Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava Türü : Alacak


YARGITAY İLAMI


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı, iş akdini haklı nedenle feshettiğini iddia ederek kıdem tazminatı ile fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı ve ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışıp çalışmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Davacı davalı işyerinde kasiyer olarak çalışmış olup haftada 6 gün çift vardiya usulü 08.00-19.00, 12.00-23.00 saatleri arasında ve dini bayramların 2 günü dışında tüm ulusal bayram genel tatil günlerinde çalıştığını ancak fazla mesai ücretleri ile ulusal bayram genel tatil ücretlerinin ödenmediğini iddia etmiştir.
Yargılama sırasında dinlenen davacı tanıkları iş yerinde 2 vardiya olduğunu ilk vardiyanın 08.00-18.00 saatleri 2. vardiyanın 12.00-22.00 saatleri arasında olduğunu ancak 18.00 deki çıkışların 18.30-19.00 saatini bulduğunu, 22.00 deki çıkışların ise 22.30 u bulduğunu dini bayramların 2 günü izin verildiğini milli bayramlarda çalışıldığını, davalı tanıkları ise davalı iş yerinde 08.00-18.00, 12.00-22.00 saatleri aralıklarında 2li vardiya sistemi olduğunu dini bayramlarda 2 gün izin verildiğini milli bayramlarda çalışıldığını beyan etmişlerdir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının haftanın 6 günü iki vardiya halinde çalıştığı sabah vardiyasının 08.00-18.30 saatleri arasında, diğer vardiyanın ise 12.00-22.30 saatleri arasında olduğu göz önüne alındığında davacının günde 7,5 saat çalışması gerekirken 2,5 saat fazla mesai yaptığı belirtilerek haftada 15 saat fazla mesai yaptığı ve dini bayramların 2 günü dışında ulusal bayram genel tatil günlerinde çalıştığı kabul edilmiştir.
Somut olayda dosya arasında farklı aylara ait 12 adet davacının imzası bulunan işyeri giriş çıkış kayıtları ve ayrıca davacının çalışmış olduğu günlere ait çalışma saatini gösterir bir kısım kasa fişleri bulunmaktadır. Mahkemece davacının tüm dönem çalışması için aynı saat aralıkları esas alınarak fazla mesai ücreti hesaplanmış ve tüm hizmet süresi için dini bayramlar da 2 gün dışında diğer tüm ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı kabul edilmiştir. Yapılacak iş çizelge olan dönem için çizelge olan günlere denk gelen kasa fişleri de var ise bu fişlerdeki çalışma saatleri de dikkate alınarak çizelgeye göre çizelge bulunmayan dönem için ise tanık beyanlarına itibarla ve davacının temyizi bulunmadığından davalı yararına kazanılmış hak oluştuğu da gözetilerek fazla mesai ve ulusal bayram genel tatil ücret alacaklarının bilirkişiye denetime elverişli bir şekilde rapor hazırlatılarak açıkça belirlenmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir.
3-Davacının İşyerinde çalıştığı sırada verilen ara dinlenmesinin süresi konularında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
İşçinin günlük iş süresi içinde kesintisiz olarak hiç ara vermeden çalışması beklenemez. Gün içinde işçinin yemek, çay, sigara gibi ihtiyaçlar sebebiyle ya da dinlenmek için belli bir zamana ihtiyacı vardır.
Ara dinlenme 4857 sayılı İş Kanununun 68 inci maddesinde düzenlenmiştir. Anılan hükümde ara dinlenme süresi, günlük çalışma süresine göre kademeli bir şekilde belirlenmiştir. Buna göre dört saat veya daha kısa süreli günlük çalışmalarda ara dinlenmesi en az on beş dakika, dört saatten fazla ve yedi buçuk saatten az çalışmalar için en az yarım saat ve günlük yedi buçuk saati aşan çalışmalar bakımından ise en az bir saat ara dinlenmesi verilmelidir. Uygulamada yedi buçuk saatlik çalışma süresinin çok fazla aşıldığı günlük çalışma sürelerine de rastlanılmaktadır. İş Kanununun 63 üncü maddesi hükmüne göre, günlük çalışma süresi on bir saati aşamayacağından, 68 inci maddenin belirlediği yedi buçuk saati aşan çalışmalar yönünden en az bir saatlik ara dinlenmesi süresinin, günlük en çok on bir saate kadar olan çalışmalarla ilgili olduğu kabul edilmelidir. Başka bir anlatımla günde on bir saate kadar olan (on bir saat dahil) çalışmalar için ara dinlenmesi en az bir saat, on bir saatten fazla çalışmalarda ise en az bir buçuk saat olarak verilmelidir.
Somut olayda; kabule göre davacının 08.00 - 18.30 ve 12.00-22.30 saatleri arasında 10,5 saat çalışarak günde 2,5 saat fazla mesai yaptığı belirlenerek yukarıdaki ilke kararı doğrultusunda 1 saat ara dinlenmesinin mahsubu gerekirken yarım saat ara dinlenme süresinin çalışma süresinden mahsubu hatalı olup ayrıca bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 10.05.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.