BAM Hukuk Mahkemeleri Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2020/166 Esas 2022/1107 Karar Sayılı İlamı

T.C.
ERZURUM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2020/166
KARAR NO : 2022/1107
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 14/03/2019 (Karar)
NUMARASI : 2018/225 Esas, 2019/124 Karar
DAVA : Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
Taraflar arasında görülen tazminat davasına ilişkin olarak yapılan açık yargılama sonucunda verilen karara karşı davacılar vekili ve davalı ... Oto ve .... A.Ş. tarafından yasal süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine HMK 353. madde uyarınca dosya üzerinden inceleme yapıldı.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı tarafından 29/10/2013 günü sürücü ... yönetimindeki ... plaka sayılı çekici ve bu çekiciye bağlı ... plaka sayılı dorse ile davacıların desteği ... 'a çarpması sonucu vefat ettiği, bu nedenle babası ve diğer kardeşlerini destekten yoksun bırakması nedeniyle söz konusu aracın ... sigorta şirketi ile işleten ve sürücüye yönelik destekten yoksun kalma maddi tazminat talebi ile baba ... için 100.000,00 TL, kardeşlerin her bir için 50.000,00' er TL olmak üzere toplamda 350.000,00 TL manevi tazminat isteminde bulunmuştur.
CEVAP:
Davalı .... vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... OTO. VE .... A.Ş. Vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; "Tüm dosya kapsamından; Davacı tarafından 29/10/2013 günü sürücü ... yönetimindeki ... plaka sayılı çekici ve bu çekiciye bağlı ... plaka sayılı dorse ile davacıların desteği ... 'a çarpması sonucu vefat ettiği, bu nedenle babası ve diğer kardeşlerini destekten yoksun bırakması nedeniyle söz konusu aracın ... sigorta şirketi ile işleten ve sürücüye yönelik destekten yoksun kalma maddi tazminat talebi ile baba ... için 100.000,00 TL, kardeşlerin her bir için 50.000,00' er TL olmak üzere toplamda 350.000,00 TL manevi tazminat isteminde bulunmuştur. Ankara ATK Grup Başkanlığından alınan 29/11/2018 tarihli kusur raporuna göre; ...'nün %25, ...'ın ise % 75 oranında kusurlu olduğu bildirilmiş, yine taraflara ait mali ve sosyal durum araştırması yapılmış, son celse davacı tarafın maddi tazminat isteminde feragat etmesi nedeniyle, feragat nedeniyle reddine; manevi tazminat istemlerinde ise tarafların mali ve sosyal durumu, tarafların kusur durumu ve tekmil dosya kapsamı ile manevi tazminat istemlerinde kısmen kabulü ile takdiren her bir davacı için 10.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte işleten ... Otomotiv.... A.Ş. ile sürücü ...'den müştereken - müteselsilen tahsili ile davacılara ayrı ayrı ödenmesine" şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme yapılan sosyal araştırmalara göre gelir durumuna göre kusur durumuna uygun olarak manevi tazminata hükmettiğini, talep edilen manevi tazminat miktarı karşısında hükmedilen miktarlar oldukça düşük olup dava dilekçesinde belirtilen tutarlar üzerinden manevi tazminat yönünden karar verilmesi gerektiğini, her bir müvekkil adına ayrı ayrı vekalet ücretine hükmetmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olması nedenleri ile kararların kaldırılması, iki dosyada davanın kabulüne karar verilmesi, yargılama harç ve masraflarının davalı tarafa yükletilmesi istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Davalı ... Oto ve ... A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; kazanın meydana geldiği yerde yol çalışmasının olması sebebiyle tek şerit üzerinden iki yönlü trafik seyrettiğini, davalılardan ...'nün yolda çalışma olması sebebi ile hızının normal limitler içinde olduğunun sabit olduğunu, müteveffanın yoldaki çalışmayı gözetmeksizin yaya geçişine kapalı olan yerde seyretmesi neticesinde kazanın meydana geldiği gözetildiğinde sürücü ...'ye kusur atfedilmesinin hatalı olduğunu, kazanın meydana gelmesinde tek kusurlu müteveffa ve yol çalışmasında gerekli tedbir ve denetimi gerçekleştirmeyen kurum-kuruluşlar olması gerektiğini, davacılarca mazeret dilekçesi göndererek maddi tazminat taleplerinden feragat sebebi ile karşı vekalet ve yargılama gideri talep edilmediğine dair beyanın mevcut olmamasına rağmen ilk derece mahkemesince lehe vekalet ücreti ve yargılama gideri takdir edilmemesinin usule aykırı olduğunu, kazayı davalı müvekkilin işçisi diğer davalı sürücünün yaptığını, müvekkil dava şirketin sorumluluğu araç maliki olması ve diğer davalı sürücüyü istihdam eden olmasından kaynaklandığını, davacıların taleplerine karşı zamanaşımı itirazında bulunulmasına rağmen manevi tazminat talepleri yönünden bu itirazın gözetilmemesinin hatalı olduğu nedenleri ile tehir-i icra talebinin kabulü, ilamın müvekkil davalı yönünden bozularak ortadan kaldırılması ve müvekkil davalı şirket yönünden davanın ve davacıların tüm taleplerinin reddine karar verilmesi, yargılama giderleri ve avukatlık ücretlerinin davacılar üzerine bırakılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI, HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE:
Dava, ölümlü trafik kazası nedeniyle destekten yoksun kalma ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekili ve davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair istinaf itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dosya kapsamından; davanın açılmasından sonra, davacı vekili ile davalı ... AŞ. arasında 20.02.2019 tarihinde ibraname imzalandığı ve davalı ... şirketi tarafından asıl alacak ve ferileri ile birlikte 27.588,00 TL'nin ödendiği anlaşılmaktadır.
Yargılama sırasında yapılan ödemeler ile maddi tazminat talepleri konusuz kaldığından, davacının feragat beyanı özü itibariyle ibra nedeniyle maddi tazminat davasını takipsiz bırakmaya yönelik olduğundan maddi tazminat davaları yönünden karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulması gerekirken hatalı değerlendirme ile davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmesi isabetli olmamıştır.(Yargıtay 17. H.D. 2014/14428 E.-2015/7751 K.)
3-Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkında hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli de göz önünde tutularak, hak ve nesafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, TMK.'nun 4. maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nesafete göre hükmedeceği öngörülmüştür.
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, sürücü ...'nün kusur durumu, tarafların sosyal ve ekonomik durumuna göre vefat eden ...'ın babası davacı ... için takdir olunan manevi tazminatın bir miktar düşük olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
O halde mahkemece, maddi tazminat davası yönünden davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi yerine yazılı şekilde davanın feragat nedeniyle reddi yönünde hüküm tesisi isabetsiz ve davacı ... yönünden manevi tazminat miktarının bir miktar düşük takdir edilmesi doğru görülmemiş ise de, bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediği anlaşıldığından, davacı vekili ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile HMK'nın 353/1-b.2. maddesi gereğince İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılmasına ve aşağıdaki şekilde yeniden hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle,
I-Davacı vekili ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜ ile; Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi'nce verilen 08/03/2019 tarihli, 2018/225 Esas ve 2019/124 Karar sayılı kararın HMK'nın 353/(1)-b-2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,
II-KALDIRILIP DÜZELTİLEN HÜKMÜN YERİNE GEÇMEK ÜZERE;
"1-A-) Maddi Tazminat davası yönünden dava konusuz kaldığından KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
B-) Davacıların Manevi Tazminat istemlerinin Kısmen Kabulü ile; davacılar ..., ..., ..., ... ve ... için ayrı ayrı 10.000,00 TL, davacı ... için 20.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte Davalı ... Otomobil Ve Taşımacılık A.Ş. ve ...'den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara ayrı ayrı ödenmesine,
2-)Alınması gereken 4.098,60 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 1.246,85 TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 2.851,75 TL harcın davalılar ... Otomobil Ve Taşımacılık A.Ş. ile ...'den müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-)Davacılar tarafından yapılan 1.282,75 TL ilk yargılama gideri ( I.H.+ PH.+ B.H), 400,00 TL bilirkişi ücreti, 314,50 TL ATK fatura bedeli, 237,50 TL posta gideri olmak üzere toplam 2.234,75 TL'nin 383,10 TL 'sinin davalılar ... Otomobil Ve Taşımacılık A.Ş. ile ...'den alınarak davacılara ödenmesine, kalan kısmın davacılar üzerinde bırakılmasına,
4-)Maddi Tazminat yönünden ibraname ile davacı tarafa vekalet ücreti ödendiğinden davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-)Manevi Tazminat yönünden davacılar kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.'ne göre hesap ve takdir olunan 9.900,00 TL' nin davalılardan ... Otomobil ve Taşımacılık A.Ş. ile ...'den müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine,
6-)Reddedilen manevi tazminat talebi yönünden davalılardan ... Otomobil ve Taşımacılık A.Ş. kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.'ne göre hesap ve takdir olunan 9.900,00 TL' nin davacılardan alınarak kendisini vekille temsil ettiren ... Otomobil Ve Taşımacılık A.Ş.'ne verilmesine,
7-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın hüküm kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine," şeklinde YENİDEN HÜKÜM TESİSİNE,
III-Davacı vekili ve davalı vekilinin sair istinaf itirazlarının reddine,
IV-Taraflardan alınan istinaf karar peşin harcının taraflara iadesine,
V-Davacı tarafça istinaf aşamasında yapılan 121,30-TL başvuru harcı, 135,40-TL yargılama gideri olmak üzere toplam 256,70-TL davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
VI-Davalı tarafça istinaf aşamasında yapılan 121,30-TL başvuru harcı, 29,45-TL yargılama gideri olmak üzere toplam 150,75-TL davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
VII-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
VIII-Kararın taraflara tebliği ve gider avansı iadesi işlemlerinin yerel mahkemece yerine getirmesine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde HMK'nın 362/(1)-a maddesi uyarınca kesin olmak üzere 16/06/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.