Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava Türü : Alacak


YARGITAY İLAMI


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı davalı şirkette 18/07/2006-30/09/2009 tarihleri arasında çalıştığını, iş akdinin haksız nedenle işverence feshedildiğini iddia ederek kıdem tazminatı ile bazı işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
İş sözleşmelerinde fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dahil olduğu yönünde kurallara sınırlı olarak değer verilmelidir. Dairemiz, 270 saatle sınırlı olarak söz konusu hükümlerin geçerli olduğunu kabul etmektedir.
Günlük çalışma süresinin onbir saati aşamayacağı Kanunda emredici şekilde düzenlendiğine göre, bu süreyi aşan çalışmaların denkleştirmeye tabi tutulamayacağı, zamlı ücret ödemesi veya serbest zaman kullanımının söz konusu olacağı kabul edilmelidir.
Yine işçilerin gece çalışmaları günde yedibuçuk saati geçemez (İş Kanunu, Md. 69/3). Bu durum günlük çalışmanın, dolayısıyla fazla çalışmanın sınırını oluşturur. Gece çalışmaları yönünden, haftalık kırkbeş saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da günde yedibuçuk saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmelidir. Dairemizin kararları da bu yöndedir.
Fazla çalışma yönünden diğer bir yasal sınırlama da, İş Kanununun 41 inci maddesindeki, fazla çalışma süresinin toplamının bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamayacağı şeklindeki hükümdür. Ancak bu sınırlamaya rağmen işçinin daha fazla çalıştırılması halinde, bu çalışmalarının karşılığı olan fazla mesai ücretinin de ödenmesi gerektiği açıktır. Yasadaki sınırlama esasen işçiyi korumaya yöneliktir.
Fazla çalışmanın belirlenmesinde, 4857 sayılı Yasanın 68 inci maddesi uyarınca ara dinlenme sürelerinin de dikkate alınması gerekir.
Fazla çalışmaların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde Yargıtay’ca hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği istikrarlı uygulama halini almıştır.
Davacı davalı işyerinde kat görevlisi olarak temizlik işlerinde çalışmış olup haftada 6 gün günlük 3-4 saat fazla mesai yaptığını ayda 2 pazar ise 08.00-18.00 saatleri arasında çalıştığını ancak fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini iddia etmiştir.
Yargılama sırasında dinlenen davacı tanığı ... sabah 07.20"de işe başlayıp akşam en erken 18.00-18.20 gibi çıktıklarını, cumartesi günü 07.20"den akşam 18.00"e kadar çalıştıklarını ve ayda en az 1 pazar da aynı şekilde akşama kadar çalıştıklarını, davacı tanığı ... da davacının sabah 07.20"den akşam en erken 18.00 gibi çıktıklarını, cumartesi günü sabah 07.20"den akşam 15-16-17.00"ye kadar çalıştıklarını ayda en az 1 pazar da akşama kadar çalıştıklarını beyan etmişlerdir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda tanık anlatımları ve puantaj kayıtlarının nazara alındığı belirtilerek davacının 08.00-18.00 saatleri arasında 1 saat ara dinlenmesi ile hafta içi 5 gün 45 saat çalıştığı, pazar çalışmasındaki fazla çalışma ve cumartesi günü çalışmaları da dikkate alınarak davacının haftada 7 saat fazla mesai yaptığı kabul edilmiştir.
Somut olayda dosya arasında 2010 yılı 1. ay ve 4. aya ait işyeri giriş çıkış kayıtları ve 2006 ve 2007 yıllarına ait birkaç aya ilişkin nöbet çizelgeleri bulunmaktadır. Mahkemece davacının tüm dönem çalışması için aynı saat aralıkları esas alınarak fazla mesai ücreti hesaplanmıştır. Yapılacak iş çizelge olan dönem için çizelgeye göre çizelge bulunmayan dönem için ise tanık beyanlarına itibarla davacının temyizi bulunmadığından davalı yararına kazanılmış hak oluştuğu da gözetilerek fazla mesai ücret alacaklarının bilirkişiye denetime elverişli bir şekilde rapor hazırlatılarak açıkça belirlenmesidir. Mahkemece yazılı şekilde denetime elverişli olmayan bilirkişi raporuna itibarla fazla mesai ücret alacağı talebinin kabul edilmesi hatalı olup bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 10.05.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.