Danıştay 10. Daire 2016/3779 Esas 2021/4843 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/3779
Karar No : 2021/4843

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …Demir ve Çelik A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR): 1- … Bakanlığı / …
(Mülga … Bakanlığı)
2- … Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirketin … sayılı serbet dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı (Butterfly valve manuel ve electrical) kelebek valf ticari tanımlı 848180850000 GTİP'te yer alan 7 adet 583 kg. eşya için 2008/21 sayılı İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ'in 1. ve 2. maddelerinde belirtildiği üzere ithalinde gözetim belgesi ibraz edilmesi gerekirken, ibraz edilmemesi ve bunun Gümrük Yönetmeliği'nin 180. maddesine istinaden yapılan sonradan kontrol neticesinde ortaya çıkması nedeniyle, Gümrükler Genel Müdürlüğünün 2012/3 sayılı Genelgesinin 3. ve 4. maddesi ve Gümrük Kanunu'nun 235/4. maddesi gereğince, 8481.80.85.00.00 GTİP 'li (Butterfly valve manuel ve electrical) kelebek valf ticari tanımlı 7 adet 583 kg eşya için İsdemir Gümrük Müdürlüğünce tanzim edilen … tarih ve … sayılı Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi Kararının ve karara yapılan itirazın reddine dair … tarih ve … sayılı Doğu Akdeniz Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; ithal edilen eşyanın, belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olduğu halde uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verileceği kurala bağlandığı, davacı şirket tarafından ithal edilen … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı (Butterfly valve manuel ve electrical) kelebek valf ticari tanımlı 848180850000 GTİP'te yer alan 7 adet 583 kg. eşya için 2008/21 sayılı İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ uyarınca ithalinde Dış Ticaret Müsteşarlığı'nca düzenlenecek gözetim belgesi ibraz edilmesi gerekirken, ibraz edilmemesi ve bu durumun Gümrük Yönetmeliği'nin 180. maddesine istinaden sonradan yapılan kontrol neticesinde ortaya çıkması nedeniyle anılan eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi ve bu karara yapılan itirazın reddine yönelik dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, uyuşmazlığa konu mülkiyetin kamuya geçirilmesi işlemiyle birlikte tesis edilen idari para cezası ve ek tahakkuk kararlarına karşı açılan davalarda Hatay Vergi Mahkemesince iptal kararları verildiği, dava konusu işlemlerin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI :Davalı idare tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile görevsiz yargı merciince verilen kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
İsdemir Gümrük Müdürlüğü tarafından, davacı şirket adına tescilli … tarihli, … sayılı ithalat beyannamesinde valf ticari tanımlı 23 adet 6893 kg. 8481 80 99 00 19 GTİP'te beyan edilen eşyanın beyannameye ekli faturasında GTİP tespitine yönelik herhangi bir ibare bulunmadığından 08/04/2014 tarih ve 1268 sayılı İsdemir Gümrük Müdürlüğü yazısı ile eşyanın teknik özelliklerini tespite yarayacak ayrıntılı fatura ve dökümanların ibrazının istenildiği, cevaben sunulan … tarih ve … sayılı yazı eki ayrıntılı faturanın 1. ve 2. kaleminde yer alan 7 adet 583 kg. eşyanın (Butterfly valve manuel ve electrical) kelebek valf ticari tanımlı olduğundan, … tarih ve … sayılı İsdemir Gümrük Müdürlüğü yazısı ile eşyanın 8481.80.85.00.00 GTİP'te yer alması nedeniyle 2008/21 sayılı kıymette gözetim uygulamasına tabi olduğu ve Ekonomi Bakanlığı'ndan gözetim belgesi ibraz edilmesi gerektiğinin bildirildiği, davacı şirketin 03/12/2014 tarihli dilekçe ile anılan gözetim belgesinin temin edilemediği ve söz konusu eşya için beyannamede beyan edilen kıymetin 2008/21 sayılı Tebliğde belirtilen kıymete ulaşmasının sağlanması için gerekli düzeltmenin yapılmasını talep ettiği, davacı şirketin …sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı (Butterfly valve manuel ve electrical) kelebek valf ticari tanımlı 848180850000 GTİP'te yer alan 7 adet 583 kg. eşya için 2008/21 sayılı İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ'in 1. ve 2. maddelerinde belirtildiği üzere ithalinde gözetim belgesi ibraz edilmesi gerekirken, ibraz etmemesi ve bunun Gümrük Yönetmeliği'nin 180. maddesine istinaden sonradan yapılan kontrol neticesinde ortaya çıkması nedeniyle, Gümrükler Genel Müdürlüğünün 2012/3 sayılı Genelgesinin 3. ve 4. maddesi ve Gümrük Kanunu'nun 235/4. maddesi gereğince, 8481.80.85.00.00 GTİP 'li (Butterfly valve manuel ve electrical) kelebek valf ticari tanımlı 7 adet 583 kg eşya için … tarih ve … sayılı İsdemir Gümrük Müdürlüğü kararıyla Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesine karar verildiği ve karara karşı 22/12/2014 tarihinde yapılan itirazın … tarih ve .. sayılı Doğu Akdeniz Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü kararıyla reddedilerek onanması üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un, vergi mahkemelerinin görevlerini düzenleyen 6. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlarla benzeri mali yükümler ve bunlara ilişkin zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaların; (b) bendinde ise, (a) bendinde sayılan konularda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un uygulanmasına ilişkin davaların, vergi mahkemelerince çözümleneceği kurala bağlanmış; aynı Kanun'un 5. maddesiyle de, idare mahkemelerinin görevleri, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla, ilk derece Danıştayda çözümlenecek olanlar dışındaki iptal ve tam yargı davaları, kamu hizmetlerden birinin yürütülmesi için yapılan idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar ve diğer kanunlarla verilen işlerin çözümlenmesi olarak belirlenmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde, dava dilekçelerinin görev ve yetki yönünden ilk incelemeye tabi tutulacağı; 15. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde de, Danıştay veya idare ve vergi mahkemelerince 14. maddenin üçüncü fıkrasında yazılı hususlarda kanuna aykırılık görülürse, 14. maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendine göre, idari yargının görevli olduğu konularda görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun işlem tarihinde yürürlükte olan 235. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, "Eşyanın ithali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olduğu halde uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde, eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir." hükmü; dördüncü fıkrasında, "Birinci fıkranın (a) ve (c) bentlerinde belirtilen eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir ve eşya 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulur."hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Olayda, davacı şirket tarafından 2008/21 sayılı İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ'in 1. ve 2. maddelerinde belirtildiği üzere gözetim belgesi ibraz edilmesi gerekirken, ibraz edilmemesi ve bunun sonradan yapılan kontrol neticesinde ortaya çıkması nedeniyle, yukarıda aktarılan Gümrük Kanunu'nun ilgili maddesi uyarınca uyuşmazlık konusu eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verildiği görülmektedir.
Bu durumda, 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca, aynı maddi ve hukuki sebeplere dayanılarak ithale konu eşya ile ilgili olarak gümrük idaresince, gümrük vergisi alınabileceği gibi idari yaptırımlar kapsamında ise, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası ile dava konusu uyuşmazlıkta olduğu üzere eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine de karar verilebileceği dikkate alındığında, gümrük idarelerince, 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca gümrük vergisine bağlı ceza niteliğinde alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin kararın iptali istemiyle açılan davanın görüm ve çözümü, 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 6. maddesi uyarınca vergi mahkemesinin görevinde olup, idare mahkemesinde açılan iş bu davanın görev yönünden reddedilerek dosyanın vergi mahkemesine gönderilmesi gerekirken, uyuşmazlığın esası incelenerek verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18/10/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.