Danıştay 5. Daire 2020/4978 Esas 2021/3167 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/4978
Karar No : 2021/3167

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) : ...
2- (DAVALI) : ... Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sosyal Güvenlik Kurumu ... İl Müdürlüğünde denetmen yardımcısı olarak görev yapmakta iken Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 679 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki listede isminin yer alması nedeniyle kamu görevinden çıkarılan davacı tarafından, kamu görevine iade edilmesi talebiyle Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu'na yapılan başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali ve işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararında; davacının ceza mahkemesince silahlı terör örgütüne üye olma suçunu işlediği gerekçesiyle hapis cezasıyla tecziye edildiği, FETÖ/PDY silahlı terör örgütünün örgüt içi haberleşme programı olan ByLock iletişim sistemini kullandığının tespit edildiği, davacının bu eylemlerinin FETÖ/PDY ile normal bir vatandaştan beklenebilecek olandan daha yoğun bir ilişki içerisine girdiğini ortaya koyduğu, bu durumun davacının FETÖ/PDY ile bağı olduğu şeklinde değerlendirilmesinin makul ve hakkaniyete uygun düştüğü, böyle bir durumda Anayasayla kurulmuş hür demokratik düzeni ortadan kaldırmayı amaçlayan terör örgütüyle bağı bulunduğu konusunda somut verilere ulaşılan davacının, Anayasaya sadakat yükümlülüğünü de ihlal ettiği kanaatine varıldığından, ilgili Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile hiçbir işleme gerek kalmaksızın kamu görevinden çıkarılması üzerine kamu görevine iade edilmesi talebiyle Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; davacının 679 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Personeline İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin ekli listesinde ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarıldığı, bu işleme karşı davacının Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna başvuruda bulunduğu ve başvurusunun anılan komisyonca reddedilmesi üzerine ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile davanın reddine, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesi yönünde verilen kararda; esas yönünden usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı, Mahkeme kararının, vekalet ücretine ilişkin kısmına yönelik olarak ise; dava dilekçesinin davalı idareye 20/12/2018 tarihinde tebliğ edildiği, davalı idarenin savunma dilekçesinin savunma süresi geçtikten sonra 25/01/2019 tarihinde mahkeme kaydına girdiği hal böyle olunca davalı idare vekilinin birinci savunma dilekçesini süresinde vermemesi sonucunda dosyanın bu haliyle tekemmül ettiği ve süresi geçtikten sonra verilen savunma dilekçesine dayanılarak hak iddia edilemeyeceğinden davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmesinde hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle vekalet ücreti yönünden istinaf başvurusunun kabulüne, kararın davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmının kaldırılmasına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİNİN İDDİALARI :
Davalı idare tarafından; istinaf incelemesi sonucu yerel mahkeme kararının yargılama giderine ilişkin kısmının kaldırılması yönündeki kararın usul ve yasaya aykırı olduğu, idareleri lehine vekalet ücreti ödenmesi gerektiği belirtilerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davacı tarafından; Olağanüstü Hâl İşlemleri İnceleme Komisyonu kararının hukuka aykırı olduğu, adil yargılanma, mahkemeye erişim, eğitim, mülkiyet ve diğer hakları ile özel hayata saygı,bağımsız mahkeme, suç ve cezaların kanuniliği ve masumiyet karinesi ilkelerinin ihlal edildiği kararda dayanak olarak belirtilen tüm delillerin kamu görevinden çıkarılmasından sonra toplandığı, Bölge İdare Mahkemesi kararında iddialarına cevap verilmediği, bu nedenle gerekçeli karar hakkı ve adil yargılanma hakkının ihlal edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :
Davacı tarafından; savunma verilmemiştir.
Davalı idare tarafından; savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NÜN DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz isteminin reddi; davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, Bölge İdare Mahkemesi kararının vekalet ücreti yönünden bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, davacının Anayasaya aykırılık iddiası ciddi bulunmayarak, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesinin atıfta bulunduğu 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 334. maddesi uyarınca davacının adli yardım istemi Dairemizin 14/09/2020 tarih ve E:2020/4978 sayılı arar kararıyla kabul edilmiş olduğundan, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

UYUŞMAZLIĞIN ESASINA YÖNELİK DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN İNCELENMESİ:
Hukuki Değerlendirme:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın uyuşmazlığın esasına ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, davacının dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın anılan kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

DAVALI İDARE LEHİNE VEKALET ÜCRETİNE HÜKMEDİLMEMESİNE İLİŞKİN KISMINA YÖNELİK TEMYİZ İNCELENMESİ:
Maddi Olay:
Sosyal Güvenlik Kurumu ... İl Müdürlüğünde denetmen yardımcısı olarak görev yapan davacı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 679 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki listede isminin yer alması nedeniyle kamu görevinden çıkarılmış, kamu görevine iade edilmesi talebiyle Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu'na yaptığı başvuru ... tarih ve ... sayılı işlemle reddedilmiştir.
Bunun üzerine, anılan işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile davanın reddine, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine karar verilmiştir. Davacı tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile İdare Mahkemesi kararının vekalet ücretine ilişkin kararın kaldırılmasına, davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına, karar verilmiştir.
Anılan kararın, davalı idare tarafından, idareleri lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmiştir.

İlgili Mevzuat:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesinin gönderme yaptığı 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 326. maddesinde; yargılama giderlerinin, davayı kaybeden tarafa yükleneceği; 330. maddesinde vekil ile takip edilen davalarda mahkemece, kanuna göre takdir olunacak vekalet ücretinin, taraf lehine hükmedileceği; 323. maddesinde vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekalet ücretinin yargılama giderlerinden olduğu hükme bağlanmıştır.
02/11/2011 tarih ve 28103 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin "Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı" başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasında, "Tahkim usulüne tabi olanlar dahil adli ve idari davalar ile icra dairelerinde idarelerin vekili sıfatıyla hukuk birimi amirleri, muhakemat müdürleri, hukuk müşavirleri ve avukatlar tarafından yapılan takip ve duruşmalar için, bu davaların idareler lehine neticelenmesi halinde, bunlar tarafından temsil ve takip edilen dava ve işlerde ilgili mevzuata göre hükmedilmesi gereken tutar üzerinden idareler lehine vekâlet ücreti takdir edilir." hükmüne yer verilmiş olup, anılan kuralda bahsi geçen "ilgili mevzuat"tan, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ile söz konusu Kanun'un 168. maddesinde değinilen Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin anlaşılması gerekmektedir.
1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun "Avukatlık Ücreti" başlıklı 164. maddesinde; avukatlık ücretinin, avukatın hukuki yardımının karşılığı olan meblağı veya değeri ifade ettiği belirtilmiş, "Avukatlık ücret tarifesinin hazırlanması" başlıklı 168. maddesinin son fıkrasında ise, avukatlık ücretinin takdirinde, hukuki yardımın tamamlandığı veya dava sonunda hüküm verildiği tarihte yürürlükte olan tarifenin esas alınacağı kurala bağlanmıştır.
02/01/20020 tarih ve 30996 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 2. maddesinde ise, bu tarifede yazılı avukatlık ücretinin kesin hüküm elde edilinceye kadar olan dava, iş ve işlemlerin karşılığı olduğu; 3. maddesinde, yargı yerlerince avukata ait olmak üzere karşı tarafa yükletilecek avukatlık ücretinin, tarifelerde yazılı miktardan az ve üç katından çok olamayacağı, bu ücretin belirlenmesinde, avukatın emeği, çabası, işin önemi, niteliği ve davanın süresinin gözönünde tutulacağı kurala bağlanmıştır.

Hukuki Değerlendirme:
Temyize konu kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan, 2020 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin "Avukatlık ücretinin kapsadığı işler" başlıklı 2. maddesinde tarifede yazılı avukatlık ücretinin, kesin hüküm elde edilinceye kadar olan dava, iş ve işlemler ücretinin karşılığı olduğu açıklanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, iptali talep edilen işlemin hukukilik denetimi yapılmadan önce savunması alınmak üzere dava dilekçesinin davalı idareye tebliğ edildiği, davalı idarenin savunma dilekçesinin vekil aracılığıyla sunulduğu, davalı idarelerce verilen savunma dilekçeleri ve bu dilekçelerin eklerinde yer alan evraktan yararlanılarak uyuşmazlığın çözüme kavuşturulduğu ve dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat ve dosyanın birlikte incelenmesinden, davacının dava sonucunda aleyhine hüküm verilen taraf olduğu ve karar verilirken davalı idareler tarafından sunulan savunma dilekçelerinden yararlanıldığı ve bu dilekçeler olmaksızın uyuşmazlığın esasının çözümlenemeyeceği görüldüğünden, temyiz eden idare vekili bakımından 1136 sayılı Kanun'un 164. maddesinde yer verilen "hukuki yardım" koşulunun sağlandığı, bu nedenle davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği sonucuna varılmış olup, savunma dilekçesinin yasal süresi içerisinde sunulmamasının 1136 sayılı Kanun'da açıkça zikredilen ve taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin dayanağı olan hukuki yardımı ortadan kaldırır nitelikte olmadığı da tabiidir.
Bu durumda, davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi yönünde verilen Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının uyuşmazlığın esası yönünden temyiz isteminin reddine, davalı idarenin vekalet ücreti yönünden temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... reddi yolundaki temyize konu sayılı kararının, esasa ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının davalı lehine vekalet ücreti hükmedilmemesine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
4. Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 19/10/2021 tarihinde, oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.