22. Hukuk Dairesi Esas No: 2016/16819 Karar No: 2019/14368 Karar Tarihi: 27.06.2019
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2016/16819 Esas 2019/14368 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacı benzin istasyonunda çalışan pompa görevlisi olarak çalışmaktadır. İşinin ağırlaştırılması ve alacaklarının ödenmemesi nedeniyle iş akdini haklı nedenle feshettiği için kıdem tazminatı, ücret alacağı, fazla çalışma, ulusal bayram genel tatil ve hafta tatili ücret alacaklarının davalıdan tahsili talep edilmiştir. Mahkeme, toplanan delillere göre ve bilirkişi raporu doğrultusunda davacının kısmen haklı olduğuna hükmetmiştir. Ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Dairemizin yerleşik uygulamasına göre, bir işçinin günde en fazla fiilen 14 saat çalışabileceğinin kabulü gerekmektedir. Bu nedenle, 2012 yılı öncesindeki dönem için belirtilen esaslar doğrultusunda hesaplanacak fazla mesai alacağının hüküm altına alınması gerektiği belirtilmiştir. Bu karar kanun maddesi olarak İş Kanunu'nun 63. ve 64. maddesi ile Türk Borçlar Kanunu'nun 610. maddesi konularına ilişkindir.
22. Hukuk Dairesi 2016/16819 E. , 2019/14368 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti: Davacı vekili, davalıya ait benzin istasyonunda pompacı olarak çalışan davacının işinin ağırlaştırılması, ve alacaklarının ödenmemesi nedeniyle iş akdini haklı nedenle feshettiğini belirterek kıdem tazminatı ve ücret alacağı ile fazla çalışma, ulusal bayram genel tatil ve hafta tatili ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir. Davalı Cevabının Özeti: Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur. Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece, toplanan delillere göre ve bilirkişi raporu doğrultusunda yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Temyiz: Kararı davalı vekili temyiz etmiştir. Gerekçe: 1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir. 2-Taraflar arasında davacının fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır. Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır. Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır. İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. Somut uyuşmazlıkta, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda 2012 yılı öncesi ve sonrası için farklı hesaplama yapılmıştır. 2012 yılı öncesinde 24 saat çalışıp 24 saat dinlenme esasına göre çalışan davacının toplamda ayda 15 kez ve 105 saat nöbet tuttuğu kabul edilerek hesaplama yapılmıştır. 2012 yılı öncesindeki fazla çalışma hesabı bakımından Mahkemece bu rapora itibar edilerek hüküm kurulmuş ise de hesap hatalıdır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Dairemizin yerleşik uygulamasına göre, bir işçinin günde en fazla fiilen 14 saat çalışabileceğinin kabulü gerekir. Bu durumda, 24 saat çalışıp 24 saat dinlenme usulüyle yapılan çalışmalarda, bir hafta üç gün diğer hafta ise dört gün çalışma yapılacağından, haftalık normal çalışma süresi dolmamış olsa dahi günlük 11 saati aşan çalışmaların fazla çalışma sayılması nedeniyle, bu çalışma sisteminde işçi ilk bir hafta (3x3=) 9 saat, takip eden hafta (4x3=) 12 saat fazla çalışma yapmış sayılmalıdır. Yapılacak iş, 2012 yılı öncesindeki dönem için belirtilen esaslar doğrultusunda hesaplanacak fazla mesai alacağının hüküm altına alınmasıdır. Mahkemece bu husus gözetilmeden karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının talep halinde ilgiliye iadesine, 27.06.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.