18. Hukuk Dairesi Esas No: 2015/8695 Karar No: 2016/4166 Karar Tarihi: 10.03.2016
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2015/8695 Esas 2016/4166 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Mahkeme, bir taşınmazın kamulaştırma bedelini tespit etmek ve idare adına tescil etmek için açılan bir davayı kabul etmiş. Ancak, davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz istemi kabul edilmiş ve mahkemenin yetersiz bir araştırma ve inceleme yaptığına karar verilmiştir. Hüküm uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti için Kamulaştırma Kanunu'nun 11. maddesinin özellikle arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca belirlenen kıymet takdiri esaslarına uyulması gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, 2942 sayılı Kanun'un 4650 sayılı Kanunla değiştirilen 10. maddesi uyarınca, hakim, bilirkişi raporlarını ve tarafların beyanlarını dikkate alarak adil ve hakkaniyete uygun bir kamulaştırma bedeli tespit etmelidir. Bu kararda benimsenen kuralın, Yargıtay tarafından kararlı bir şekilde uygulandığı belirtilmiştir. Ancak, mahkeme, acele el koyma dosyasında takdir edilen bedellerin ortalaması alınarak kamulaştırma bedeli hükmetmiştir. Bu karar, esasları göz önünde bulundurulmadan verildiği için bozulmuştur. Kararda belirtilen kanun maddeleri, kamulaştırma bedeli tespiti için yapılması gerekenlere dikkat çekmektedir.
18. Hukuk Dairesi 2015/8695 E. , 2016/4166 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, ... İli ... İlçesi ... Mahallesi 9053 ada 9 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli değildir. Şöyle ki; Mahkemece, dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğu kabul edildiğine göre; Kamulaştırma Kanunu"nun kıymet takdiri esaslarını gösteren 11.maddesinin 1.fıkrasının özellikle arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca, kamulaştırma gününden önce özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değerinin tesbiti ve bedelin tesbitinde etkisi olan diğer unsurlar da dikkate alınarak her unsurun gerekçeleri ve değere katkı oranları ayrı ayrı belirlenip dayanakları gösterilmek suretiyle kamulaştırma bedelinin tespiti gerekmektedir. 2942 sayılı Yasa"nın 4650 sayılı Yasayla değişik 10. maddesi hükmüne göre "kamulaştırma bedelinin tespiti" davasında hakim, bilirkişi kurulunun 11. maddedeki esaslar doğrultusunda değerlendirme tarihi itibariyle taşınmaz malın değerini belirleyen rapor veya raporları ile tarafların yargılama aşamasındaki beyanlarından yararlanarak adil ve hakkaniyete uygun bir kamulaştırma bedeli tespit eder. Anılan Yasa"nın 8. maddesi uyarınca kıymet takdir komisyonunun belirlediği değer ya da bu madde uyarınca yapılan pazarlık aşamasında taşınmaz mal sahibinin istediği veya kendisine idarece önerilmiş olan bedel ya da Yasa"nın 27. maddesi uyarınca acele el koyma ve bedel tespiti davasında belirlenen değer, davada tarafları bağlamayacağı gibi mahkemece de dikkate alınamaz. Yargıtayca benimsenip kararlılıkla uygulanan kural böyle iken, somut olayda Kamulaştırma Yasası"nın 27. maddesi gereğince acele el koyma dosyasında tespit edilen delillerde dikkate alınarak bilirkişi kurullarınca dava tarihi itibariyle değerlendirme yapılarak alınacak rapor doğrultusunda gerekli denetimler yapıldıktan sonra bedel taspiti gerekirken, mahkemece değerlendirme tarihi 2013 yılı olan aynı taşınmaza ilişkin olarak açılmış ancak husumetten ret ile sonuçlanmış davadaki bedel ile acele el koyma dosyasında takdir edilen acele el koyma bedelinin ortalamasının alınarak bulunan bedele kamulaştırma bedeli olarak hükmedilmiş olması doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, işbu kararın tebliğinden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 10.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.