren şirket tarafından bütün maaşlarının tam olarak banka hesabına yatırıldığını ve bordrolarında da aynen ödenen tutarların gösterildiğini, bu nedenle 2015 yılına ilişkin olarak işveren şirketten ne ücret ne de başka bir alacağının bulunmadığını, kendisine yapılan ödemelere ilişkin SGK primlerinin eksik ödenmesi şeklinde bir hak kaybının kesinlikle söz konusu olmadığını, tam tersine yıllık ölçekte bakıldığında odanın belirlediği net asgari ücretin üzerinde bir maaşın eline geçtiğini, ayrıca, çalıştığı şirkette yapmış olduğu alışveriş tutarlarının da maaşlarından kesildiğini ve bordrolara da kredili alışveriş adı altında yansıtıldığını, bu nedenle de bazı aylardaki bordrolarda aldığı net maaş tutarının Odanın asgari ücret tutarının altında eksik olarak görülebildiğini beyanla davanın reddi gereğini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
"1-Davanın kabulü ile;
- Davacı ... Grosmarket ... Alışveriş Hiz.Ltd.Şti.ne ait ...sicil sayılı işyerinde sigortalı olarak çalışan ... ile ilgili olarak 2015/01-02-04-05-07-08 ve 10.aylara ilişkin günsüz ek aylık prim hizmet belgesi düzenlenerek tahakkuk edecek prim borçlarının ödenmesi yönündeki davalı Kurumun 7.4.2017 tarihli, 1989953 sayılı işleminin iptaline,
- Davacı ... Grosmarket ... Alışveriş Hiz.Ltd.Şti. tarafından ihtirazi kayıtla Kuruma verilen Veteriner Hekim ... ile ilgili 2015/01-02-04-05-07-08 ve 10.aylara ilişkin ek aylık prim hizmet belgelerinin de iptaline" karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
" A-) 1- Davalı SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle; ... 1. İş Mahkemesi"nin 30.07.2018 tarih, 2017/257 Esas ve 2018/339 Karar sayılı kararı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca kaldırılmasına,
2- Davanın reddine" karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, davaya konu kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Somut uyuşmazlıkta, davacı şirket ile davalı ... arasında 1 yıl süreli ve 25.08.2014 tarihli sözleşme ile davacıya aylık net 2.900 TL ve 02.12.2015 tarihli sözleşme ile de aylık net 3.000 TL verileceğinin kararlaştırıldığı, davalı kurum tarafından bu sözleşmelere istinaden davalı sigortalının primlerinin eksik yatırıldığı gerekçesiyle 7.4.2017 tarihli, 1989953 sayılı işlemle 2015/01-02-04-05-07-08 ve 10.aylara ilişkin ek aylık prim hizmet belgesi düzenlenerek tahakkuk edecek prim borçlarının ödenmesi yönünde davacı şirkete bildirimde bulunulduğu, davacı şirketin yasal sürede itirazı üzerine davalı kurum tarafından itirazın reddine karar verildiği, red kararında 02.12.2015 tarihli dilekçenin 02.02.2015 tarihli olduğu şeklindeki yanılgılı değerlendirme ile yürürlükte olmayan sözleşme hükümlerine dayanılarak ve prime esas kazanç tespitinde yatırılması gereken prim bedelleri üzerinden değil aylık net ücret üzerinden yapılan değerlendirme ile işlem tesis edildiği, Mahkemece davanın kabulüne dair verilen kararın, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından kaldırılarak, söz konusu döneme ait eksik bildirimlerin dayanağı olarak, sigortalının işyerinden yaptığı kredili alışveriş, sağlık prim avansı, ayni bayram / yılbaşı yardımı ve iş avansı gibi kavramlarla belirtilmiş ise de özel kesintiler olarak belirtilen bu tutarların Kurumun prim alacağına etkisinin bulunamayacağı, sigortalının işyerinden yaptığı alışveriş tutarının primden muaf bir ödeme olarak dikkate alınmaması gerektiğinin gözetilmediği belirtilerek davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanaklarından olan 5510 sayılı Kanunun “Prime esas kazançlar” başlığını taşıyan 80. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, 4/1(a) maddesi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançlarının hesabında; idare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin, brüt toplamının esas alınacağı öngörülmüştür.
Buna göre, maddenin 1/(b) bendinde sayılan istisnalara girmemesi koşuluyla hizmet akdi karşılığı elde edilen gelirlerden sigorta primi kesilmesi asıldır. Anılan Kanunun 3. maddesinde ücret, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara saatlik, günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak para ile ödenen ve süreklilik niteliği taşıyan brüt tutar olarak tanımlanmış, 4857 sayılı İş Kanununun 32. maddesinde de genel anlamda ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar olarak tarif edilmiştir. 5510 sayılı Kanunun 80. maddesinin 1. fıkrasının (a)/(1) alt bendindeki “ücretler” kavramı içine asıl ücretle birlikte fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri gibi unsurlar da girmektedir. (3) numaralı alt bend gereğince, idare veya yargı makamları tarafından belirlenen ücretlerin prim hesabına esas alınabilmesi için bu tür kazançlara hak kazanmak yeterli olmamakta, işçilik alacaklarına ilişkin taraflar arasında çıkan uyuşmazlıkta mahkemece verilen karar sonrasında işçiye (sigortalıya) ödeme yapılmış olması aranmakta, bu durumda, yargı kararı ile hak kazanılan ücret niteliğindeki kazançların primlerinin sigortalı payının infaz sırasında sigortalıya yapılan ödemeden düşülmesi işverenin Kuruma karşı prim yükümlülüğünü kaldırmadığı da dikkate alınmak suretiyle, ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına dâhil edilmesi, hizmet akdi daha önceki bir tarihte sona erdiği takdirde ise yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerekmektedir.
Somut olaya dönüldüğünde, yukarıdaki yasal düzenlemeler ve açıklamalar ışığında, davalı ..."e ait ücret bordroları incelendiğinde, prime esas kazançların brüt ücret üzerinden tam ödendiği, net ücretteki eksikliğin primle alakalı bir durum olmadığı, başka bir ifadeyle primlerin değil ücretin, işyerindeki alışveriş vs. gibi özel nedenlerle eksik ödendiği, bu durumun primlere yansıtılmadığı ve dolayısıyla eksik bildirilen prime esas kazanç tutarı bulunmadığı anlaşıldığından, davalının bordrolardaki net ücretinin eksik gösterildiği gerekçesiyle kurum tarafından prim borcu çıkartılması hatalı olup, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmektedir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin davacının istinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddine ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine 13.10.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.