10. Hukuk Dairesi 2014/11464 E. , 2014/17433 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Bakırköy 32. İş Mahkemesi
Tarihi : 17.01.2014
No : 2013/259-2014/6
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekillerince tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur.Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalı, diğer taraftan, 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi hükmüne göre; Kuruma bildirilmeyen hizmetlerin sigortalı hizmet olarak değerlendirilmesine ilişkin davanın, tespiti istenen hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içinde açılması gerekir. Bu yönde, anılan madde hükmünde yer alan hak düşürücü süre; yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalışmaları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar için geçerlidir. Bir başka anlatımla; sigortalıya ilişkin olarak işe giriş bildirgesi, dönem bordrosu gibi yönetmelikte belirtilen belgelerin Kuruma verilmesi yada çalışmaların Kurumca tespit edilmesi halinde; Kurumca öğrenilen ve sonrasında kesintisiz biçimde devam eden çalışmalar bakımından hak düşürücü sürenin geçtiğinden söz edilemez. Ne var ki; sigortalının Kuruma bildiriminin işe giriş tarihinden sonra yapılması, bir başka ifade ile sigortalının hizmet süresinin başlangıçtaki bir bölümünün Kuruma bildirilmeyerek sonrasının bildirilmesi ve Kuruma bildirimin yapıldığı tarihten önceki çalışmaların, bildirgelerin verildiği tarihide kapsar biçimde kesintisiz devam etmiş olması halinde, Kuruma bildirilmeyen çalışma süresi yönünden hak düşürücü sürenin hesaplanmasında; bildirim dışı tutulan sürenin sonu değil, kesintisiz olarak geçen çalışmaların sona erdiği yılın sonu başlangıç alınmalıdır.
Eldeki davada, davacı, 01.10.1996-31.08.2001 tarihleri arası geçen çalışmaların tespitini istemiştir. Davacının, hizmet cetvelinin incelenmesinden, 28.10.1999-31.08.2001 tarihleri arasında kesintili çalışmalarının bulunduğu ayrıca dosyada, 28.10.1999, 13.03.2001 tarihlerinde 2 adet işe giriş bildirgesinin de mevcut olduğu, 28.10.1999 tarihli işe giriş bildirgesi üzerinde yapılan imza incelemesinden davacının el ürünü olmadığının tespitinin yapıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, kısmen kabul kararı ile davacının 13.04.1998 -15.06.1998 vize dönemi haricinde davalı S. Giyim San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. bünyesinde 01.10.1996 -31.08.2001 tarihleri arasında kesintisiz sigortalı olarak çalıştığının tespitine dair hüküm tesis edilmiştir. Davacının talep konusu dönemde kesintisiz geçen çalışmaların tespitini istediği eldeki davada, davacının 28.10.1999 tarih öncesi çalışmalarının, 31.12.2006 tarihinde hak düşürücü süreye uğrayacağı belirgindir. Mahkemece, bu husus gözetilmeksizin, 28.10.1999 tarih öncesi çalışmalar yönünden hak düşürücü sürenin dolması sebebiyle red kararı verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
O hâlde, davalı avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan S.Giyim San. ve Dış Tic. Ltd. Şti."ne iadesine, 15.09.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.