Danıştay 6. Daire 2019/17099 Esas 2021/11544 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17099
Karar No : 2021/11544


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … 2- …VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 23/01/2017 tarih ve E:2014/2342, K:2017/324 sayılı kararına uyularak verilen …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul ili, Bakırköy ilçesi, Florya-Yeşilköy ve Yakın Çevresine ilişkin 13.07.2005 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planında konut alanında kalan …Mahallesi, …pafta, …ada, …parsel sayılı taşınmazın, yol boyu ticaret alanına alınması yolundaki başvurunun reddine dair İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dosyadaki bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden; az yoğunluklu konut alanı olarak fonksiyonlandırılmış dava konusu parselin yakın çevresinin meri 1/5000 ölçekli nazım imar planında park, resmi kurum, ticaret ve yol alanları olarak işlevlendirildiği, planda yer alan diğer konut alanlarının ise bu alanlarla etkileşimde bulunmadığı, söz konusu parselin mevcut kullanım durumunun geçmiş yıllarda da aynı olduğu, fiili yoğunluğunun değişmeyeceği, mahreç aldığı 7 m en kesitli yolların yaya ve servis yolu olarak tasarlandığı ve şehir trafiğine hizmet etmediği anlaşıldığından parsele konut kullanım kararı yerine ticaret amaçlı kullanımın getirilmesinin üst ölçekli çevre düzeni planına aykırılık taşımayacağı, şehircilik esasları açısından sakınca barındırmayacağı ve kent dinamikleri bağlamında uygun bir arazi kullanım türü olacağı, bu itibarla dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu taşınmazın 1/5000 ölçekli nazım imar planında ticaret ya da yol boyu ticaret alanı olarak işaretlenmesinin 3194 sayılı İmar Kanunu ile Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelikte yer alan kurallara uygun olmadığı ve bu durumun İdare Mahkemesince E:…esas sayılı dosyada yaptırılan teknik inceleme ile de tespit edildiği ileri sürülmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Bakırköy ilçesi, Florya-Yeşilköy ve Yakın Çevresine ilişkin 13.07.2005 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planında konut alanında kalan …Mahallesi, …pafta, …ada, …parsel sayılı taşınmazın, yol boyu ticaret alanına alınması için 12.04.2005 tarihinde davacılar tarafından yapılan 1/5000 ölçekli nazım imar planı tadilatı talebi, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile planın yapı yoğunluğunu etkilememekle birlikte, plan kararlarına aykırı fonksiyonel değişiklik getirmesi nedeniyle plan bütünlüğünü bozucu, trafik yoğunluğunu artırıcı ve çevresi için emsal teşkil edici nitelikte bulunduğu gerekçesiyle reddedilmiş, imar planı tadilatının reddine ilişkin işlemin davacılara tebliği üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 6. maddesinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas alan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, anılan Kanunun 8. maddesinde ise, planların tanımlaması yapılarak, planlar bölge planı, çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı olarak kademelendirilmiş ve alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte olan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 1. maddesinde yönetmeliğin amacı açıklanmıştır. Buna göre amaç; insan, toplum, çevre münasebetlerinde kişi ve aile mutluluğu ile toplum hayatını yakından etkileyen fiziksel çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak, yatırımlarının yer seçimlerini ve gelişme eğilimlerini yönlendirmek ve toprağın korunma, kullanma dengesini en rasyonel biçimde belirlemektir. Aynı Yönetmeliğin 29. maddesinde ise; imar planlarındaki gelişme alanlarında (7,00) metreden dar yaya, (10,00) metreden dar trafik yolu açılamayacağı, meskun alanlarda mülkiyet ve yapılaşma durumlarının elverdiği ölçüde yukarıdaki standartlara uyulacağı belirlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İmar planlarının, planlanan yörenin bugünkü durumunun, olanaklarının ve ilerideki gelişmesinin gerçeğe en yakın şekilde saptanabilmesi için coğrafi veriler, beldenin kullanılışı, donatımı ve mali bilgiler gibi konularda yapılacak araştırma ve anket çalışmaları sonucu elde edilecek bilgiler ışığında, çeşitli kentsel işlevler arasında var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak, belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin kendine özgü yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus, alan ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanları arasında olan bağlantıları, halkın sosyal ve kültürel gereksinimleri, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular gözönüne alınarak hazırlanması gerekmektedir.
Anılan ölçütlere göre hazırlanan imar planları zamanla planlanan alandaki koşulların zorunlu kıldığı biçimde ve yasalarda öngörülen yöntemlere uygun olarak değiştirilir. Sosyal ve teknik altyapı alanlarının kaldırılması yönünde yapılan plan değişikliklerinin amaç yönünden yargısal denetimi bu değişikliği zorunlu kılan nedenlerin irdelenmesi yoluyla yapılacaktır. Bu irdelemeden sonra sadece plan değişikliği yapılan alanın değil, plan bütünlüğü gözönünde bulundurularak planlanan yörenin tümünün çevre, ulaşım, trafik gibi ilişkilerinin kapsamlı bir biçimde ele alınarak, kamu yararına uyarlık bulunup bulunmadığının araştırılması gerekmektedir.
İşlem tarihinde yürürlükte bulunan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 29. maddesinde 10 metreden dar trafik yolu açılmasının mümkün olmadığı kurala bağlanmıştır.
Davalı tarafından temyiz dilekçesinde, dava konusu taşınmazın kuzey ve doğusunda yer alan 7 metre genişliğindeki yaya yollarından mahreç alması nedeniyle konut alanı olarak planlanmasının uygun olduğu, söz konusu bu yollardan mahreç alacak şekilde ticaret alanlarının planlanmasının mümkün olmadığı, taşınmaza verilen fonksiyonu destekleyen doğusunda yürüme mesafesinde yararlanabileceği bir park alanının ihdas edildiği, emsal olabilecek 'yol boyu ticaret alanı' kullanımı olan taşınmazların ise 20 metrelik trafik yolundan mahreç aldıkları, bu nedenle dava konusu taşınmazın mahreç aldığı veya çıkış yaptığı ticaret yollarının niteliklerinin, ticaret alanı işlevi getirilmesine imkan tanımadığı ileri sürülmüştür.
Dava konusu taşınmaza komşu olan …parsel sayılı taşınmazın konut alanından yol boyu ticaret alanına alınmasına yönelik 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği talebinin reddine dair İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararının iptali istemiyle …İdare Mahkemesinin E:…sayılı dosyasında açılan davada taşınmaz mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde hazırlanan bilirkişi raporunda; taşınmazın mahreç aldığı yolların 7 metrelik yaya yolları olduğu ve bunların dışında taşıt trafiğine uygun alternatif bir yolun bulunmadığı, ayrıca ticaret alanı işlevi getirilmesi halinde 7 metrelik yaya yolu genişliğine ek yük getireceği, söz konusu 7 metrelik yaya yollarının trafik yolu olarak revize edilmesi halinde bile gerekli standartlarda bir trafik düzenlemesi yapılmasının mümkün olmayacağı yolunda tespitlere yer verildiği görülmektedir. Görülmekte olan uyuşmazlık için de geçerli olan bilirkişi raporundaki tespitler doğrultusunda dava konusu parsel yönünden de işlemde şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına aykırılık bulunmamaktadır. Nitekim söz konusu bilirkişi raporu hükme esas alınarak davanın reddi yolunda verilen …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararı Danıştay Altıncı Dairesinin 19/10/2021 tarih ve E:2021/5645, K:2021/11543 sayılı kararıyla onanmıştır.
Bu durumda dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği teklifinin reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 19/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.