Danıştay 13. Daire 2018/2880 Esas 2021/3360 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/2880
Karar No:2021/3360


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Fonu (…)
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı hakkında, Fon alacağının tahsili amacıyla düzenlenen 27.782.812,57-TL tutarlı, … tarih ve … sayılı ödemeye çağrı mektubunun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce, Dairemizin 05/05/2017 tarih ve E:2016/3158, K:2017/1351 sayılı bozma kararına uyularak verilen kararda; … Off-Shore mudileri tarafından açılan davalar nedeniyle ödenen tutarların Fon alacağı sayıldığı, Fon alacağı sayılan tutardan, Banka müşterilerinin hesaplarında bulunan paraların, banka hâkim ortağının Kıbrıs'ta kurmuş olduğu … Off-shore Ltd.'ye aktarılmasını temin eden, daha sonra bu hesapların hâkim ortak ile doğrudan ve dolaylı olarak bağlantısı bulunan firmalara aktarılmasına ve bu suretle banka hâkim ortağının haksız çıkar sağlamasına aracılık edenlerden müflis … Holding A.Ş.'nin Fon alacağından sorumlu tutulduğu, sorumlular hakkında Fon tarafından gerçekleştirilen her bir ödemenin ödeme tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 51'nci maddesinde belirtilen oranda gecikme zammı işletilerek hesaplanan borç tutarı üzerinden 5411 sayılı Kanun'un 136'ncı madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ihtiyati haciz de dahil olmak üzere 6183 sayılı Kanun hükümleri kapsamında takip ve tahsil işlemlerine başlanmasına karar verildiği, davacının Fon Kurulu kararı ile sorumlu tutulan Müflis … Holding A.Ş.'nin kanuni temsilcisi olması nedeniyle sorumlu tutulmasına karar verildiği ve bu kapsamda gecikme zammıyla birlikte 27.782.812,57.-TL olarak hesaplanan kamu alacağının tahsili amacıyla dava konusu ödemeye çağrı mektubunun düzenlenmesi üzerine bakılan davanın açıldığı, … Off-shore Ltd. ismiyle kurulan Off-shore Bankası'nın, banka kaynaklarını kısa bir süre içerisinde … ve bankanın diğer hakim ortaklarına edindirmek amacıyla kurulduğu, banka imkânlarının kullanılarak sistemli bir biçimde kaynaklarının edindirilmesine yönelik işlem ve eylemler neticesinde meydana gelen zararlardan banka hakim ortakları yanında bankanın kanuni temsilcilerinin de sorumluluğunun bulunduğu, hakim ortaklardan tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan miktarların ise 5411 sayılı Kanun'un Geçici 26. maddesinde belirlenen esaslar doğrultusunda kanuni temsilcilerinden takip edilebileceği göz önüne alındığında; davacının, … Off-shore Ltd. aracılığıyla banka kaynaklarının edinildiği/edindirildiği yaklaşık dört aylık dönem boyunca anılan şirkette kanuni temsilci olarak görev yaptığından, ilgili şirketin bankanın yönetim ve denetimini doğrudan ve/veya dolaylı olarak elinde bulundurduğunun tespit edilerek, 5411 sayılı Kanun'un Geçici 26. maddesinde belirlenen esaslar doğrultusunda görev süresi içerisinde anılan Fon alacağının tamamından sorumlu tutulabileceği açık olduğundan, 5411 sayılı Kanun'un Geçici 26. maddesinde belirlenen esaslar doğrultusunda banka kaynaklarının edinildiği/edindirildiği dönemde kanuni temsilci olarak görevde bulunduğu konusunda şüphe bulunmayan davacının konumu ve görev yaptığı dönem göz önüne alındığında, davacının … Off-shore faaliyetleri kapsamında meydana gelen banka zararlarının tamamından sorumlu olduğu, dava konusu ödemeye çağrı mektubu işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 6183 sayılı Kanun'un Mükerrer 35. maddesi'nin 5. ve 6. fıkralarının Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiği, kanunların geriye yürütülmesi sonucu dava konusu uygulamaya maruz kaldığı, Fon alacağının zamanaşımına uğradığı, mesleğinin avukatlık olduğu ve Egebank'ta hukuk işlerinden sorumlu olarak çalıştığı, kendi sorumluluk alanında hiçbir konu hakkında soruşturma geçirmediği, kredi ve mevduat konularında hiçbir bilgi ve deneyiminin olmadığı, … Off-shore ya da başka bir Off-shore bankasında ortak ya da yönetim kurulu üyesi olmadığı, mudilerin … Off-shore Ltd.'e yönlendirilmesi konusunda hiçbir faaliyetinin bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, … Off-shore Ltd.'nin kurulmasını kolaylaştırmak amacıyla KKTC Ekonomi ve Maliye Bakanlığı'na yazılan yazıda davacının imzasının bulunduğu, Banka müfettişleri ve Bankalar Yeminli Murakıpları tarafından hazırlanan raporlarda davacının sorumlu olduğunun açıkça ortaya konulduğu, davacının 5411 sayılı Bankacılık Kanunu'nun geçici 11. maddesinin atfıyla yürürlükte olan 4389 sayılı Mülga Bankalar Kanunu uyarınca sorumluluğunun bulunduğu, Fon alacaklarında zamanaşımı süresinin 20 yıl olduğu, Fon'un takip edeceği kanuni temsilcileri 6183 sayılı Kanun'un Mükerrer 35. maddesinin Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilen beşinci fıkrasına göre değil, 5411 sayılı Kanun'un Geçici 26. maddesine göre belirlediği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.


DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
… Off-Shore Ltd. adına toplanan mevduat … 'e ait firmalara usulsüz olarak aktarılmış olup, Bakanlar Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararı ile … A.Ş. 4389 sayılı (Mülga) Bankalar Kanunu’nun 14. maddesine istinaden Fon'a devredilmiştir.
… A.Ş.'nin Fon'a devri üzerine … Off-Shore Ltd. mudilerinin bankaya yatırmış oldukları mevduatları çekmek üzere … A.Ş. şubelerine başvurmaları sonrasında … A.Ş. Merkez Şube nezdinde … Off-Shore Ltd. adına açılmış olan hesapta yeterli miktarda bakiye bulunmadığından … Off-Shore mudilerine yeterli miktarda ödeme yapılamamış olup, Off-Shore hesapları Tasarruf Mevduatı Sigortası kapsamında da bulunmadığından mudilerin alacakları Fon tarafından da karşılanamamıştır. … Off-Shore Ltd.'den mevduatlarını alamayan mudiler tarafından açılan alacak davaları sonrasında Mahkemeler tarafından mudilere ödeme yapılmasına hükmedilmiştir.
Fon Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararı uyarınca mudilere yapılan ödemeler kapsamında 21.532.344,71-TL'nin fon alacağı sayılmasına ve davacının da 5411 sayılı Kanun'un geçici 11. maddesinin atfıyla yürürlüğü devam eden mülga Bankalar Kanunu'nun 15. maddesinin yedinci fıkrasının (b) bendi uyarınca hakim ortağa haksız çıkar sağlanmasına Egebank'ta yönetici olarak aracılık ettiğinden bahisle sorumlu tutularak hakkında 6183 sayılı Kanun hükümleri kapsamında takip ve tahsil işlemlerine başlanılmasına karar verilmiştir.
21.532.344,71-TL anapara ve 6.250.467,86-TL gecikme zammı olmak üzere toplam 27.782.812,57-TL'nin davacıdan tahsili amacıyla düzenlenen … tarih ve … sayılı ödemeye çağrı mektubunun iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5411 sayılı Kanun'un Geçici 11. maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanun'un yayımı tarihinden önce, 26/12/2003 tarihine kadar temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fon'a intikal eden ve/veya bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme izin ve yetkileri ilişkili Bakan, Bakanlar Kurulu veya Kurul tarafından kaldırılarak tasfiyeleri Fon eliyle yürütülen veya Fon tarafından tasfiye işlemleri başlatılan bankalar hakkında başlatılan işlemler sonuçlanıncaya ve her türlü Fon alacakları tahsil edilinceye kadar bu Kanun'la yürürlükten kaldırılan 4389 sayılı Kanun'un 14, 15, 15/a, 16, 17, 17/a ve 18. maddeleri, Ek 1, 2, 3, 4, 5 ve 6. maddeleri ile Geçici 4. maddesinde yer alan düzenlemelerin uygulanmasına devam edileceği kurala bağlanmıştır.
4389 sayılı Kanun'un 15. maddesinin yedinci fıkrasının (b) bendinde, hisseleri kısmen veya tamamen Fon'a intikal eden bir bankanın yönetim ve denetimini doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte elinde bulunduran ortaklarının veya yöneticilerinin, yönetim kurulu, kredi komiteleri, şubeler, diğer yetkili ve görevliler aracılığıyla veya sair suretlerle banka kaynaklarını ve varlıklarını doğrudan veya üçüncü kişilere rehnetmek, teminat göstermek, ekonomik gücü olmayan kişilere kredi vermek, karşılığında kredi temin etmek amacıyla kredi kullandırmak, yurt içi veya yurt dışı banka ve malî kuruluşlar nezdinde depo veya sair adlarla hesap açtırmak veya bu hesapları teminat göstermek ve sair şekillerde kullanmak suretiyle veya başkaca dolanlı işlemlerle edindikleri veya bu suretle üçüncü kişilere edindirdikleri para, mal, her türlü hak ve alacakların temininde kullanılan banka kaynakları ve varlıkları nedeniyle doğan alacakların Fon alacağı sayılacağı ve bu alacaklar hakkında 6183 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı kuralı yer almış; bu fıkraya 5020 sayılı Kanunla eklenen paragrafta, Fon alacaklarından; yönetim ve denetimi Fon'a geçen ve/veya bankacılık yapma ve mevduat kabul etme izin ve yetkileri ilgili Bakan, Bakanlar Kurulu veya Kurul tarafından kaldırılan bankalar ile tasfiyeye tâbi tutulan veya tasfiye işlemi başlatılan bankaların kaynağını kullanmış olmasından dolayı Fon'a borçlu olması kaydıyla Fon'a intikal eden bir bankadan ilk kredinin ve/veya banka kaynağının kullanılmasından sonra, bu bendin birinci cümlesinde belirtilen gerçek ve tüzel kişilerin, edindikleri ve/veya bu suretle üçüncü kişilere edindirdikleri para, her türlü mal, hak ve alacaklarının banka kaynağı kullanılmak suretiyle edinildiği ve/veya edindirildiğinin kabul edileceği ve bu gerçek kişiler ile tüzel kişiler tarafından edinilen para, her türlü mal, hak ve alacaklar hakkında bu fıkrada yer alan kuralları uygulamaya Fon'un yetkili olduğu belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden, davacının 08/06/1998-29.02.2000 tarihleri arasında … A.Ş.'de genel müdür yardımcısı, 04/08/1999 - 22/12/1999 tarihleri arasında ise yönetim kurulu üyesi ve genel müdür vekili olarak kanuni temsilcilik görevinde bulunduğu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Bankalar Yeminli Murakıpları Kurulu Başkanlığı tarafından düzenlenen 28/09/2000 tarih ve R-4, R-4 sayılı raporda, davacının adının, … ile birlikte K.K.T.C. Ekonomi ve Maliye Bakanlığı'na … Off-shore Ltd.'in ağırlıklı sermayesine … in hakim olduğu, dolayısıyla … A.Ş.'nin dolaylı iştiraki sayılması gerektiğini belirtir bir yazı göndermek suretiyle … Off-shore Ltd.'in kurulmasını kolaylaştıran, … A.Ş.'nin … Off-shore Ltd.'e güvence teşkil ettiği izlenimi veren … A.Ş. eski yönetim kurulu üyesi ve genel müdür vekili olarak geçtiği görülmüştür.

Temyize konu İdare Mahkemesi kararında davacının … tarih ve … sayılı Fon Kurulu kararı uyarınca Müflis … Holding A.Ş.'nin kanuni temsilcisi olduğu gerekçesiyle sorumlu tutulduğu kabul edilerek karar verildiği, ancak dosyada yer alan bilgi ve belgelerden, davalı idarece 19/06/2014 tarih ve 2014/150 sayılı Fon Kurulu kararı uyarınca, davacının … A.Ş. mudilerinin mevduatlarının banka hakim ortağının Kıbrıs'ta kurmuş olduğu … Off-shore Ltd.'e aktarılmasını temin eden, daha sonra bu mevduatın hakim ortak ile doğrudan ve/veya dolaylı bağlantısı bulunan firmalara aktarılmasına ve bu suretle banka hakim ortağına haksız çıkar sağlanmasına aracılık eden … A.Ş. yöneticisi olarak sorumlu tutulmasına karar verildiği ve dava konusu ödemeye çağrı mektubunun da bu nedenle düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davacının banka hakim ortağına haksız çıkar sağlanmasına ilişkin işlemlere Banka yöneticisi olarak aracılık ettiği dosyada yer alan bilgi ve belgelerden anlaşıldığından ve aktarılan mevzuat uyarınca sorumluluğunun bulunduğu açık olduğundan, davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 18/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.