Danıştay 10. Daire 2021/2890 Esas 2021/4846 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/2890
Karar No : 2021/4846

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN_ÖZETİ : Davacı tarafından, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı Özel Bakım Merkezlerinde Kalite Yönetimi ve Hizmet Standartları ile Erişilebilirlik Belgesi Hakkındaki 2021/2 sayılı Genelgesi'nin iptali ve yürütmesinin durdurulması istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı Kanun'un 3. maddesine uygun bulunmayan dava dilekçesinin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca hazırlanan Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra, davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin, dava dilekçesi öncelikle, 2577 sayılı Kanun'un 14/3-g maddesi gereğince anılan Kanun'un 3. maddesine uygun olup olmadığı yönünden incelenerek gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE
İLGİLİ MEVZUAT
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, iptal davaları; idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmış; 3. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde, tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının; (b) bendinde ise davanın konu ve sebepleri ile dayandığı delillerin dava dilekçelerinde gösterileceği; 14. maddesinin 3. fıkrasının (g) bendinde, dilekçeler üzerinde bu Kanun'un 3. ve 5. maddelerine uygun olup olmadığı yönünden inceleme yapılacağı; 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde, 14. maddenin 3/g bendinde yazılı halde otuz gün içinde 3 ve 5. maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak üzere dilekçelerin reddine karar verileceği kuralları yer almış; aynı maddenin 5. bendinde ise, 1. fıkranın (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine, yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME
Yargılama hukukunun temel ilkelerinden biri taleple bağlılıktır. Dolayısıyla bu ilke uyarınca iptali istenen idari işlemle sınırlı olarak mahkemelerce inceleme yapılması gerekmekte olup, talebin incelemeye konu olabilecek nitelikte açık, her türlü tereddütten uzak, belirli ve somut olması, iptali istenilen işlem ya da işlemlerin sayı, tarih, tebliğ tarihi belirtilmek ve menfaat bağı kurulmak suretiyle işlemin tamamının mı, yoksa belli kısımlarının mı iptalinin istenildiğinin hukuka aykırılık sebepleriyle birlikte dilekçede açıkça gösterilmesi gerekmektedir.
Bir düzenleyici işleme karşı açılan iptal davasında düzenleyici işlemin tamamının, belirli maddelerinin ve maddelerin belirli kısımlarının iptalinin istenebilmesi mümkün olup, dava dilekçesinde iptali istenilen maddelerin veya kısımların açıkça belirtilmesi ve bu düzenlemelerin davacının menfaatini nasıl etkilediği konusunun her bir madde bazında ortaya konulması gerekmektedir.
Dava dilekçesinin incelenmesinden; davacı tarafından davanın konusu kısmında, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının … tarih ve … sayılı, “Özel Bakım Merkezlerinde Kalite Yönetimi ve Hizmet Standartları ile Erişilebilirlik Belgesi Hk.” konulu 2021/2 no.lu Genelgesi'nin hukuka aykırılığı nedeniyle iptaline karar verilmesinin istenildiği; dilekçe içeriğinde ise söz konusu Genelgenin Engelli Bireylere Yönelik Özel Bakım Merkezlerine teşvik ödemesinin 31/12/2021 tarihinden sonra da devam ettirilebilmesi için anılan tarihe kadar TS EN ISO 9001:2015 kalite yönetim sistemi belgesine ek olarak erişilebilirlik mevzuatına uygunluğu ilgili komisyonca belirlenerek Valiliklerce verilecek erişilebilirlik belgesinin de ayrıca alınması şartına bağlanması kısmına yönelik iddialarda bulunulduğu; sonuç ve istem kısmında ise Genelge bir bütünlük arz ettiğinden tümünün iptaline, bu talebimiz kabul edilmediği takdirde (kazanılmış haklara, hukuk ve hakkaniyete aykırı olarak aşırı yük getiren) teşvik uygulamasını erişilebilirlik belgesinin alınmasına bağlayan hükümlerinin iptaline karar verilmesi şeklinde terditli bir isteme yer verildiği görülmekte olup, dava konusu Genelge'de teşvikten yararlanmak için erişilebilirlik belgesi alınması zorunluluğu ile buna bağlı düzenlemelerin dışında bakım merkezlerinde çalışacak personelin eğitimi, iç tetkik, merkezlerin tutacağı defter ve formlar gibi bir takım düzenlemelerin de yer aldığı, davacı tarafından bu düzenlemelerin menfaatini nasıl etkilediğine yönelik olarak herhangi bir açıklama yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Genelgenin tamamının veya belirli kısımlarının iptali istemiyle dava açılması durumunda anılan Genelgenin hangi kısımlarının (iptali istenen kısımlar açıkça belirtilecek şekilde) iptalinin istendiğinin ve bu kısımların davacının menfaatini ne şekilde ihlal ettiğinin tek tek maddeler halinde sayılarak ve hukuka aykırılık sebepleri de belirtilerek dava dilekçesinin konu, içerik ve sonuç kısımlarında çelişkili olmayacak ve terditli istem içermeyecek şekilde ayrı ayrı açıklanması gerekmektedir.
Bu durumda, dava konusu edilen Genelgenin sadece erişilebilirlik belgesine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı kısmına yönelik bir iptal istemi varsa talebin netleştirilerek bu kısımla sınırlandırılması, genelgenin tamamına yönelik iptal talebine yer verilmemesi; Genelgenin tamamının iptali isteniyorsa iptali istenen genelge içerisinde yer alan ve teşvik alınması için erişilebilirlik belgesine yönelik getirilen bir takım düzenlemeler dışında bakım merkezlerinde çalışacak personelin eğitimi, merkezlerin tutacağı defter ve formlar gibi diğer düzenlemelere ilişkin olarak davacının menfaatinin nasıl etkilendiğinin hukuka aykırılık sebeplerinin ortaya konulması ve terditli bir talebe yer verilmemesi suretiyle 2577 sayılı Kanun'un 3. maddesine uygun olarak yenilenen, Danıştay Başkanlığına hitaben yazılmış açık ve anlaşılabilir bir dilekçeyle dava açılması gerekmektedir.
Öte yandan, dava dilekçesinde, davacı tarafta … (… Bakım merkezi kurucu müdür sıfatıyla) ibaresinin yer aldığı ve dilekçenin … tarafından verilen vekalete istinaden vekil Av. … tarafından imzalandığı görülmekle birlikte söz konusu özel bakım merkezinin hukuki niteliğini (limited şirket, anonim şirket, adi şirket ya da ticari işletme v.s.) gösteren belgeler ile davacının bakım merkezini temsile yetkili olduğuna ilişkin yetki belgesinin ve/veya imza sirkülerinin dilekçeye eklenmediği anlaşıldığından, dilekçenin yenilenmesi halinde temsil belgesi ve/veya imza sirküleri örneklerinin de dilekçeye eklenmesi suratiyle dava ehliyetinin ortaya konulması gerektiği tabiidir.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi uyarınca bu kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde yukarıda belirtilen eksiklikler giderilmek suretiyle 3. maddeye uygun şekilde düzenlenecek dilekçe ile harç yatırılmaksızın yeniden dava açmakta serbest olmak üzere DAVA DİLEKÇESİNİN REDDİNE, aynı Kanun'un 15. maddesinin 5. fıkrası hükmüne göre yeniden verilen dilekçede aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceğinin davacıya bildirilmesine, davanın yenilenmemesi durumunda yapılan yargılama giderlerinin davacının üzerinde bırakılmasına ve kullanılmayan … TL yürütmenin durdurulması harcı ile posta gideri avansından artan miktarın istemi halinde davacıya iadesine, 18/10/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.